DÜNYADA GRUP DAVASI UYGULAMALARI VE TÜRKİYE'DE UYGULANABİLİRLİĞİ

Yıl 2015, Cilt: XIX Sayı: 1-2, 83 - 129, 01.06.2015

İbrahim Özbay

Öz

Medeni usul hukuku sistemlerinde son yıllarda ortaya çıkan gelişmeler, bu hukuk dalının yeniden değerlendirilmesi sonucunu doğurmuştur. Bu
çerçevede ortaya çıkan gelişmelerden birisi, adalete ulaşma hareketidir. Adalete ulaşma hareketinin etkisiyle ortaya çıkan adalet reformu hareketlerinin sonuçlarından birisi ise grup davalarıdır (class actions). HMK ile getirilen ve topluluk davalarını düzenleyen hüküm, esasen Anglo-Sakson hukuku anlamında bir grup davası olmayıp, Türk hukuk sisteminde zaten mevcut olan (tüketicinin korunması veya birçok konuda derneklerin, diğer tüzel kişilerin, sendikaların kendileri ile ilgili konularda dava açabilmelerinin mümkün olması gibi) topluluk davası kurumunun kavramsal olarak düzenlenmesinden ibarettir. Böylece değişik kanunlarla düzenlenmiş ve özel bir amaca dayanan topluluk davası açma imkânı, tüzel kişilere genel bir hak olarak verilmiş ve bu uygulama genişletilmiş olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Anglo-Sakson Hukuku, Topluluk Davaları, Sınıf Davaları

The Practices of "Class Action" in the World and Practicability in Turkey

Öz

Kaynakça

• Alexander, Janet Cooper, An Introduction To Class Action Procedure In The United States, Remarks At Debates Over Group Litigation in Comparative Perspective, July 21- 22, 2000.
• Deren Yıldırım, Nevhis, Kollektif Hukuki Himaye Medeni Usul Hukukunda Sonun Başlangıcı Mı, Etkin Hukuki Himayenin Vazgeçilmez Unsuru Mu? (I), YD. 1997/ 1 (Deren Yıldırım- Kollektif Hukuki Himaye- I).
• Özbay, İbrahim, Grup Davaları, Ankara 2010.
• Özbek, Mustafa, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Genişletilmiş 2. Bası, Ankara 2009, s. 166 (Özbek- ADR).
• Özbek, Mustafa, Dünya Çapındaki Adalete Ulaşma Hareketiyle Ortaya Çıkan Gelişmeler ve Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, AÜHFD, C. 51, S. 2, 2002, (Özbek- Gelişmeler).