Interactive Whiteboard Use in Educational Environments: Researchs and Trends

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 55 - 76, 26.11.2016

Mustafa Tevfik Hebebci , İsmail Çelik İsmail Şahin

Öz

Rapid changes in technology have a direct effect on education and
instruction, as in many areas. This interaction has required more effective
learning environment to train more qualified students. Making effective
learning environment and the use of effective technological tools offers a lot
of convenience for educators. Today, one of the most useful materials is
interactive whiteboard that utilized in UK firstly at the beginning of 1991.   Interactive whiteboards working connected to
a computer and projector is a technological tool that provides to use the
interactive learning content projected on a flat ground. In Turkey, studies
about the use of interactive whiteboards (provided in FATIH project launched to
increase opportunities) are popular among researchers. The aim of this study is
to reveal the trends on research for the use of interactive whiteboards in
Turkey by examining the master and doctoral theses in National Thesis Center in
Council of Higher Education (CoHE) and thus to shed light on new studies to be
conducted in the future. For this purpose, using keywords related to the use of
interactive whiteboards, 49 theses have been reached as a result of scanning
(screening) through the National Thesis Center in CoHE. The results of the
research revealed that purposeful sampling has been preferred in the thesis and
these are written in Turkish mostly. Another finding in this study is that
quantitative and mixed methods have been used more than qualitative methods.
Interview, academic achievement tests, scales and surveys have been preferred
by researchers for data collection in the thesis widely and that data has been
analyzed by quantitative methods Even though researchers have utilized
statistics such as frequency, percent, mean, t-test, and ANOVA for analyzing
data, advance methods like MANOVA and MANCOVA have not been used.

Anahtar Kelimeler

Interactive whiteboard, Smartboard, FATIH project, Technology

Eğitim Ortamlarında Etkileşimli Tahta Kullanımı: Araştırmalar ve Eğilimler

Öz

Teknolojideki hızlı
gelişmeler birçok alanı olduğu gibi eğitim ve öğretim alanını da doğrudan
etkilemiştir. Bu etkileşim, daha nitelikli öğrenci yetiştirilmesi için
eğitimcilerin eğitim ortamlarının daha etkili hale getirilmesini
gerektirmektedir. Etkili öğretim ortamlarının oluşturulmasında teknoloji
destekli araçların kullanılması birtakım kolaylıklar sunmaktadır. Günümüzde, en
etkili öğretim materyallerinin birisi ise ilk olarak 1991 yılında İngiltere’de
kullanılan etkileşimli tahtalardır. Etkileşimli tahta, genellikle bilgisayar ve
projeksiyon cihazına bağlı olarak çalışan ve bilgisayardan düz bir zemine
yansıtılan içeriğin etkileşimli bir şekilde kullanılmasını sağlayan bir
teknolojidir. Ülkemizde, eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini sağlamak ve
okullarımızdaki teknolojiyi iyileştirmek amacıyla başlatılan FATİH Projesi
kapsamında eğitim ortamlarında etkileşimli tahta kullanımı, araştırmacıların
ilgisini çeken konular arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, eğitimde
etkileşimli tahta kullanımı ile ilgili YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde yer alan
yüksek lisans ve doktora tezlerini inceleyerek Ülkemizde eğitimde etkileşimli
tahta kullanımı ile ilgili araştırmaların eğilimlerini ortaya çıkarmak ve
gelecekte yapılması düşünülen yeni çalışmalara ışık tutmaktır. Bu amaçla
yapılan tarama işlemi sonucunda ulaşılan tezlerden 49 tanesi araştırma
kapsamına alınmıştır. İlgili tezler; türleri, yılları, araştırma
yöntemi/deseni, örneklem büyüklüğü, örneklem düzeyi, gerçekleştirildiği
üniversite, enstitü ve anabilim dalı, yazım dili, veri toplama araçları, istatistik
yöntemleri/teknikleri, konuları ve verilerin analizleri bakımında ele
alınmıştır. Çalışılan tezlerde dil olarak genellikle Türkçe’nin tercih
edildiği, örneklemin ise genellikle amaçlı örnekleme tekniğiyle seçilen öğrenci
ve öğretmenlerden oluştuğu ortaya çıkmıştır. Nicel ve karma yöntemlerin nitel
yöntemlerden daha sık kullanıldığı ortaya çıkan bir diğer bulgudur. Tezlerde
görüşme, başarı testleri, ölçekler ve anketler sıklıkla kullanılan veri toplama
araçları arasındayken toplanan verilerin daha çok nicel yöntemlerle analiz
edildiği görülmektedir. Araştırma sonucunda, verilerin analizinde frekans,
yüzde, ortalama, t-testi ve ANOVA gibi tekniklerden faydalanılmasına rağmen
MANOVA ve MANCOVA gibi ileri düzey istatistik tekniklerinin kullanılmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Etkileşimli tahta, Akıllı tahta, FATİH projesi, Teknoloji

Kaynakça

• Adıgüzel, A. (2010). İlköğretim okullarında öğretim teknolojilerinin durumu ve sınıf öğretmenlerinin bu teknolojileri kullanma düzeyleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 1-17.
• Akçayır, M. (2011). Etkileşimli tahta kullanarak işlenen matematik dersinde sınıf öğretmenliği birinci sınıf öğrencilerinin başarı, tutum ve motivasyonları üzerine bir araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Akdemir, E. (2009). Akıllı Tahta Uygulamalarının Öğrencilerin Coğrafya Başarıları Üzerine Etkisinin İncelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak, Türkiye.
• Akpınar, Y. (2004). Eğitim teknolojisiyle ilgili öğrenmeyi etkileyebilecek bazı etmenlere karşı öğretmen yaklaşımları. The Turkish Online Journal of Educational Technology TOJET, 3(3),124-134.
• Akturk, A. O., Mihci, S., & Celik, I. (2015). Metaphors of high school students about the concept of “Interactive Whiteboard”. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 3(2), 120-131.
• Alper, A., & Gülbahar, Y. (2009). Trends and issues in educational technologies: A review of recent research in TOJET. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 8(2).
• Ashfield, J., & Wood, R. (2008). The use of the interactive whiteboard for creative teaching and learning in literacy and mathematics: A case study. British Journal of Educational Technology, 39(1), 84-96.
• Ateş, M. (2010). Ortaöğretim coğrafya derslerinde akıllı tahta kullanımı. Marmara Coğrafya Dergisi, 22, 409-427.
• Becta ICT Research (2003). What the research says about interactive whiteboards. 18 Nisan 2014 tarihinde http://dera.ioe.ac.uk/5318/1/wtrs_whiteboards.pdf adresinden erişilmiştir.
• Beeland, W. D. (2002) Student engagement, visual learning and technology: can interactive whiteboards help? Annual Conference of the Association of Information Technology for Teaching Education, Trinity College, Dublin.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Caffarella, E. P. (1999). The major themes and trends in doctoral dissertations research in educational technology from 1977 through 1998. (ERIC Document Reproduction Service No. ED436178).
• Chang, Y. H., Chang, C. Y., & Tseng, Y. H. (2010). Trends of science education research: An automatic content analysis. Journal of Science Education and Technology, 19(4), 315-331.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York: Routledge.
• Çakır, R., & Yıldırım, S. (2009). Bilgisayar öğretmenleri okullardaki teknoloji entegrasyonu hakkında ne düşünürler? İlköğretim Online, 8(3), 952-964
• Çakıroğlu, Ü., Akkan, Y., & Güven, B. (2012). Analyzing the effect of web-based instruction applications to school culture within technology integration. Educational Sciences: Theory & Practice, 12, 1043-1048.
• Dill, M. J. (2008). A tool to improve student achievement in Math: An interactive whiteboard (Unpublished doctoral dissertation), Ashland University.
• Elaziz, M. F. (2008). İngilizce derslerinde akıllı tahta kullanımına yönelik öğrenci ve öğretmen tutumları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bilkent Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Erdoğmuş, F. U. (2009). Research trends in CEIT MS and PhD theses in Turkey: A content analysis (Unpublished master’s the¬sis). Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
• Erdoğmuş, F. U., & Çağıltay, K. (2009). Türkiye’de eğitim teknolojileri alanında yapılan master ve doktora tezlerinde genel eğilimler. Akademik Bilişim’09 - XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 11-13 Şubat 2009 Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, Türkiye.
• Erduran, A., & Tataroğlu, B. (2009). Eğitimde akıllı tahta kullanımına ilişkin fen ve matematik öğretmen görüşlerinin karşılaştırılması. In 9th International Educational Technology Conference (IETC2009) (pp. 14-21).
• Falkingham, L., & Reeves, R. (1998). Context analysis-A technique for analysing research in a field, applied to literature on the Management of R&D at the section level. Scientometrics, 42(2), 97-120.
• Geçit, Y. (2011). Eğitim, öğretim teknolojisi ve iletişim. (Editör: Mehmet Küçük), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Geer, R., & Barnes, A. (2007). Cognitive concomitants of interactive board use and their relevance to developing effective research methodologies. International Education Journal, 8(2), 92-102.
• Glover, D., Miller, D., Averis, D., & Door, V. (2007). The evolution of an effective pedagogy for teachers using the interactive whiteboard and modern languages: An empirical analysis from the secondary sectors. Learning, Media and Technology, 32(1), 5-20.
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., & Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000-2009 dönemi makalelerinin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 177-199.
• Gündoğdu, T. (2014). Bir öğretme-öğrenme aracı olarak akıllı tahta. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 392-401.
• Hall, I. ve Higgins, S. (2005). Primary school students’ perception of interactive whiteboards. Journal of Computer Assisted Learning, 21(2), 102-117.
• Hebebci, M. T., & Usta, E. (2015). Türkiye’de harmanlanmış öğrenme eğilimleri: Bir literatür çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(19), 195-219.
• Hew, K. F., Kale, U., & Kim, N. (2007). Past research in instruc¬tional technology: Results of a content analysis of empirical studies published in three prominent instructional technology journals from the year 2000 through 2004. Journal of Educatio¬nal Computing Research, 36(3), 269-300.
• Hsieh, H. F., & Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15, 1277-1288.
• İncekara, S. (2009). Uluslararası alanda coğrafya eğitimi araştırmaları ve Türkiye’den örnekler: Mevcut durum ve gelecek yönler. Doğu Coğrafya Dergisi, 14(21), 123-136.
• İslamoğlu, H., Ursavaş, Ö. F., & Reisoğlu, İ. (2015). FATİH projesi üzerine yapılan akademik çalışmaların içerik analizi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 161-183.
• İşman, A., Baytekin, Ç., Balkan, F., Horzum, M. B., & Kıyıcı, M. (2002). Fen Bilgisi eğitimi ve yapısalcı yaklaşım. The Turkish Online Journalof Educational Technology, 1, 41-47.
• Jang, S. J. &Tsai, M. F. (2012). Exploring the TPACK of Taiwanese elementary mathematics and science teachers with respect to use of interactive whiteboards. Computers & Education, 59(2), 327-338.
• Kaya, H., & Aydın, F. (2011). Students’ views towards interactive white board applications in the teaching of geography themes in social knowledge lessons. Zettschrift für die Wett der Türken-Journal of World of Turks, 3(1), 179-189.
• Kayaoğlu, H. D. (2009). İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’nde araştırma eğilimleri 1967-2008: Lisansüstü tezlerinin içerik analizi. Türk Kütüphaneciliği, 23(3), 535-562.
• Kazu, H., & Yeşilyurt, E. (2008). Öğretmenlerin öğretim araç-gereçlerini kullanım amaçları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 175-188.
• Kennewell, S. (2006, November). Reflections on the interactive whiteboard phenomenon: a synthesis of research from the UK. In annual conference of the Association for Active Educational Researchers, Adelaide, Australia.
• Kennewell, S., & Beauchamp, G. (2007). The features of interactive whiteboards and their influence on learning. Learning, Media and Technology, 32(3), 227-241.
• Komis, V., Ergazakia, M, & Zogzaa, V. (2007). Comparing computer-supported dynamic modeling and ‘paper & pencil’ concept mapping technique in students’ collaborative activity. Computers & Education, 49(4), 991-1017.
• Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Küçükoğlu, A., & Ozan, C. (2013). Sınıf öğretmenliği alanındaki lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(12), 27-47.
• Lai, H. J. (2010). Secondary school teachers’perceptions of interactive whiteboard training workshops: A case study from Taiwan. Educational Technology, 26(4), 511-522.
• Lee, M. (2010). Interactive whiteboards and schooling: The context. Technology, Pedagogy and Education, 19(2), 133-141.
• Lewin, C., Somekh, B., & Steadman, S. (2008). Embedding interactive whiteboards in teaching and learning: The process of change in pedagogic practice. Education and Information Technologies, 13, 291-303.
• MEB (2012a). Milli Eğitim Bakanlığı tamamlanan projeler. 25 Ocak 2015 tarihinde http://projeler.meb.gov.tr/pkmtr/ adresinden erişilmiştir.
• MEB (2012b). Milli Eğitim Bakanlığı FATİH Projesi. 10 Nisan 2012 tarihinde http://fatihprojesi.meb.gov.tr adresinden erişilmiştir.
• Ozan, C., & Köse, E. (2014). Eğitim programları ve öğretim alanındaki araştırma eğilimleri. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 116-136.
• Pamuk, S., Çakır, R., Ergun, M., Yılmaz, H. B., & Ayas, C. (2013). Öğretmen ve öğrenci bakış açısıyla tablet PC ve etkileşimli tahta kullanımı: FATİH Projesi değerlendirmesi. Educational Sciences: Theory & Practice, 13(3), 1799-1822.
• Sakız, G., Özden, B., Aksu, D., & Şimşek, Ö. (2014). Fen ve Teknoloji dersinde akıllı tahta kullanımının öğrenci başarısına ve dersin işlenişine yönelik tutuma etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 257-274.
• Schut, C. R. (2007). Student perceptions of ınteractive whiteboards in a biology classroom (Unpublished master’s thesis). Cedarville, OH: Cedarville University.
• Seçer, İ., Ay, İ., Ozan, C., & Yılmaz, B. Y. (2014). Rehberlik ve Psikolojik Danışma alanındaki araştırma eğilimleri: Bir içerik analizi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(41), 49-60.
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173),
• Shenton, A., & Pagett, L. (2008). From ‘bored’ to screen: the use of the interactive whitebo¬ard for literacy in six primary classrooms in England. Literacy, 41(3), 129-136.
• Smith, H. J., Higgins, S., Wall, K., & Miller, J. (2005). Interactive whiteboards: boon or bandwagon? A critical review of the literature. Journal of Computer Assisted Learning, 21(2), 91-101.
• Sönmez, V. (2005). Bilimsel araştırmalarda yapılan yanlışlıklar. Eurasian Journal of Educational Research, 5(18), 236-252.
• Sözbilir, M., & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education [Special issue], 1-22.
• Sözbilir, M., Güler, G., & Çiltaş, A. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, 565-580.
• Şahin, E., Kana, F., & Varışoğlu, B. (2013). Türkçe eğitimi bölümlerinde yapılan lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. International Journal of Human Sciences, 10(2), 356-378.
• Şimşek, A., Özdamar, N., Uysal, Ö., Kobak, K., Berk, C., Kılıçer, T., & Çiğdem, H. (2009). İkibinli yıllarda Türkiye’deki eğitim teknolojisi araştırmalarında gözlenen eğilimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 115-120.
• Tataroğlu, B. (2009). Matematik öğretiminde etkileşimli tahta kullanımının 10. sınıf öğrencilerinin akademik başarıları, matematik dersine karşı tutumları ve öz-yeterlik düzeylerine etkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
• Tataroğlu, B., & Erduran, A. (2010). Matematik dersinde akıllı tahtaya yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 1(3), 233-250.
• Thompson, J., & Flecknoe, M. (2003). Raising attainment with an ınteractive whiteboard ın key stage 2. Management in Education, 17(3), 29-33.
• Türel, Y. K. (2011). An interactive whiteboard student survey: Development, validity and reliability. Computers & Education, 57, 2441-2450.
• Türel, Y. K. (2012). Teachers’ negative attitudes towards interactive whiteboard use: Needs and problems. Elementary Education Online, 11(2), 423-439.
• Üstündağ, D. A. (2013). Türkiye’de Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin araştırma eğilimleri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 3(1), 55-71.
• Wall, K., Higgins, S., & Smith, H. (2005). The visual helps me understand the complicated things: Pupil views of teaching and learning with interactive whiteboards. British Journal of Educational Technology, 36(5), 851-867.
• Wood, R., & Ashfield, J. (2008). The use of the interactive whiteboard for creative teaching and learning in literacy and mathematics: A case study. British Journal of Educational Technology, 39(1), 84-96.
• Yücedağ, T., & Erdoğan, A. (2011). 2000-2009 yılları arasında matematik eğitimi alanında türkiye’de yapılan çalışmaların bazı değişkenlere göre incelenmesi. University of Gaziantep Journal of Social Sciences, 10(2), 857-865.
• Zengin, F. K., Kırılmazkaya, G., & Keçeci, G. (2011). Akıllı tahta kullanımının ilköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersindeki başarı ve tutuma etkisi. 5. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu, Türkiye.