Öz
When the urbanization process in Turkey is evaluated, it has been seen that the urbanization process has changed continuously and it has new dimensions from past to present due to internal and external conjectural changes. In Turkey, metropolization started later and has sui generis properties when compared with the developed countries. The new dimensions of metropolization in Turkey are observed in development of large cities like İstanbul, Ankara and İzmir. Although, there are a lot of empirical and theoretical studies regarding to the new dimensions of metropolization of Turkey, there are not so many studies for İzmir in recent years.
Present metropolization level of İzmir is forming in parallel with Turkey’s urbanization movements in the beginning of 21st century. It’s being shaped by social, cultural, economic transformation of the city and the effects of this transformation reflect on urban and suburban areas. In this article, metropolization process and its effects are examined in example of Karşıyaka-Çiğli fringe in İzmir.
For this purpose, a master dissertation concerned with the fringe decentralization and its social and spatial effects, was prepared by me in 2003-2006. This article is reassessment of the study mentioned above and aims to define present factors in urban development of the fringe in İzmir and their social effects. Thus firstly the development of the city is evaluated in historical perspective then the social influences of new migration towards urban fringes are made up of Harmandalı, Ulukent, Koyundere, Seyrek and Asarlık towns analyzed.
Key words: Turkey, İzmir, Karşıyaka, Çiğli, urban sprawl, urban poverty
Anahtar Kelimeler
Öz
Türkiye’de kentleşme hareketleri ele alındığında, kentleşmenin geçmişten günümüze ülkenin iç ve dış konjonktürdeki değişimlerine bağlı olarak sürekli değiştiği ve yeni boyutlar taşıdığı görülmektedir. Ülkemizde metropolleşme süreci, gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında daha geç başlayan bir olgu olup kendine özgü özellikler taşımaktadır. Türkiye’nin kentleşme hareketleri açısından geçirdiği bu değişimin en güzel örneği İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük metropollerin gelişiminde gözlenmektedir. Metropolleşmenin yeni boyutları üzerine kuramsal ve ampirik olarak çok sayıda çalışmanın var olmasına karşın, İzmir ile ilgili ampirik düzeyde yakın zamanda yapılmış çalışmaların sayısı azdır.
İzmir’in günümüzde ulaştığı kentleşme düzeyi, ülkemizin 21.yüzyıla girerken ortaya koyduğu kentleşme hareketlerine paralellik göstermektedir. İzmir’de günümüz kentleşme sürecini anlamak için kentin geçmişten beri geçirdiği sosyal, ekonomik dönüşümlerin ve bu dönüşümlerin mekansal yansımasında ifadesini bulan kentleşme hareketlerine değinilmelidir. Çünkü günümüz kentleşme sürecinin şekli olan metropolleşmenin temel dinamikleri, kentin bu geçmişinde yatmaktadır.
Bu çalışmada, günümüz metropolleşme sürecinin İzmir’de ulaştığı düzey kentin Karşıyaka-Çiğli aksı örneğinde sorgulanmaktadır. Bu amaçla 2003–2006 yılında aksın gelişim süreciyle ilgili tarafımca bir yüksek lisans tezi hazırlanmış, bu çalışmada metropolleşmenin ve desantralizasyonun mekânsal ve sosyal etkileri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu makale, söz konusu çalışmanın bir bölümünün yeniden değerlendirmesi ile oluşturulmuş olup kent çeperlerindeki hızlı göç ve yapılaşmanın sosyal boyutlarını irdelemektedir. Metropolleşmenin nedenlerini ve bunların geçmişteki dinamiklerle olan farklarını ortaya koymak için ilk önce tarihsel bir perspektifle kentin gelişimi ve coğrafi özellikleri ele alınmıştır. Ardından Karşıyaka-Çiğli aksının ileri ucunu oluşturan Harmandalı, Ulukent, Koyundere, Seyrek ve Asarlık beldelerindeki göç süreci ile bu göçün sosyal yapıda yarattığı etkiler incelenmiştir.
Anahtar kelimeler: Türkiye, İzmir, Karşıyaka, Çiğli, kentsel saçaklanma, kentsel yoksulluk
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2006 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Nisan 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2006 Cilt: 15 Sayı: 1-2 |