İfaya Ekli Ceza Koşulunun Varlığı Hâlinde Çekince Beyanı

Yıl 2024, Cilt: 28 Sayı: 2, 775 - 792, 24.12.2024

Burak Doğan

https://doi.org/10.60002/ebyuhfd.1462664

Öz

İfaya ekli cezai şartın kararlaştırılmış olması hâlinde alacaklı ifanın yanı sıra cezai şart olarak kararlaştırılan bedeli de talep edebilir. Alacaklının ifaya ekli cezai şart talebinde bulunabilmesi için cezai şart talebinden açıkça feragat etmemiş olmalı ya da yalnızca asıl borcun ifasını çekince beyanında bulunmadan kabul etmemiş olmalıdır. Çekince beyanının ileri sürülmemesi halinde cezai şart isteme hakkının kaybedilmesi, çekince beyanının niteliğinin külfet olduğunu gösterir. Çekince beyanının ileri sürülebilmesi için, geçerli bir asıl borç olmalı, söz konusu asıl borç belirlenen yer veya zamanda ifa edilmemiş olmalı ve son olarak da bu durum için ifaya ekli cezai şart ödeneceği kararlaştırılmış olmalıdır. Çekince beyanının yapılması şekle tabi değildir. Çekince beyanı en geç ifa anına kadar yapılmalıdır. İfa anı ifadesi katı yorumlanmamalı ifadan makul süre sonra yapılan çekince beyanı da geçerli kabul edilmelidir. Çekince beyanından feragat edilebilir. Çekince beyanının ileri sürülmemesi kanuni karine gereği cezai şart isteminden örtülü feragat anlamına gelir. Çekince beyanının yapıldığını ispat yükü alacaklıdadır.

Anahtar Kelimeler

Çekince, İhtirazi Kayıt, Cezai Şart, Külfet, İrade Beyanı, Yüküm

Declaration of Reservation in the Presence of a Penalty Cla- use Atteched to the Performance

Öz

Kaynakça

• KAYNAKÇA Ağırman, Doğan, Uygulamada Ceza Koşulu (Cezai Şart) ve Benzer Kurumlar, Adalet Yayınevi, Ankara 2023.
• Aydemir, Efrail, Yorum ve Çözümleriyle Aşkın Zarar, Sözleşmenin Uyarlanması, Ceza Koşulu, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2013.
• Başar, Didem, “İfaya Eklenen Cezai Şart”, Dicle Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu Dicle Adalet Dergisi, C. 2, S. 4, 2018, s. 49-77.
• Bilge, Necip, “Kefilin Mesuliyetinin Şümulü”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIII, 1956, s. 86-171.
• Cansel, Erol/Özel, Çağlar, “Türk Borçlar Hukukunda Ceza Koşulu”, Prof.Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, C. 1, Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi, C. 8, Özel Sayı, 2013, s. 713-733.
• Çetiner, Bilgehan/Furrer, Andreas/Müller-Chen, Markus, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2021.
• Dirican, Gökhan, Eser Sözleşmesinde Temerrüde Dayalı Cezai Şart ve Yargıtay Uygulaması, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2007.
• Ekinci, Hüseyin, Özel Hukuk Sözleşmelerinde Ceza Koşulu Doktrin ve Uygulama, 2. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015.
• Erdem, Mehmet, “Bağlanma Parası, Cayma Parası, Ceza Koşulu”, İstanbul Şerhi Türk Borçlar Kanunu, 3. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2019.
• Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara 2019.
• Gümüş, Mustafa Alper, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, Ankara 2021.
• Günay, Cevdet İlhan, Cezai Şart (BK m. 158-161), Turhan Kitabevi, Ankara 2002.
• Hatemi, Hüseyin/Gökyayla, K. Emre, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 4.Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2017.
• Kabaklıoğlu Arslanyürek, Yasemin, Ceza Koşulu Özellikle Zarar ve Tazminatla İlişkisi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2018.
• Kapancı, Kadir Berk, Dönme Cezası (TBK m. 179 f. 3) ve Cayma Parası(TBK m. 178) Kavramları Arasında Kısa Bir Karşılaştırma, MÜHFHAD, C. 22, S. 2, 2016, s. 247-270.
• Kayınoğlu Özdoğan, İrem, İnşaat Sözleşmelerinde Yüklenicinin Teslim Borcunda Temerrüdüne İlişkin Ceza Koşulu, Yetkin Yayınları, Ankara 2022.
• Kocaağa, Köksal, Ceza Koşulu (Sözleşme Cezası), 2. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara 2018.
• Kılıçoğlu, Ahmet M., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 23. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2019. 792 EBYÜ-HFD, C. 28, S. 2, Aralık 2024 (775-792).
• Meşe Hacıosmanoğlu, Selen, Türk Hukuku’nda İfaya Eklenen Ceza Koşulu, Yetkin Kitabevi, Ankara 2021.
• Nomer, Haluk N., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2017.
• Oğuzman, M. Kemal/Barlas, Nami, Medeni Hukuk, 27. Bası, On İkiLevha Yayıncılık, İstanbul 2021.
• Oğuzman, M. Kemal/Öz, M. Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 2, 15. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2019.
• Ozanoğlu, Hasan Seçkin, “İstisna ve Özellikle İnşaat Sözleşmelerinde Müteahhidin (Yüklenicinin) Eseri Teslim Zamanında Gecikmesine Bağlanan İfaya Eklenen Cezai Şart (Gecikme Cezası) Kayıtları”, GÜHFD, C.III, S. 2, Ankara 1999, s. 65-118.
• Pektaş, Ahmet, Eser Sözleşmesinde Ceza Koşulu, Gazi Kitabevi, Ankara 2021.
• Serozan, Rona, Sözleşmeden Dönme, 2. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2007. Tekinay, Selahattin S./Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 1993.
• Tunçomağ, Kenan, Türk Hukukunda Cezai Şart, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1963.
• Türkoğlu, Cem, Ceza Koşulu (Cezai Şart), Seçkin Yayıncılık, Ankara 2022.
• Uçar, Salter, Hukukta Cezai Şart ve Uygulaması, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul 1993.
• Uslu, Ebubekir, Türk Borçlar Hukukunda Ceza Koşulu, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• Usta, Oğuz, Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde Cezai Şart ve Kira Tazminatı, Adalet Yayınları, Ankara 2017.
• von Tuhr, Andreas, Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı. C. 1-2, Çev. Cevat Edege, Yargıtay Yayınları, Ankara 1983.
• Yağcıoğlu, Burcu, Türk ve İsviçre Hukukunda Ceza Koşulu (Cezai Şart), Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• Yılmaz, Halil, Borçların Sona Ermesinde Çekince İleri Sürülmesi ve Uygulaması (İhtirazi Kayıt), 4. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2022.
• Yörük, Işılay, Türk Hukukunda Sözleşmenin Uyarlanması, On İki Levha Yayıncılık, Antalya 2021.
• Elektronik Kaynakça
• www.kazanci.com.tr.tr