Analysis of Disaster Articles Published in Dergipark

Yıl 2025, Cilt: 34 Sayı: 1, 157 - 168, 16.06.2025

Nalan Altay

https://doi.org/10.51800/ecd.1654624

Öz

This study aims to examine the interdisciplinary distribution of articles on disasters published on the DergiPark platform in Turkey between the years 2015-2024 and to evaluate research in the field of geography in terms of various variables. In countries like Turkey with a high disaster risk, the main problem of the research is which disciplines the research on disasters is concentrated in and on which plane they are addressed from a geographical perspective. The method of the study is based on the content analysis of the articles obtained from the searches made with the keyword “disaster” on the DergiPark platform. The study was designed as a case study, which is a qualitative research method. The research was limited to the studies conducted between the years 2015-2024. The obtained data were classified according to the disciplines of public administration, engineering, health sciences, geography, education, psychology, and history; studies on disasters in each discipline were presented with numerical data. It was observed that academic studies on disasters were concentrated in the fields of public administration, health sciences, education, and engineering, respectively. Disaster studies conducted in the field of geography largely focus on climatological and ground-based disasters; Studies in fields such as social geography, biological disasters and historical geography are limited. When studies on the spatial effects of disasters are examined, it is determined that the issues are mostly addressed at the local level and that the number of studies on the preparation phase of disaster management processes is higher. In this context, it has been revealed that research in the field of disaster management in Turkey has a multidisciplinary structure; studies in the field of geography are particularly concentrated at the local level and in the preparation phase. In the field of disaster management, further research on other stages, in addition to intervention and recovery processes, and. increasing interdisciplinary studies will make significant contributions to the field.

Anahtar Kelimeler

Disaster , geography , disaster management , DergiPark

Dergipark’ta Yayınlanan Afet Konulu Makalelerin Analizi

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de DergiPark sitesinde 2015-2024 yılları arasında yayımlanan afet konulu makalelerin disiplinler arası dağılımını incelemeyi ve coğrafya alanındaki araştırmaları çeşitli değişkenler açısından değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Afet riski yüksek olan Türkiye’de, afet konulu araştırmaların hangi disiplinlerde yoğunlaştığı ve coğrafi bakış açısıyla hangi düzlemde ele alındığı araştırmanın temel problemini oluşturmuştur. Çalışmanın yöntemi ise, DergiPark internet sitesinde “afet” anahtar kelimesiyle yapılan taramalardan elde edilen makalelerin içerik analizine dayanmaktadır. Çalışma nitel bir araştırma yöntemi olan durum çalışması olarak desenlenmiştir. Araştırma, 2015-2024 yılları arasında yapılan çalışmalarla sınırlandırılmıştır. Elde edilen veriler, kamu yönetimi, mühendislik, sağlık bilimleri, coğrafya, eğitim, psikoloji, tarih disiplinlerine göre sınıflandırılmış; her disiplinin afetlerle ilgili çalışmaları sayısal verilerle sunulmuştur. Afet konulu akademik çalışmaların sırasıyla kamu yönetimi, sağlık bilimleri, eğitim ve mühendislik alanlarında yoğunlaştığı görülmüştür. Coğrafya alanında yapılan afet konulu çalışmaların klimatolojik ve yer kökenli afetlere odaklandığı; sosyal coğrafya, biyolojik afetler ve tarihi coğrafya alanlarında yapılan çalışmaların sınırlı sayıda kaldığı görülmektedir. Afetlerin mekânsal etkilerine yönelik çalışmalar incelendiğinde çoğunlukla afet konularının yerel düzeyde ele alındığı gözlenmiştir. Ayrıca afet yönetim süreçlerinden hazırlık aşamasına yönelik çalışmaların daha fazla sayıda olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda, Türkiye’de afet yönetimi alanındaki araştırmaların çok disiplinli bir yapıya sahip olduğu; coğrafya alanındaki çalışmaların ise yerel düzeyde ve hazırlık aşamasında yoğunlaştığı ortaya konmuştur. Afet yönetimi alanında, müdahale ve iyileştirme süreçlerinin yanı sıra diğer aşamaların daha fazla araştırılması ve disiplinler arası çalışmaların artırılması alana önemli katkılar sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Doğal afet , Coğrafya , Afet yönetimi , DergiPark

Kaynakça

• Ada, S. (2013). Afetlerde Bilgi ve Teknoloji Yönetimi: G.Antep ve K.Maraş Hastanelerinde Bir Alan Araştırması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(29), 1-10.
• AFAD, Afet İstatistikleri, https://www.afad.gov.tr/afet-istatistikleri (Erişim Tarihi, 5,11,2024).
• Aghaei, N., Seyedin, H., & Sanaeinasab, H. (2018). Strategies for disaster risk reduction education: A systematic review. Journal of Education and Health Promotion, 7(1).
• Arca, D. (2012). Afet Yönetiminde Coğrafi Bilgi Sistemi ve Uzaktan Algılama. Karaelmas Fen Ve Mühendislik Dergisi, 2(2), 53-61.
• Bozkurt, Y., & Demir, T. (2023). Afet yönetiminde iletişim ve medya üzerine bir değerlendirme: kahramanmaraş merkezli depremler. Dumlupınar Üniversitesi İİBF Dergisi( 11), 22-32. https://doi.org/10.58627/dpuiibf.1288685
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakman, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demiresl, F. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem, Ankara.
• Creswell, J. (2007). Qualitative Inquiry & Research Design: Choosing among five approaches (2. Baskı). USA: Sage Publications.
• Çelik, M. A., Bayram, H., & Özüpekçe, S. (2018). An assessment on climatological, meteorological and hydrological disasters that occurred in Turkey in the last 30 years (1987-2017). International Journal of Geography and Geography Education (38), 295-310. https://doi.org/10.32003/iggei.424675
• D’Andrea, A., Grifoni, P., & Ferri, F. (2022). FADM: A Feasible Approach to Disaster Management. Development https://doi.org/10.1111/dpr.12633.
• Demirci, A. ve Karakuyu, M. (2004). Afet Yönetiminde Coğrafi Bilgi Teknolojilerinin Rolü. Doğu Coğrafya Dergisi 9(12), 67-101.
• Diktaş Yerli, G. (2023). Sosyal Bilimler Alanında Afet Konulu Lisansüstü Çalışmaların Bibliyometrik ve Tematik Analizi. Afet Ve Risk Dergisi, 6(3), 961-976. https://doi.org/10.35341/afet.1279328.
• Erkal, T., & Değerliyurt, M. (2011). Türkiye’de afet yönetimi. Doğu Coğrafya Dergisi, 14(22), 147-164. Kadıoğlu, M., 2008. Küresel iklim değişikliğine uyum stratejileri. Kar Hidrolojisi Sempozyumu Bildiri Kitabı Erzurum, DSi 8. Bölge Müd. Yay., 69-94.
• Kahraman, S., Polat, E., & Korkmazyürek, B. (2021). Afet Yönetim Döngüsündeki Ana Terimler. Avrasya Terim Dergisi, 9(3), 7-14.
• Karagel, H. (2019). Afet Anı ve Sonrası, Afet ve Afet Yönetimi (Ed. Ramazan Sever). Pegem Yayınları.
• Karaman, Z. T. (2016). Afet Yönetimine Giriş ve Türkiye’de Örgütlenme. Z. T. Karaman & A. Altay (Ed.), Bütünleşik Afet Yönetimi. İlkem.
• Koç, H., Şeker, G., Evci, N. & Doğan, M. (2020). Afet Eğitimi Konulu Araştırmaların İçerik Analizi Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(2), 637-655.
• Mata-Lima, H., Alvino-Borba, A., Pinheiro, A., Mata-Lima, A. & Almeida, J.A. (2013). Impacts of natural disasters on environmental and socio-economic systems: What makes the difference? Ambiente & Sociedade, 14(3), 45-64.
• Paton, D. & Johnston, D. (2001), "Disasters and communities: vulnerability, resilience and preparedness", Disaster Prevention and Management, 10 (4) 270-277. https://doi.org/10.1108/EUM0000000005930.
• Sarıhan, Z. (2024). Türkiye’de “afet iletişimi” temali çalişmalarin bibliyometrik analizi. Urban 21 journal, 2(1), 10-23.
• Şahin, G., & Kahraman, M. (2019). istanbul Üniversitesi coğrafya lisans bitirme tezlerinin analizi. R&S - Research Studies Anatolia Journal, 2(7), 333-341. https://doi.org/10.33723/rs.606132
• Şahin, O. (2024). Doğal Afet Uygulamaları ve Yönetimi. International Anatolia Academic Online Journal Social Sciences Journal, 10(2), 218-225.
• Sever, R. (2019). Doğal Afetler, Afetler ve Afet Yönetimi, Pegem Yayınları.
• Sönmez, V. & Alacapınar, F.G (2019). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Tierney, K.J., Lindell, M.K. & Perry (2001). R.W. Facing The Unexpected: Disaster Preparedness and Response in The United States, Joseph Henry Press, Washington, D.C., ABD.
• Topçu, T., & Ataoğlu, A. (2023). Türkiye’de Afet Yönetimi ile İlgili Yapılmış Olan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Afet Ve Risk Dergisi, 6(4), 1388-1400. https://doi.org/10.35341/afet.1301195
• Uzun, F. V. (2018). Beşerî ve İktisadi Coğrafya Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Değerlendirilmesi: 2008-2017. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (16), 253-281.
• World Disastrer Report, (2009). https://reliefweb.int/report/world/world-disasters-report-2009-focus-early-warning-early-action (Erişim Tarihi: 10/11/2024).
• Yazıcı, Ö. & Ulu Kalın, Ö. (2018). “Doğal Afet” için Kavramsal Metaforların Karşılaştırmalı Analizi. E-Kafkas Journal of Educational Research, 5(1), 25-40. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.396396.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin yayıncılık.
• Yılmaz, A., Gökalp, S., Güven, E., Eren, T. (2024). Afet Yönetimi Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Resilience, 8(2), 223-234. https://doi.org/10.32569/resilience.1440077