THE ENFORCEMENT OF JUDGEMENTS ON CONTRACT CONCERNING CHILDREN: EUROPEAN CONVENTION ON CONTRACT CONCERNING CHILDREN

Yıl 2011, Cilt: XV Sayı: 3-4, 267 - 287, 01.12.2011

Özge Bölükbaşı

Öz

ÇOCUKLARLA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASINA DAİR KARARLARIN TENFİZİ: ÇOCUKLARLA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASINA DAİR AVRUPA SÖZLEŞMESİ

Öz

Egemenlik anlayışı gereği bir devletin çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair verdiği kararın, ilgili diğer devletçe tanınması ve icra edilmesi zordur. Özellikle birçok devlet, iç hukukunda kararların tanınması ve tenfizine ilişkin yasal düzenlemelere yer verirken, “karşılıklılık”, “kamu düzeni” gibi koşulların varlığını aramaktadır. Uluslararası birliği sağlamak ve çocukların menfaatini korumak amacıyla sınır ötesi kişisel ilişki kurmanın kuralları, sistemi ve kararların uygulanması ile tanınması ve tenfizine ilişkin hangi tekniğin daha uygun ve etkili olduğu arayışı içinde olan ulusal ve uluslararası çabalar, dikkate değer ölçüde artmıştır. Çalışmamızın ilk bölümünde kısaca Türk Hukukunda çocuklarla kişisel ilişki kurulmasından, ikinci bölümünde ise Çocuklarla Kişisel İlişki Kurulmasına Dair Avrupa Sözleşmesi ve Lahey ile Çocukların Velayetine İlişkin Kararların Tanınması ve Tenfizi İle Çocukların Velayetinin Yeniden Tesisi-ne İlişkin Avrupa Sözleşmesi de birlikte değerlendirilerek çocuklarla kişisel ilişki kurulmasına dair yabancı mahkeme kararlarının tenfizinden bahsedile-cektir. Sonuç bölümünde ise değerlendirmelerimizle birlikte çalışmamız tamamlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Lahey Sözleşmesi, kamu düzeni, kişisel ilişki kurma hakkı

Kaynakça

• AKINCI, Ziya, GÖKYAYLA, Cemile Demir, Milletlerarası Aile Hukuku, İstanbul, 2010.
• AKINTÜRK, Turgut, Türk Medeni Hukuku, Aile Hukuku, 2. Cilt, 11. Bası, İstanbul, 2008.
• BAYGIN, Cem, Soybağı Hukuku, İstanbul, 2010.
• BAKTIR, Selma, Aile Mahkemeleri, Ankara, 2003.
• ÇELİK, Edip F., Milletlerarası Hukuk, İstanbul, 1980.
• ÇELİKEL, Aysel, Milletlerarası Özel Hukuk, 10. Bası, İstanbul, 2010.
• ÇELİKEL, Aysel, “Yabancı Mahkemelerden Verilen Velayete İlişkin Kararların Tanınması ve Tenfizi”, MHB, Yıl 17-18, 1997-98, s. 107-116.
• DAYINLARLI, Kemal, Milli ve Milletlerarası Kamu Düzeni ve Tahkime Etkileri, Ankara, 1994.
• DOĞAN, Gül, “ Çocuk İle Kişisel İlişki Kurabilme Hakkı”, Çetingil ve Kander’e 50. Birlikte Çalışma Yılı Armağanı, 2010, s. 529-535.
• DOĞAN, Vahit, Milletlerarası Özel Hukuk, Ankara, 2010.
• DOĞAN, İzzet, Milletlerarası Aile Hukuku ve Milletlerarası Usul Hukuku, Ankara, 2010.
• DURAL, Mustafa vd., Türk Özel Hukuku, Cilt III, Aile Hukuku, İstanbul, 2011.
• EKŞİ, Nuray, Milletlerarası Nitelikli Davalara İlişkin Mahkeme Kararları, İstanbul, 2007.
• ERLÜLE, Fulya, “Çocuk İle Kişisel İlişki Kurulması”, MÜHF, Hukuk Araş-tırma Dergisi, C.16, Sayı 3-4, s. 217-246.
• GİRAY, Faruk Kerem, Milletlerarası Özel Hukukta Kaçırılan veya Alıkonan Çocukların İadesi, İstanbul, 2010.
• GRASSINGER, Gülçin Elçin, Küçüğün Kişi Varlığının Korunması İçin Alınacak Tedbirler, İstanbul, 2009, s. 193.
• HUYSAL, Burak, Devletler Özel Hukukunda Velayet, İstanbul, 2005. KAMACI, Mahmut, Türkiye’nin Taraf Olduğu Milletlerarası Özel Hukuk Sözleşmeleri ve Özel Hukuk Alanına Giren Çok Taraflı Diğer Uluslararası Sözleşmeler, Ankara, 2006.
• KARAGÜLMEZ, Ali/ URAL, Sami Sezai, Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usulleri, 2. Baskı, Ankara, 2003.
• KURU, Baki/ ARSLAN, Ramazan,/YILMAZ, Ejder, İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı, 21. Baskı, Ankara, 2007.
• KÖSEOĞLU Bilal, Aile Mahkemeleri’nin İşleyişi, Ankara, 2005.
• NOMER, Ergin, “Yabancı Mahkeme İlamlarının Tenfizinde Mahkemenin Yetkisi ve Kamu Düzeni”, MHB, Yıl 23, 2003, s. 565-577.
• MUŞUL, Timuçin, İcra ve İflas Hukuku, 3. Baskı, Ankara, 2008.
• NOMER, Ergin, Devletler Hususi Hukuku, 16. Bası, İstanbul, 2008.
• ÖSKAY Mustafa/ KOÇAK Coşkun/ DEYNEKLİ Adnan/ DOĞAN Ayhan, İİK Şerhi, C.1, Ankara, 2007, s. 416.
• ÖZBAY, İbrahim, “Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin İlamların İcrası”, e- akademi, Hukuk, Ekonomi ve Aylık İnternet Dergisi, Şubat, 2009, Sayı 84, ( http://www.e-akademi.org/incele.asp?konu=makaleler/iozbay-2.htm Erişim Tarihi: 24.12.2011).
• ÖZTAN, Bilge, Aile Hukuku, 5. Bası, Ankara, 2004.
• ÖZTEKİN GELGEL, Günseli, “Devletler Özel Hukukunda Velayet, Çocuk Kaçırmaları, Evlat Edinmeye İlişkin Problemler”, İstanbul Ticaret Üniversi-tesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:4 Sayı:8Güz 2005/2, s. 119-148.
• PEKCANITEZ, Hakan/ ATALAY, Oğuz / SUNGURTEKİN ÖZKAN, Me-ral/ ÖZEKEŞ, Muhammet, İcra ve İflas Hukuku, 7. Bası, Ankara, 2009.
• ÖZEKEŞ, Muhammet, İcra Hukukunda Temel Haklar ve İlkeler, Ankara, 2009. POSTACIOĞLU, İlhan E., İcra Hukuku Esasları, İstanbul, 1982.
• RUHİ, Ahmet Cemal, Boşanma İle İlgili Yabancı Mahkeme İlamlarının Türkiye’de Tanınması Ve Tenfizi, Ankara, 2003.
• RUHİ, Ahmet Cemal, KAPLAN, Yavuz, “Yabancı Mahkeme ve Hakem Kararlarının Tenfizi Açısından Kamu Düzeni”, MHB, Yıl 22, 2002, s. 643-663.
• SAYMAN, Yücel, “Çocukların Velayetine İlişkin Kararların Tanınması ve Tenfizi İle Çocukların Velayetinin Yeniden Tesisine İlişkin Avrupa Sözleş-mesi Hakkında Rapor”, MHB, Yıl 16, Sayı 1-2, 1996, s. 129-137.
• SERDAR, İlknur, “Kişisel İlişki Kurma Hakkı”, DEÜHFD, Cilt: 9, Özel Sayı, 2007, s.739-781.
• SEROZAN, Rona, Çocuk Hukuku, İstanbul, 2005.
• ŞANLI, Cemal, “Türk Hukukunda Çocukların Velayetine İlişkin Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi” , MHB, Yıl 16, Sayı 1-2, 1996, s. 71-82.
• TANRIBİLİR, Feriha Bilge, Çocuk Haklarının Uluslararası Korunması ve Koruma Mekanizmaları, Ankara, 2011.
• TANRIBİLİR, Feriha Bilge, “Velayete İlişkin Kararların Tanınması ve Ten-fizi İle Velayetin İadesine Dair 20 Mayıs 1980 Tarihli Avrupa Sözleşmesi”, MHB, Yıl 16, Sayı 1-2, 1996, s. 83-92.
• TERCAN, Erdal, “Türk Aile Mahkemeleri”, AÜHFD, Cilt 52, Sayı 3, 2003, s. 19-53. UYANIK ÇAVUŞOĞLU, Ayfer, Türk Milletlerarası Özel Hukukunda Bo-şanma, İstanbul, 2006.
• ÜSTÜNDAĞ, Saim, İcra Hukukunun Esasları, İstanbul, 1995.
• WALTER, Marguerite C., “Toward The Recognıtıon And Enforcement Of Decısıons Concernıng Transnatıonal Parent-Chıld Contact”, New York University Law Review, Vol. 79: 2381, s. 2381-2416.
• ZEVKLİLER, Aydın/ HAVUTÇU, Ayşe / GÜRPINAR, Damla, Medeni Hukuk, 6. Baskı, Ankara, 2008.
• Convention On Contact Concerning Children, “Explanatory Report”, §§ 111-117, § 125, (http://conventions.coe.int/treaty/en/Reports/Html/192.htm) (Erişim Tarihi, 24.11.2011).
• Yarg. 2. HD., E. 2004/12285, K. 2004/13680, T. 22.11.2004 (http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=30750 Erişim Tarihi, 02.01.2012).