TURİZM ŞEHİRLERİNİN İŞ VE TİCARET ALANLARINI ŞEKİLLENDİRMESİ ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA: ALANYA VE MANAVGAT ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 29 Sayı: 2, 273 - 296, 29.12.2020

Yücel Dinç , Hamza Akengin

Öz

Şehirlere hayat veren merkezi iş alanlarının ortaya çıkardığı fonksiyonlar çeşitli faktörlere göre değişmektedir. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’nin önemli turizm merkezleri arasında yer alan Alanya ve Manavgat’ın iş ve ticaret alanlarını biçim (form), arazi kullanılışı ve fonksiyonlar bakımından karşılaştırmalı olarak incelemektir. Bu amaca yönelik olarak, öncelikle turizm sektörünün iş ve ticaret alanları ile ilişkilerini araştıran çalışmalar incelenerek doküman analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sahasının geçmiş yıllara ait hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğü’nden temin edilmiş ve her iki şehrin yerleşme formlarındaki değişimler incelenmiştir. Daha sonra, Alanya ve Manavgat’taki iş ve ticaret alanlarının sınırları belirlenmiş ve bu alanlara yönelik arazi çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Arazi çalışmaları neticesinde araştırma alanında turizmle ilişkili olan işletmeler tespit edilerek haritalandırılmıştır. Diğer yandan her iki şehrin rayiç bedel haritaları oluşturularak turizmin arazi değerleriyle ilişkileri belirlenmiştir. Bu çalışmada, Manavgat ve Side’nin mekânsal açıdan birleşmiş olmalarına rağmen, iş ve ticaret alanlarının oldukça farklı niteliklere sahip olduğu tespit edilmiştir. Manavgat merkezi iş alanının geleneksel merkezi iş alanlarına özgü karakteristik özellikleri yansıttığı, turizmle ilişkili faaliyetlerin sınırlı olduğu dikkati çekmiştir. Bir yarımada üzerinde kurulmuş olan Side’de, doğrudan turizme yönelik hizmetler sunan bir rekreasyonel iş alanının geliştiği belirlenmiştir. Alanya merkezi iş alanında ise, geleneksel merkezi iş alanlarında görülen emlak ofisi, mali müşavir, hukuk bürosu, idari faaliyetler ve perakende ticaret kapsamında hizmet veren ticarethanelerin turizmle ilişkili hizmetler sunan işletmelerle bir arada olduğu belirlenmiştir. Alanya merkezi iş alanında turizme yönelik faaliyetlerin fazlalığı, bu alanın aynı zamanda bir turizm iş alanı olduğuna işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Alanya, Manavgat, merkezi iş alanı, turizm iş alanı, rekreasyonel iş alanı

Destekleyen Kurum

Marmara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

SOS-C-DRP-120917-0557

A comparative research on shaping business and trade districts of tourism urbanization: The case of Alanya and Manavgat

Öz

The functions of central business districts that give life to cities vary according to various factors. The main purpose of this study is to explain the tourism-urbanization relations based on the differences in the use of space and to reveal the effects of tourism on the use of space through empirical researches through business and commercial fields. For this purpose, studies investigating the relationship between the tourism sector and business and trade districts have been examined and subjected to document analysis. Aerial photographs of the past years of the research area have been obtained from the General Directorate of Mapping and the changes in the settlement forms of both cities have been examined. The boundaries of the business and commercial districts in Alanya and Manavgat have been determined and field studies were carried out in these areas. Afterwards, shops operating in relation to tourism in business and commercial districts have been identified and mapped. In addition, the land price maps have been created and the relationship between tourism and land values has been revealed. In this study, it has been determined business and commercial districts have quite different qualities in Alanya and Manavgat although both settlements are spatially united. It has noted that the Manavgat central business district reflects the characteristics of traditional central business districts, and tourism-related activities are limited. It has been determined that a recreational business area has developed in Side, which is established on a peninsula, providing services directly towards tourism. In the Alanya central business district, it has been revealed that the real estate offices, financial advisors, law offices, administrative activities and retail trade businesses, which are seen in the traditional central business districts, are intertwined with businesses providing tourism-related services. The excess of tourism activities in the Alanya central business district indicates that this area is also a tourism business district.

Anahtar Kelimeler

Alanya, Manavgat,, central business district, tourism business district, recreational business district

Proje Numarası

SOS-C-DRP-120917-0557

Kaynakça

• Akengin, H., Dinç, Y. 2018. Şehirlerin yatay gelişimlerinde coğrafi faktörlerin etkisi: Manavgat örneği. TUCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 532-550, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Akengin, H., Dinç, Y. 2020. Turizm sektörünün şehirleşmeye etkileri: Manavgat örneği. lnternational Journal of Geography and Geography Education, 41, 199-220.
• Alanya Belediyesi, 2020. Arsa Metrekare Birim Değeri Sorgulama Sonuçları https://www.turkiye.gov.tr/alanya-belediyesi-arsa-rayic-degeri-sorgulama, (Erişim Tarihi: 10.10.2020).
• Arınç, K. 2006. Türkiye’nin Coğrafi Bölgeleri (Kıyı Bölgeleri). Mega Ofset Matbaacılık, Erzurum.
• Barrett, J. 1958. The seaside resort towns of England and Wales. PhD Thesis, University of London.
• Baykal, F. 2010. Ayvalık ve Midilli: Bir kültürel turizm projesine doğru. Basılmamış Araştırma Raporu, Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri, Proje No: 2007 EDB 003.
• Baykal, F., Emekli, G., Ataberk, E. (2011). Dikili ve Bergama turizmini bütünleştirmede coğrafi faktörlerin rolü. Ege Coğrafya Dergisi, 20 (1), 1-16.
• Boniface, B. Cooper, C. 2005. Worldwide Destinations: The Geography Of Travel And Tourism. Butterworth-Heinemann, Oxford.
• Cambridge Dictionary, 2020. Honky-Tonk, https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/honky-tonk, (Erişim Tarihi: 09.11.2020).
• Cimrin, H. 2017. Alanya turizminde ilk adımlar, https://www.sabah.com.tr/akdeniz/2017/12/04/alanya-turizminde-ilk-adimlar, Erişim Tarihi: 08.06.2018.
• Dinç, Y. 2017. Antakya (Hatay) merkezi iş alanının (MİA) mekânsal gelişimi ve fonksiyonel yapısı. Akademik Bakış Dergisi, 61, 912-936.
• Doğan, H., Üngüren, E., Yelgen, E. 2010. Alanya turist profiline yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15 (3), 79-100.
• Getz, D. 1993. Planning for tourism business districts. Annals of Tourism Research, 20 (3), 583-600.
• Giriwati, N., Homma, R., Iki, K. 2013. Urban tourism: Designing a tourism space in a city context for social sustainability. The Sustainable City, 1, 165–176.
• Göğünç, N. 1979. Hane değimi hakkında. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi. 32, 331-348.
• Göney, S. 2017. Şehir Coğrafyası I. Beta Basımevi, İstanbul.
• Gürbüz, A. 2001. XVI ve XVII. yüzyıllarda Alaiye kalesi. Selçuklu Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 10, 207-226.
• Işık, Ş. Zoğal, V. 2017. Turizm kentleşmesi kavramı: Antalya örneği. Ege Coğrafya Dergisi. 26 (2), 71-94.
• Kapan, K. 2018. Turizm faaliyetlerinin şehirsel gelişmeye etkileri: Antalya örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• Karaboran, H. 1989. Şehir coğrafyası ve şehirsel fonksiyonlar. Fırat Üniversitesi Dergisi, 3 (1), 81-118.
• Karaca, B. 2009. XV. ve XVI. Yüzyıllarda Manavgat Kazası. Fakülte Kitapevi, Isparta.
• Karagedik, N. 2007. XIX. Yüzyıl Ortalarında Alaiye Merkezde İskân-Nüfus ve Mesleki Yaşam. Alanya Tarih ve Kültür Seminerleri IV. (Ed. Koçak) içinde, s. 232-250, Hür Ofset Yayıncılık, Alanya.
• Lloyd, S., Rice, D.S. 1989. Alanya (Alaiyye). (Çev. N. Sinemoğlu), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, (Orijinal Basım Tarihi 1964)
• Manavgat Belediyesi, 2020. Sokak Rayiç Bedelleri Sorgulama Sonuçları, https://ebelediye.manavgat.bel.tr/webportal/index.php (Erişim Tarihi: 10.10.2020).
• Meyer-Arendt, K. J. 1990. Recreational business districts in Gulf of Mexico seaside resorts. Journal of Cultural Geography, 11(1), 39-55.
• Mullins, P. 1990. Tourist cities as new cities: Australia’s Gold Coast and Sunshine Coast. Australian Planner, 28 (3), 37-41.
• Murphy, R.E., Vance, J.E. 1954. Delimiting the CBD. Economic Geography, 30 (3), 189–222.
• R. E. Murphy, J. E. Vance, Jr., B. J. Epstein. 1955. Internal structure of the CBD. Economic Geography 30, 21-46.
• Murphy, R.E. 2017. The Central Business District. Routledge, London-Newyork.
• Mutluer, M., Südaş, İ. 2005. Yabancıların Türkiye’de mülk edinimi: coğrafi bir yaklaşım. Ege Coğrafya Dergisi. 14, 45-55.
• Özgüç, N. 1977. Sayfiye yerleşmeleri: Gelişme ve başlıca özellikleri. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 22, 142-162.
• Özgüç, N. 2007. Turizm Coğrafyası, Özellikler ve Bölgeler. Çantay Kitapevi, İstanbul.
• Pigram, J. 1977. Beach resort and morphology. Habitat International, 2, 525-541.
• Redford, S. 2008. Anadolu Selçuklu bahçeleri (Alaiyye / Alanya). (Çev. S. Alper), Eren Yayıncılık, İstanbul, (Orijinal Basım Tarihi 2008)
• Smith, R.A. 1991. Beach resorts: A model of development evolution. Landscape and Urban Planning, 21, 189-210.
• Stansfield, C.A. 1969. Recreational land use patterns within an American seaside resort, The Tourist Review, 24 (4), 128-136.
• Stansfield, C. A., Rickert, J. E. 1970. The recreational business district. Journual of Leisure Research, 4, 213-225.
• Südaş, İ. 2005. Türkiye’ye yönelik göçler ve Türkiye’de yaşayan yabancılar: Alanya örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi.
• Texier, C. 2002. Küçük Asya (Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi). (Çev. A. Suat), Enformasyon ve Dökümantasyon Hizmetleri Vakfı Yayınları, Ankara, (Orijinal Basım Tarihi 2002)
• Timor, A. 2004. Ayvalık: Bir Sayfiye Yerleşmesinin Gelişme Süreci. Çantay Kitapevi, İstanbul.
• Tolun Denker, B. 1976. Şehir İçi Arazi Kullanılışı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 2054, İstanbul.
• Tunçdemir, O. 1973. Manavgat: Tarih ve Turizm. Manavgat Matbaası, Manavgat.
• Turan, A. Yılmaz, A. Yetgin, D. 2018. Bin Yıllık Uykusundan Uyanan Kent: Side. Dünden Bugüne Türkiye'de Turizm, Kurumlar, Kuruluşlar, Turizm Bölgeleri ve Meslekler. (Ed. Kozak) içinde, s. 237-262, Yıkılmazlar Yayınevi, İstanbul.
• Tümertekin, E. 1967. İstanbul’un merkezi iş sahaları. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 8 (17), 18-37.
• Uğur, A. ve Aliağaoğlu, A. 2018. Şehir Coğrafyası. Nobel Yayınevi, Ankara.
• Uzunçarşılı, İ. H. 1969. Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri. Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Uzuneminoğlu, H. 1992. Bir uygulamalı şehir coğrafyası: Samsun. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• Wolfe, R. 1952. Wasaga beach-The divorce from the geographic environment. Canadian Geographer, 2, 57-66.
• Yetkin, H. 2002. Alanya: Dünden Bugüne Alanya'da Yaşam. Çali Grafik Matbaacılık, İstanbul.
• Zhu, H., Liu, J., Liu, H., Wang, X., Ma, Y. 2017. Recreational business district boundary identifying and spatial structure influence in historic area development: A case study of Qianmen area, China. Habitat International, 63, 11–20.