TÜRK HUKUKUNDA YASAL MAL REJİMİ OLAN EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ ÇERÇEVESİNDE BOŞANMA DAVASI; İŞTİRAK NAFAKASI; “MADDİ TAZMİNAT ve/veya YOKSULLUK NAFAKASI” ve/veya MANEVİ TAZMİNAT TALEPLERİ ile MAL REJİMİNİN TASFİYESİ TALEBİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2005, Cilt: IX Sayı: 3-4, 383 - 402, 01.12.2005

Mustafa Alper Gümüş

Öz

4721 sayılı Türk Medeni Kanununun getirdiği en temel değişiklerden birisi de mal rejimi hukuku alanındadır. Yeni Kanunun, yürürlükten kalkmış 743 sayılı Medeni Kanunumuzdan farklı olarak yasal mal rejimi olarak mal ayrılığı rejimi yerine edinilmiş mallara katılma rejimini benimsemesi daha yasalaşma aşamasında bir kısım eleştirileri de beraberinde getirmiştir. Bu eleştirilerin odak noktasını, edinilmiş mallara katılma rejiminin evlilik birliğinde eşlerin eşitliği ve dayanışması bakımından adaletli bir mal rejimi olmasına rağmen, tasfiyesinin ayrıntılı hesaplamalara bağlı teknik, zor ve masraflı bir tasfiye oluşu ve dolayısıyla tasfiyenin uzun zaman almasının, özellikle evliliğin boşanma ile sonuçlandığı hallerde “boşanma davalarının uzamasına” neden olacağı hususu oluşturmaktadır* 1. Oysa 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun yürürlüğe girmesinden itibaren bugüne kadar üç yılı aşkın bir zaman geçmesine rağmen, Türk hukuk uygulamasında değer artış payı alacağına ilişkin olanları dışında2 edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiyesine yönelik olarak bir Yargıtay kararıyla karşılaşılmaması beraberinde bir soruyu akla getiriyor: “Acaba edinilmiş mallara katılma rejimine yönelik bu önyargı, bir yanılgıdan mı ibarettir; yoksa Türk Hukuk uygulaması, yeni TMK’nın öngördüğü hükümlerden sapan, yani hukuka aykırı bir uygulama şeklinde mi yürümektedir?” Sorunun cevabı bir yönüyle de, boşanma davası sırasındaki veya boşanma davası sonrasındaki (TMK m.178) “maddi tazminat (TMK m. 174/1) ve/veya yoksulluk nafakası (TMK m. 175) ve/veya manevi tazminat talepleri3 ve hakimin varsa çocuk için hükmedeceği velayet kendisine bırakılmayan eşin çocuğun bakımına yönelik katkı payı tutan, yani iştirak nafakası (TMK m. 182) ile de ilgilidir, İşte bu nedenledir ki incelememizde, eşler arasındaki boşanma davası, tazminat ve/veya nafaka taleplerinin, eşler arasındaki yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiyesi arasındaki bağlantı ve ilişkilerin açık bir şekilde ortaya konulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, Mal Rejiminin Tasfiyesi, Tazminat

DIVORCE SUIT, CHILD SUPPORT, DAMAGES FOR PECUNIARY LOSS AND /OR ALIMONY AFTER DIVORCE AND/OR THE RELATION BETWEEN IMMATERIAL DAMAGES CLAIMS AND CLAIMS FOR LIQUIDATION OF THE PROPERTIES REGIME IN THE FRAMEWORK OF THE REGIME OF PARTICIPATION TO OBTAINED PROPERTIES WHICH IS THE LEGAL PROPERTIES REGIME IN TURKISH LAW

Öz

Kaynakça

• ACABEY, M. Beşir: Medeni Kanun Tasarısının Evlilik Birliğinde Yasal Mal Rejimine İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi, Prof.Dr. Hayri Domaniç'e 80. Yaş Günü Armağanı, C.II, İstanbul 2001 (Armağan).
• HATEMİ/SEROZAN, Aile Hukuku, İstanbul 1993.
• ŞIPKA, Şükran Taman: Türk Aile Hukukunda Karı Koca Mal Rejimleri Sisteminde Yapılmak İstenen Düzenlemeler Hakkında Düşünceler, Prof. Dr. Hayri Domaniç'e Armağan, İstanbul 1995.