İNSAN HAKLARI AVRUPA MAHKEMESİ'NİN TÜRKİYE İLE İLGİLİ KARARLARINDA ADLİ TIP KONUSUNDAKİ İÇTİHATLARI

Yıl 2002, Cilt: VI Sayı: 1-4, 133 - 146, 01.12.2002

M. Tevfik Gülsoy

Öz

İnsan haklarının korunması bakımından dünyada özel bir yerinin olduğu kabul edilen İnsan Haklan Avrupa Sözleşmesi, Türkiye’nin de kabul ettiği bir uluslararası belgedir. Sözleşmenin “İnsan Haklarına Saygı Yükümlülüğü” başlığını taşıyan 1. maddesine göre “Yüksek Sözleşmeci Taraflar, kendi yargı yetkileri içinde bulunan herkese bu Sözleşmenin birinci bölümünde açıklanan hak ve özgürlükleri tanırlar”. Diğer taraftan, Sözleşmenin tanıdığı haklan güvence altına almak için kurduğu insan Haklan Avrupa Mahkemesinin vereceği kararlar büyük önem taşımaktadır. Nitekim, Sözleşmenin 46/1. maddesine göre “Yüksek Sözleşmeci Taraflar, taraf oldukları davalarda, Mahkemenin kesin kararlarına uymayı üstlenirler”. Dolayısıyla, Mahkeme’nin içtihatları bir taraftan hakların niteliği, içeriği ve hakların korunması bakımından özellikle uygulamaya yönelik olarak standartlar oluştururken, diğer yandan da, gerek Sözleşme ile tanınan hakların iç hukukta aynı ölçüde tanınıp tanınmadığını, gerekse uygulamada bu hakların standartlara uygun olarak korunup korunmadığım saptamak bakımından belirleyicidir. Ne var ki, Türkiye ile ilgili davaların genel görünümü bu bakımdan olumsuzdur. Türkiye’nin taraf olduğu davaların bir çoğunda Mahkeme mahkumiyet karan verirken, çoğunlukla uygulamadaki eksikliklere ve yanlışlıklara dayanmaktadır. Burada öne çıkan konulardan biri de adli tıpa ilişkindir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi, İnsan Haklarına Saygı Yükümlülüğü, Ölü muayenesi ve otopsi

Kaynakça

• Sami SELÇUK, 1999-2000 Adli Yılı Açış Konuşması, Baro Gündemi Eki, İstanbul Barosu Yayını, Ekim 1999, s.35.
• Necmi YÜZBAŞIOĞLU, “insan Haklarının Ulusal Düzeyde Korunması”, İnsan Haklan, YKY. Yayınlan, İstanbul 2000, (s.397-406), s.397.
• Naz ÇAVUŞOĞLU, “Avrupa Konseyi: insan Haklan Avrupa Sözleşmesinin Denetim Sistemi”, İnsan Haklan, YKY Yayınlan, İstanbul 2000, (s.456-477), s,456.
• Feyyaz GÖLCÜKLÜ-Şeref GÖZÜBÜYÜK, Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi ve Uygulaması, 3.Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2002, s. 137.