THE RESPONSIBILITY OF THE PERSON WHO IMPOSED THE UNJUST TEMPORARY INJUNCTION AND UNJUST TEMPORARY ATTACHMENt

Yıl 1998, Cilt: 2 Sayı: 1, 239 - 256, 31.12.1998

Şaban Kayıhan Murat Erdem

Öz

HAKSIZ İHTİYATİ TEDBİR VE HAKSIZ İHTİYATİ HACİZ KOYDURANIN SORUMLULUĞU

Öz

Çalışmamızın konusunu "Haksız İhtiyati Tedbir ve Haksız İhtiyati Haciz Koyduran Sorumluluğu" oluşturmaktadır. Başlıca hukuk sistemlerinde olduğu gibi, Türk ve İsviçre
Hukukunda da kural olarak " kusur prensibi" (sübjektif sorumluluk prensibi) benimsenmiştir. Bu prensibe göre, haksız fiili yapan kimse kusurlu değilse (kast veya ihmali yoksa), doğan zarardan sorumlu değildir. Fakat bu genel kural, adaleti ve toplumsal düşünceleri her zaman tatmin edememektedir. Çağımızda teknoloji ve
endüstrideki hızlı gelişmeler ve buna bağlı olarak, toplumsal hayattaki değişiklikler sorumluluk hukukunun geleneksel kavram ve nazariyelerinin kapsamlarını da büyük ölçüde etkileyerek değişmeye zorlamaktadır. Bu bağlamda, sorumluluk için her hâlükârda failin kusurlu olmasının gerektiği şeklindeki bir anlayış, bazı durumlarda çağdaş tekniğin ve endüstriyel gelişmelerin sonucu olan makinalaşmanın gereklerine ters düşmektedir1. Bu nedenle hukukumuzun esas prensibi olan kusur sorumluluğu yer yer zayıflamış, hatta bazı durumlarda tamamen ortadan kalkarak yerini kusursuz sorumluluğa bırakmıştır. Günümüzde dahi, kusursuz sorumluluğun genişlemesinde gerek kanunlaşma hareketlerinde ve gerekse doktrinde bir dizi yeni eğilimlerin bulunduğunu söyleyebiliriz. Hukuka aykırı bir fiil ile bir başkasına zarar veren kimsenin kusurunun aranmadığı istisnai halleri ifade etme]: üzere, "objektif sorumluluk" veya "sebebe bağlı sorumluluk" veya kısaca "sebep
sorumluluğu" gibi terimler kullanılmaktadır. Gerçekten de böyle durumlarda sorumluluk için zararın hukuka aykırı bir fiilden doğması, başka bir deyimle sadece objektif şartın gerçekleşmesi yeterlidir; ayrıca sübjektif şartın gerçekleşmesine yani kusura gerek yoktur. Zaten "objektif sorumluluk" teriminin kullanılmasının nedeni de budur. "Sebep sorumluluğu" teriminin kullanılması ise, kusursuz sorumlulukta, failin bir zarara neden olması, yani onun fiili ile zarar arasında maddi bir sebep bağının
bulunması yeterlidir. Belirtmek gerekir ki, doktrinde kusursuz sorumluluk görüşünü savunanlar özellikle üç tem el hususu göz önünde bulundurmuşlardır

Anahtar Kelimeler

ihtiyaditedbir, ihtiyatihaciz, sorumluluk

Kaynakça

• Reisoğlu, Safa, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Onuncu Bası, İstanbul 1995