SON YASAL DEĞİŞİKLİKLER ÇERÇEVESİNDE KARŞILIKSIZ ÇEK KEŞİDE ETME SUÇU ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2003, Cilt: VII Sayı: 1-2, 129 - 159, 01.06.2003

Burhan Caner Hacıoğlu

Öz

Anayasanın 38. maddesine 4709 sayılı Kanun’la, sözleşmeden doğan yükümlülüklerin yerine getirilememesi nedeniyle kişi hürriyetinin sınırlandırılmasını yasaklayan hükmün eklenmesiyle, 3167 sayılı Kanunun 16. maddesinde düzenlenen karşılıksız çek keşide etme suçunun hapis cezası olan müeyyidesinin Anayasaya aykırı olduğundan Kanunda değişiklik yapılması gerektiğinden hareketle, 4814 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunla bu suça ilişkin yeni madde düzenlemesi öngörülmüştür. Bu yeni 16. madde düzenlemesinde suç ve ceza siyaseti bakımından, kanun tasarısının genel gerekçesinde de belirtildiği üzere, "ekonomik suça ekonomik ceza” ilkesi benimsenmiştir. Bu nedenle, karşılıksız çek keşide etme suçunun cezası ilk defa işleyenler hakkında, hürriyeti bağlayıcı ceza yerine çek bedeli tutarı kadar ağır para cezası, ancak çeke olan güvenin zaafa uğratılmaması ve cezada etkinliğin artırılması bakımından, bu suçtan mükerrirler hakkında hapis cezası kabul edilmiştir. Biz bu çalışmamızda, 3167 sayılı Kanunun değişik 16. maddesinde düzenlenen karşılıksız çek keşide etme suçunun unsurlarını inceleyerek değerlendirmelerde bulunacağız. Bu suçun soruşturma ve kovuşturma usulü ayrı bir çalışmamızın konusunu oluşturacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hürriyeti Bağlayıcı Ceza, Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun, Ekonomik Suça Ekonomik Ceza İlkesi, Güvenlik Tedbiri, Ağır Para Cezası

Kaynakça

• DONAY, Süheyl: Son Değişiklikler Açısından Çek, Beta, İstanbul, 1986.
• DÖNMEZER, Sulhi: Kişilere ve Mala Karşı Cürümler, Beta, 16. Baskı, İstanbul, 2002.
• DÖNMEZER, Sulhi-YENİSEY, Feridun: Ceza Adalet Sisteminin Etkinliği, 1998, İstanbul, 2000.
• TOROSLU, Nevzat: Cürümlerin Tasnifi Bakımından Suçun Hukuki Konusu, Sevinç Matbaası, Ankara, 1970.
• TÜMERKAN, Somay: Dolandırıcılık Suçu (Karşılıksız Çek Keşidesi Fiilleri), Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul, 1987.