Holocene Raised Shorelines on the Hatay Coasts (Türkiye): Palaeoecological and Tectonic Implications

Yıl 1993, Cilt: 7 Sayı: 1, - , 01.06.1993

P. A. Pirazzoli  j. Laborel  j. F Kayan

Öz

The marks of two emerged shorelines (superimposed erosional notches, and in-situ bioconstructed rims with the vermetid (Dendropoma) on both sides of the Orontes Delta, near the border between Türkiye and Syria, are interpreted as representing the occurrence of two rapid uplifts during the late Holocene rather than representing eustatic fluctuations of climatic origin as claimed by previous authors in other areas of the eastern Mediterranean. The upper shoreline, which has an elevation of about +2.0 m south of the delta and which increases from +2.5 m to +3.0 m between 2 and 8 km north of the delta, has been radiocarbon dated (four dates) to between 5170±190 and 2595±100 yrs B.P. The lower shoreline, indicating a former relative sea level situated consistently at about +0.7 to +0.8 m, has yielded seven dates between 2910±95 and 1345±70 yrs B.P., the latter age being that of fossil oyster shells collected in growth position on a quay of the ancient harbour of Seleucia Pieria. If the possible contamination of some oyster shells is taken into account, the two uplift movements may be dated at around 2500±100 yrs B.P. for the upper shoreline and to historical times for the lower shoreline, probably in July 526 A.D. when devastating earthquake damage was reported from all the Levant regions.

The age of the second uplift movement falls within the possible time span of a major tectonic event, the Early Byzantine Tectonic Paroxysm (EBTP), which about 1500 yrs B.P. caused sudden relative sea-level changes in various areas of the eastern Mediterranean (Antikythira, western Crete, and Alanya area, the Lebanon, northern Cyprus, etc.).

In the Hatay region, the effect of the EBTP has been a reactivation of local fault lines, probably in connection with movements on the East Anatolian Fault system. This has contributed a new jerk to the long-term trend of uplift in this coastal area.

Anahtar Kelimeler

-

HATAY’DA YÜKSELMİŞ HOLOSEN KIYI ÇİZGİLERİ: PALEOEKOLOJIK VE TEKTONİK DEĞERLENDİRMELER

Öz

Hatay’da, Asi ırmağı deltasının yakınlarında Kuaterner’e ait yükselmiş kıyı çizgilerinin varlığı ilk olarak Erol (1963) tarafından bildirilmiştir. Yazar burada yükseklikleri 140 metreye kadar çıkan beş kadar Pleistosen denizel formasyon kalıntısı ile +0.8, +1.4 ve +2.5 m ye yükselmiş üç Holosen kıyı izini tanıtmıştır. Ayrıca Erol (1969), antik Seleucia Pieria limanındaki (Şekil 3 de Lokalite 1) gözlemlerine dayanarak “deniz seviyesinin, Milat yıllarından beri en az 80 cm alçaldığım” ifade etmiştir. Öteyandan Flemming (1978), Seleucia Pieria’da ve hatta Antalya doğusundaki güney Anadolu kıyılarının hiçbir yerinde, deniz seviyesinde göreli bir değişme olduğuna dair bir gözleminin bulunmadığını kaydetmektedir. Hatay’daki Holosen kıyıları Dalongeville - Sanlaville (1979 a, b) tarafından da incelenmiş ve Çevlik yakınlarında +0.8, +2.0 v e +2.8 m yüksekliklerdeki üç eski deniz seviyesine ait yükselmiş kıyı şekilleri üzerinde durulmuştur.

Değişik yazarlar tarafından belirtilen, Holosen kıyı çizgilerinin yüksekliklerindeki farklılığın nedenlerini açıklamak, özellikle deniz seviyesindeki yerel değişmeleri tarihlendirmek ve bunlarla ilgili tektonik etkileri ortaya çıkarmak için, Mayıs 1988 de Hatay kıyılarında bir hafta süreyle bir arazi çalışması yapılmıştır. Bu çalışmalar sırasında mineralojik analizler ve radyokarbon tarihlemeleri için gerekli örnekler toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

-