The Effect of Removal of Turkish Code of Obligations No. 818, Article 49/II on Determining Non-Pecuniary Damages According to Turkish Code of Obligations No. 6098 Article 58

Yıl 2013, Cilt: XVII Sayı: 3-4, 185 - 206, 01.12.2013

Ayşe Arat

Öz

Turkish Code of Obligations No. 6098 has removed the provision arranged in the Article 49/II in Code of Obligations No. 818. In the Article 58 of Code of Obligations No 6098 regulating non-pecuniary damage, there are no provisions about this item and it’s no longer the case. The consequences of removal of this provision which constitutes an important basis determining the amount of the compensation and is frequently referred to in the court’s decision on this issue is discussed in the doctrine. While ruling in non-pecuniary damage, do the judges continue to consider the title of people, the authority they occupy or their economic condition or are they going to show a new approach in line with the removal of the provision? Of course, the answer will emerge with the application, but our article has evaluated these possibilities that have been studied within the frame.

Anahtar Kelimeler

non-pecuniary damages, immaterial damages, title of parties, social and economic conditions of parties

6098 SAYILI BORÇLAR KANUNU M.58’E GÖRE MANEVÎ TAZMİNATIN BELİRLENMESİNE, 818 SAYILI BORÇLAR KANUN U M. 49/II’NİN KALDIRILMASININ ETKİSİ

Öz

6098 sayılı Borçlar Kanunu, 818 sayılı BK.m.49/II’de düzenlenmiş olan “Hâkim manevî tazminatın miktarını tayin ederken tarafların sıfatını, işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını dikkate alır” hükmünü kaldırmıştır. 6098 sayılı kanununun manevî tazminatı düzenleyen 58. maddesinde artık söz konusu hüküm yer almamaktadır. Manevî tazminatın miktarının belirlenmesinde önemli bir dayanak teşkil eden ve bu konudaki mahkeme kararlarında sıkça başvurulan bu hükmün kaldırılmasının nasıl sonuçlar doğuracağı doktrinde tartışılmaktadır. Hâkimler manevî tazminata hükmederken yine tarafların, sıfatını, işgal ettiği makamı, sosyal ve ekonomik durumlarını dikkate almaya devam mı edeceklerdir yoksa hükmün kaldırılması doğrultusunda yeni bir yaklaşım mı sergileyeceklerdir? Elbette sorunun cevabı uygulama ile ortaya çıkacaktır, ancak makalemizde bu ihtimaller çerçevesinde bir değerlendirilme yapılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Manevî tazminat, manevî zarar, tarafların sıfatı, tarafların sosyal ve ekonomik durumları

Kaynakça

• AKINCI Şahin: Borçlar Hukuku Bilgisi, Konya 2013.
• AKINCI Şahin: Roma Borçlar Hukuku, Konya 2014. (Kısaltılışı: Akıncı, Roma).
• ARIDEMİR Arzu Genç: Sözleşmeye Aykırılıktan Doğan Manevî Tazminat, İstanbul 2008.
• AYRANCI Hasan: Yargıtay Uygulaması Işığında Manevî Tazminat Miktarının Belirlenmesinde Tarafların Sıfatı, işgal Ettikleri Makam, diğer Sosyal ve Ekonomik Durumlar, e-akademi, Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi, Nisan 2006, sayı: 50 (http://www.e-akademi.org) (Erişim Tarihi: 30.11.2013).
• BREHM Roland: Berner Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Band VI Obligationenrecht, 1. Abteilung Allgemeine Bestimmungen, 3. Teilband, 1. Unterteilband Die Entstehung durch unerlaubte Handlungen, Art. 41-61 OR, Bern 2006.
• DURAL Mustafa/ÖĞÜZ Tufan: Türk Özel Hukuku, Kişiler Hukuku, Cilt II, İstanbul 2004.
• ERDOĞMUŞ Belgin: Roma Borçlar Hukuku Dersleri, İstanbul 2006.
• EREN Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2013.
• ERTAŞ Şeref: Manevî Tazminatın Hukuki Niteliği ve Miktarının Tespiti, Prof. Dr. İlhan Postacıoğlu’na Armağan 1990, sayfa: 65-111.
• GUHL Teo/ KOLLER Alfred/ SCHNYDER Anton K./ DRUEY Jean Nicolas: Das Schweizerische Obligationenrecht, Zürich 2000.
• GÜRSOY Kemal Tahir: Manevî Zarar ve Tazmini, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt XXX, Yıl: 1973, sayı: 1-4, sayfa: 8.
• HATEMİ Hüseyin: Gerçek Kişiler Hukuku, Kısa Ders Kitabı, İstanbul 2005.
• HONSELL, Heinrich/ VOGT, Nedim Peter/WIEGAND, Wolfgang: Basler Kommentar Obligationenrecht I, Art. 1-529 OR, 5. Auflage 2011 Basel. (Basler Kommentar).
• İŞGÜZAR Hasan: 3444 sayılı Kanunla Değiştirilen Borçlar Kanunun 49. Maddesine Göre Kişilik Hakkının İhlali Nedeniyle Manevî Tazminat Davasının Şartları, Ankara Barosu Dergisi 1990, Sayı:1-6, sayfa 855-876.
• KARAYALÇIN, Yaşar: Türk Hukukunda Şeref ve Haysiyetin Korunması, http:// dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/340/3584.pdf (erişim tarihi: 21.Ağustos.2014)
• KILIÇOĞLU Ahmet: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2012.
• KILIÇOĞLU Ahmet: Manevî Tazminatın Hukuksal Niteliği, Ankara Barosu Dergisi, Sayı, Yıl: 1984, sayfa: 15-21.(Kısaltılışı: Tazminat)
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU Necip: Kişilik Haklarını Koruyan Manevî Tazminat Davasına İlişkin Yeni Gelişmeler (MK. m. 24, BK. m. 49), Sorum-luluk Hukukunda Yeni Gelişmeler I. Sempozyumu, İstanbul 1980, say-fa:141-180.
• NOMER Haluk: Haksız Fiil Sorumluluğunda Maddi Tazminatın Belirlenmesi, İstanbul 1996.
• OĞUZMAN Kemal: İsviçre ve Türkiye’de Medeni Kanun ve Borçlar Kanununda Şahsiyetin Hukuka Aykırı Tecavüze Karşı Korunması ve Özellikle Manevî Tazminat Davası Bakımından Yapılan Değişiklikler, Prof. Dr. Haluk Tandoğan’ın Anısına Armağan 1990, sayfa: 7-53.
• OĞUZMAN Kemal/ ÖZ Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 2, İstanbul 2013. 206 Ayşe ARAT EÜHFD, C. XVII, S. 3–4 (2013)
• OĞUZMAN Kemal/SELİÇİ Özer/OKTAY Saibe: Kişiler Hukuku, Gerçek ve Tüzel Kişiler, İstanbul 2002.
• ÖZTAN Bilge: Şahsın Hukuku, Hakiki Şahıslar, Ankara 2000.
• SCHWENZER Ingeborg: Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, Bern 2006.
• SEROZAN Rona: Manevî Tazminat İstemine Değişik Bir Yaklaşım, Prof. Dr. Haluk Tandoğan’ın Anısına Armağan 1990, sayfa: 67-101. (Kısaltılışı: Serozan, Tazminat).
• SEROZAN Rona: Tazminat Hukukunda Yeni Eğilimler, Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, İstanbul 1980, sayfa: 171-176. (Kısaltılışı: Serozan, Sorumluluk) TAHİROĞLU Bülent: Roma Hukukunda Inuria, İstanbul 1969.
• ÜNAL Mehmet: Manevî Tazminat ve Bu Tazminat Çeşidinde Kusurun Rolü, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yı1 1978, Cilt 35, Sayı 1-4, sayfa 397-437.