VERGİ HUKUKUNDA KIYAS YASAĞI YOLUYLA HUKUK GÜVENLİĞİ Mİ?

Yıl 2003, Cilt: VII Sayı: 3-4, 157 - 169, 01.12.2003

Hakan Birsenoğul

Öz

Başlangıç için bir tespit: Vergi yargıçları ve vergi memurları yasayı münferit olaya uygulamak zorundadırlar, yasayı extra legem ya dacontra legem genişletemezler; ancak onu yorum ya da altlama yoluyla somutlaştıra- “bilirler. Yasanın bu şekilde “genişlemesi” vergi hukuk uygulaması açısından geçerli ve gereklidir. Bilinçli
boşluklar, yasa koyucunun bilinçli olarak bir kural koymaması, özellikle olguyu yasal açıdan olgun görmemesi ve olguyu hukuksal sonuç kurallarını
o an için yargılamaya ve doktrine bırakmasından doğar. Bu durumda oluşan yasa boşlukları kıyas yoluyla doldurulabilir mi? Metnin ve ratio legisin hukukun çekirdek alanlarında bulunmadığı yerlerde kanun uygulaması kanunun lafzı çerçevesiyle sınırlanabilir mi? Vergi kanun koyucusunun sustuğu yerde, kanun uygulayıcısı artık vergi
yasamasının adaletsizliğinin ardına mı saklanmalıdır? Yoksa objektif amaca uygun bir yorumu ön planda tutarak, keyfilik yasağını çiğnemeden vergi eşitliğini mi sağlamalıdır? İncelemede bu soruların cevapları araştırılacaktır. Öncelikle hukukta kıyas kavramı ve kıyas çıkarımının koşulları üzerinde durulacak, ardından
vergi hukukunda kıyas yasağı irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

hukukta kıyas, kıyas yasağı, yasa boşlukları

Kaynakça

• TIPKE,Die Stenerrechtsordnung Bd. III Föderative Steuerverteilung, Rechtsanwendung und Rechtsschutz, Gestalter der Steuerrechtsordnung, Köln 1993.
• DÖNMEZER, ERMAN, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Genel Kısım, Cilt 1, 11. Bası, İstanbul 1994.
• BİRSENOĞUL,“Vergi Hukukunda Yorum” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2001.
• EDİS, Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, Gözden Geçirilmiş 4. Bası, Ankara 1989.
• GÖZLER, Hukukun Genel Teorisine Giriş, Ankara 1998.
• GÜNEŞ, Verginin Yasallığı İlkesi, İstanbul 1998.