Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Türkiye’de İkinci Konut Sayısının Tespiti Mümkün mü?

Yıl 2023, Cilt: 32 Sayı: Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı, 143 - 165, 29.10.2023
https://doi.org/10.51800/ecd.1357133

Öz

İkinci konutlar en yalın ifadeyle daimî ikametgâhın dışında sahip olunan konutlardır. Türkiye’de özellikle 1980’li yıllardan itibaren sayıları hızla artan ikinci konutlara yönelik tartışma konuları güncelliğini ve önemini korumaktadır. Hâl böyle iken Türkiye’de ikinci konutlara ilişkin herhangi bir veri tabanının bulunmadığı dikkati çekmektedir. Oysa ülke olarak yadsınamaz bir gerçeklik durumundaki ikinci konutlarla ilgili yönetişimin yapılabilmesi, sorunların çözülebilmesi, daha verimli kullanımlarının sağlanabilmesi ve yerinde politikalar üretilebilmesi için, her şeyden evvel bu konutlara mahsus mikro ölçekten itibaren düzenli, sürekli, güncel olarak tutulan ve ulaşılabilir istatistiklere ihtiyaç bulunmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki ikinci konut sayılarının tespitine yönelik bir yöntem önerisi sunmaktır. Söz konusu yöntemdeki asıl amaç, ikinci konutların yaklaşık sayısını belirlemek, kullanım çeşitliliği ve etkilerine ilişkin coğrafi yaklaşımlar getirilmesine katkı sağlamaktır. Benimsenen yöntem konut ve nüfus istatistiklerini karşılaştırma fikrine dayanmaktadır. Çalışmada ilk olarak Türkiye’deki ikinci konut sayılarının gelişimi ve dağılışı incelenmiştir. Ampirik analizlerin devamı için ikinci konutların çeşitli etkilerinin görüldüğü turizm merkezleri seçilmiştir. Konunun daha ayrıntılı biçimde incelenebildiği turizm merkezlerinde, ikinci konutlar ile daimi konutlar ve nüfus arasındaki ilişki analiz edilmiştir.
Bulgular, ikinci konutların ülke içindeki dağılımında yıllar içerisinde önemli farklılıkların yaşandığını ortaya koymuştur. İkinci konut varlığı açısından 1990’lı yıllarda sadece Ege ve Akdeniz kıyılarındaki turizm merkezlerinin ön plana çıktığı bir durum söz konusudur. İzleyen yıllarda bu merkezlerdeki ikinci konut yapılaşması hızla devam etmiştir. Yanı sıra İstanbul ve Ankara gibi metropollerde ve Anadolu’daki bazı bölgelerde ikinci konut sayılarının dikkat çekici biçimde arttığı gözlenmiştir. İkinci konutların Türkiye’de daha önce hiç olmadığı kadar artan görünürlüğü ve çeşitliliği bu konutlara yönelik makul politikalar geliştirilmesini gerekli kılmaktadır. Bu yoldaki ilk adım ise ikinci konut sayılarının güvenilir, tutarlı ve kapsayıcı olarak tespitidir.

Kaynakça

  • Andriotis, K., Usun, Ç.F., & Dinç, Y. (2023). Determining the model of tourism business district (TBD) in coastal resorts: A case study of Turkey. Geographical Review, doi: https://doi.org/10.1080/00167428.2023.2174436
  • Arkon, C. (1989). İkincil konutlar: Sorunları ve potansiyelleri ile planlama içerisindeki konumu (İzmir Örneği), Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınevi.
  • Avcıkurt, C., Buzlukçu, C., Oflaz, M., Sezen, T.S., Köroğlu, A., Sarıoğlan, M., & Karaman, S., (2018). İkinci konut sahipliğinde itme ve çekme faktörleri: Edremit örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40(21), 527-549. doi: https://doi.org/10.31795/baunsobed.492922
  • Avcıkurt, C., Deveci, B., & Sarıoğlan, M. (2021). İkinci konut sahiplerinin ikinci konut turizmine yönelik algılarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5, 287-304. doi: https://doi.org/10.21325/jotags.2021.956
  • Aycı, A. (2004). Türk turizm pazarının genişletilmesinde ikinci konut ve ev pansiyonculuğundan yararlanılması yollarının araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Bakırcı, S. (2007). Yabancılarının ikinci konut talebinin fiziksel çevreye etkisi: Dalyan örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Baltacı, F. (2011). İkinci konut turizmi kapsamında Alanya’da konut edinen yabancıların kentin sosyal, kültürel ve ekonomik yapısına etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
  • Barışık, M. (2019). Turizmde ikinci konutlar ve Balıkesir’de bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Bathelt, H., & Glücker, J. (2011). The relational economy: Geographies of knowing and learning. Oxford University Press.
  • Bayezit, D. (2003). Turizm sektöründe ikinci (yazlık) konutların Türkiye ekonomisindeki etkilerinin istatiksel analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
  • Bilgili, M. (2020). Coğrafyada mekân felsefesi üzerine yaklaşımlar. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 41, 88-102
  • Bilgili, M., & Kocalar, A.O. (2020). Coğrafya nedir? Liberal Düşünce Dergisi, 25(99), 145-162. doi: https://doi.org/10.36484/liberal.771132
  • Birol-Özerk, G. (2012). Türkiye’de yazlık ikinci konutların yarattığı sorunlar bağlamında Balıkesir ili Ege kıyılarındaki yazlık ikinci konutlara genel bir bakış. Megaron Balıkesir, Mimarlar Odası Balıkesir Şubesi Dergisi, 28-35.
  • Bozok, D., & Şahin, S. (2013). Türkiye’de uygulanan turizm politikaları. Ş. Çavuş, Z. Ege, & O. Eralp Çolakoğlu (Ed.) içinde: Türk Turizm Tarihi, (s.255-288). Detay Yayıncılık
  • Cengizoğlu, F. P. (2015). İkincil konutların birincil konutlara uyarlaması: Mersin örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
  • Ceylan, S. (2019). Kırsal alanların yeniden yapılanmasında ikinci konutların etkisi: Pelitköy (Burhaniye) örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Ceylan, S., & Somuncu, M. (2020a). İkinci konut turizminin tarımsal kaynaklar üzerindeki baskısı: Pelitköy örneği. Türk Coğrafya Dergisi, 75, 41-56. doi: https://doi.org/10.17211/tcd.673115
  • Ceylan, S., & Somuncu, M. (2020b). İkinci konut turizmi ile kırsal alanların kentleşmesi: Pelitköy örneği. idealkent, 29(11), 484-509. doi: https://doi.org/10.31198/idealkent.654601
  • Ceylan, S., & Somuncu, M. (2020c). İkinci konut sahipleri ile yerel halk arasında görülen sosyomekansal ayrışmaya bir örnek: Pelitköy (Burhaniye). International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 42, 182-198. doi: https://doi.org/10.32003/igge.733286
  • Çohaz-Ebeperi, S. (2022). Bir rekreasyon faaliyeti olarak ikincil konutlar: Van-Mollakasım örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
  • Dal, N. (2008). Kuşadası’nda kıyı kullanımı ve turizmin çevresel etkileri üzerine yerel halkın tutumları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
  • DİE. 1990-2000 Genel nüfus sayımı sonuçları
  • Dijst, M., Lanzendorf, M., Barendregt, A., & Smit, L. (2005). Second homes in Germany and the Netherlands: Ownership and travel impact expalained, Journal of Economic and Human Geography, 96(2), 139-152. doi: https://doi.org/10.1111/j.1467-9663.2005.00446.x
  • Dinç, Y., & Usun, Ç.F. (2023). Türkiye’de turizm kentleşmesini nüfus artış hızı ve iç göç verileri üzerinden yeniden düşünmek. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 50, doi: http://dx.doi.org/10.32003/igge.1299423
  • Doğaner, S. (2001). Türkiye turizm coğrafyası. Çantay Kitapevi.
  • Duman, O. (1997). Toplu konut şeklinde yayılan ikinci konutların kıyısal alanlara olan baskılarının Kuşadası örneğinde incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Ecemiş-Kılıç, S. & Mutluer, M. (2004). Coğrafyada ve bölge planlamada bölge kavramının karşılaştırmalı olarak irdelenmesi. Ege Coğrafya Dergisi, 13, 17-28
  • Emekli, G. (1998). Bergama’da turizm ve sosyo-ekonomik etkileri. Yayımlanmamış doktora tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Emekli, G. (2014). İkinci konut kavramı açısından turizm coğrafyasının önemi ve Türkiye’de ikinci konutların gelişimi. Ege Coğrafya Dergisi, 23(1), 25-42
  • Erkoç, Ö. (2017). Yerli halkın turizmde ikinci konutların gelişmesine yönelik algılarının belirlenmesi: Akçay örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
  • Gladstone, D.L. (1998). Tourism urbanization in the United States. Urban Affairs Review, 1(34), 3-27. doi: https://doi.org/10.1177/107808749803400101
  • Gülcan, M. (2013). Challanges of coastal resort towns regarding second-home developments: The case of Ayvalık. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Master of Science in Urban Design, Ankara.
  • Gündüz, E. (2003). Tatil amaçlı ikinci konutların fiziksel ve sosyal yapıya etkileri Mahmutlar örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Hall, C.M., & Müller, D.K. (2004). Tourism, mobility and second homes: Between elite landscapes and common ground. Channel View.
  • Jaakson, R. (1986). Second-home domestic tourism. Annals of Tourism Research, 13(3), 367-391. doi: https://doi.org/10.1016/0160-7383(86)90026-5
  • Kahraman, C. (2018). Kuşadası körfezi kıyı alanları kullanımı ve sorunları. Artikel Yayıncılık.
  • Kaya, İ. (2014). Coğrafi düşüncede mekân tartışmaları. Düşünme Dergisi, 4, 34-47.
  • Kaygalak, İ. (2011). Postmodern eleştirilerin coğrafi düşünce ve yeni mekân kavrayışları üzerine yansımaları. Coğrafi Bilimler Dergisi, 9(1), 1-10.
  • Kılıçaslan, Ç. (2006). İkinci konutların deniz kıyılarına etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1(A), 147-156.
  • Kısa, P. (1998). İkincil konut mimarlığında cephe, kütle ve dış mekân oluşumu (Bodrum-Antalya arası kıyı yerleşmeleri). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
  • Kozak, M., & Duman, T. (2011). İkinci konutların turizm sektörüne kazandırılması: Muğla İli Datça ilçesi örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(2), 226-242
  • Kurt, S. (2015). Bursa kıyılarında ikinci konut yapılaşmasının kıyı jeomorfolojisine etkisi. Turkish Studies, 10(2), 641-662. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7665
  • Kutlu, R. (1999). İkinci konutların tasarımında geleneksel Türk evi tasarım ilkelerinin kullanılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Küçük, H. (2016). Karasu İlçesi’nde (Sakarya) ikincil konutların gelişimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik.
  • Küçük, H., & Kılıç, T. (2018). Karasu ilçesinde (Sakarya) ikinci konutların gelişimi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 65(6), 111-130. doi: 10.16992/ASOS.13356
  • Lebe, F., & Akbaş, Y.E. (2014). Türkiye’nin konut talebinin analizi: 1970-2011. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), 57-83
  • Manisa, K. (2007). İkincil konutların turizm sektöründe yeniden kullanılabilmesine ilişkin bir model önerisi, Yayımlanmamış doktora tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Manisa, K., & Görgülü, T. (2008). İkincil konutların turizm sektöründe yeniden kullanılabilmesine ilişkin bir model. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E-Dergisi, 3(1), 68-78.
  • Martin, D., Martin, L., Angela, B., & Leo, S. (2005). Secon homes in Germany and the Netherlands: Ownership and travel impact explained. Journal of Economic and Human Geography, 96(2), 139-152. doi: https://doi.org/10.1111/j.1467-9663.2005.00446.x
  • Mizan, G. (1994). Turizm ve ikinci konut gelişiminin doğal çevre üzerindeki etkilerinin incelenmesi: Dilek Yarımadası ve yakın çevresi örneği, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Oğan, O. (2020). Foça’da ikinci konutların fiziki ve sosyo-ekonomik çevreye etkileri üzerine yerel halkın bakış açısı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Uşak.
  • Okuyucu, A. (2016). İkinci konutların ekonomik ve sosyo-kültürel etkileri konusunda bir araştırma: Yalova-Çınarcık örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Okuyucu, A., & Somuncu, M. (2015). Yalova-Çınarcık’taki ikinci konutların ekonomik etkilerinin değerlendirilmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 13(2), 139-159. doi: https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000168
  • Okuyucu, A., & Somuncu, M. (2016). İkinci konut sahipliğinde motivasyon, sosyo-demografik özellikler ve seyahat karakteristikleri arasındaki ilişkiler: Yalova-Çınarcık örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 14(1), 39-56. doi: https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000172
  • Özsoy, T. (2015). Türkiye’de ikincil konutların turizm pazarlamasında kullanımı. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(10), 1-18
  • Öztoprak, F. (1995). Foça örneğinde “hassas mekânlarda” ikinci konut olgusunun fiziki çevre ve sosyal yapıya etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Öztürk, A. (2013). Kıyı yerleşimlerinde ikinci konutun kentsel yaşam kalitesine etkileri Ayvalık örneklemesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Özyurt, P. M. (2013). İkinci konut sahibi yabancıların destinasyon yaşam kalitesi kriterleri ve analizi/Alanya uygulaması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
  • Sabancı, S. (1995). Ekolojik açıdan turizm yerleşimlerinin kıyı kullanımına etkisi (ikinci konut olgusu-Silivri örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Sakallıoğlu, O. (2021). Turizm faaliyetlerinin şehirsel gelişmeye etkileri: Şile örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
  • Serengil, Ş.M. (2000). Kapıdağ Yarımadası’nda bulunan ikinci konutların turizm amaçlı değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
  • Seymen, Ü.B., & Koç, H. (1996). Türkiye’de kıyı yerleşmelerinde tatil konutları. Konut Araştırmaları Dizisi-17, ODTÜ Basım İş birliği.
  • Somuncu, M., Okuyucu, A., & Altundal-Öncü, M. (2019). Second home tourism in the Eastern Black Sea Region of Turkey: Development ıssue and mobility pattern. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 7(2), 63-82.
  • Sulak, B. (2014). Doğu Karadeniz kırsalında ikincil konut eğiliminin nedensel çözümlenmesi: Trabzon örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Suludere-Oyuklu, H. (2022). İkincil konut eğilimlerinde pandemi etkisi: Konya örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Şuta, O. (2020). İkincil konutların değişim sonrası mekân organizasyonunun sentaktik analiz yöntemiyle incelenmesi: Çanakkale-İzmir arası kıyı yerleşmeleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
  • TÜİK (2023). Nüfus ve demografi-ADNKS (2007-2008-2009-2010-2011-2012-2013-2014-2015-2016-2017-2018-2019-2020-2021-2022-2022)
  • TÜİK (2023). Ortalama hane halkı büyüklüğü verisi, elektronik ortamda temin edilmiştir. TÜİK (2023). İnşaat ve konut-yapı izin istatistikleri (detaylı)
  • Türk Dil Kurumu Sözlüğü (2023). “Konut” https://sozluk.gov. tr/, Erişim Tarihi:18.07.2023
  • Ulusoy, C. (2006). Kuşadası’ndaki ikincil konut alanlarının turizme girdi sağlayacak bir kaynak olarak değerlendirilmesi amaçlı kentsel tasarım projesi-Kadıkalesi örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Unur, K., & Kınıklı, M.A. (2017). İkincil konut sorunu: Mersin örneği, içinde: 1. Internatinoal Sustainable Tourism Congress Proceedings Book, (s.468-477), Kastamonu.
  • Usun, Ç.F. (2022). Kuşadası’nda turizm kentleşmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Usun, Ç.F., Işık, Ş., & Dinç, Ş. (2022). Türkiye’de turizm kentleşmesini istihdam verileri üzerinden okumak. Ege Coğrafya Dergisi, 31(2), 355-370. doi: https://doi.org/10.51800/ecd.1165857
  • Ünlüönen, K., & Çimen, H. (2010). İkinci konut satın almada destinasyon kalitesinin etkisi: Alanya örneği. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 58-74
  • Ünlüönen, K., & Çimen, H. (2011). Destinasyon kalitesi: İkinci konut sakinleri örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 35(10), 353-369.
  • Ünlü-Öztürk, C., & Yılmaz-Bayram, Z. (2022). Küresel gelişmelerin kente mekânsal etkileri: Türkiye’de Arapların ikinci konut edinimi. idealkent, 35(13), 40-65. doi: https://doi.org/10.31198/idealkent.1004376
  • Üzümcü, T.P., & Özmen, A. (2018). İkincil konutların turizme kazandırılması: Sapanca örneği. Uluslararası Turizm, İşletme, Ekonomi Dergisi, 2(2), 149-168
  • Yağcı, Ö. (2003). Turizm ekonomisi. Detay Yayıncılık
  • Yakar, M., & Südaş, İ. (2019). Türkiye’de yabancı nüfusun yeni coğrafyaları. Ege Coğrafya Dergisi, 28(2), 129-164. Yasak, Ü., & Doğan S. (2018). Silivri’de ikinci konutların gelişimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 2701-2718.
  • Yazgan, A. (2018). İstanbul kıyı alanlarında ikinci konutun değişim ve gelişimi. Megaron, 3(3), 422-430. doi: 10.5505/megaron.2018.57338
  • Yıldız, M. (2012). Turizmin gelişimine bağlı olarak ikincil konutlarda mekan analizi; Manavgat örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Yüksel, İ. (2013). Turizmde mekânsal altyapının karşılanmasında yerel fırsatların değerlendirilmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(2), 179-191
  • Zoğal, V. (2016). Urla’da ikinci konutların turizm coğrafyası yaklaşımıyla değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Zoğal, V., & Emekli, G. (2018). Urla’da (İzmir) ikinci konutların değerlendirilmesine yönelik nitel bir araştırma. Turizm Akademik Dergisi, 5(1), 189-204.
  • Zoğal, V., & Emekli, G. (2020). Türkiye’de COVID-19 salgını sürecinde ikinci konutların değişen anlamları. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 42, 168-181. doi: https://doi.org/10.32003/igge.741471
  • İnternet Kaynakları https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3194-20120516.pdf (Erişim: 06.10.2023)

Is It Possible to Determine the Number of Second Homes in Turkey?

Yıl 2023, Cilt: 32 Sayı: Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı, 143 - 165, 29.10.2023
https://doi.org/10.51800/ecd.1357133

Öz

In the simplest terms, secondary homes are dwellings owned outside the permanent residence. In Turkey, especially since the 1980s, the number of secondary homes has skyrocketed, and the issues of discussion regarding secondary homes remain current and significant. Nevertheless, it is noteworthy that there is no database on secondary homes in Turkey. However, in order to ensure governance, solve problems, ensure more efficient utilization and develop appropriate policies for second homes, which are an undeniable reality in Turkey, there is a necessity for regular, continuous, up-to-date and accessible statistics starting from the micro scale.
The aim of this study is to propose a methodology for determining the number of secondary homes in Turkey. The main purpose of the methodology is to determine the approximate number of second homes and to contribute to geographical approaches to the diversity of their utilization and their impact. The methodology adopted is based on the idea of comparing housing and population statistics. The study first analyzes the development and distribution of the number of second homes in Turkey. For the continuation of the empirical analysis, tourism centers where various impacts of second homes are evident have been selected. In tourism centers, where the subject can be examined in more detail, the relationship between second homes, permanent housing, and population is analyzed.
The findings reveal that there have been significant differences in the distribution of second homes within the country over the years. In the 1990s, only the tourism centers on the Aegean and Mediterranean coasts stood out in terms of the presence of second homes. In the following years, the construction of second homes in these centers proceeded at a rapid pace. In addition, the number of second homes in metropolitan cities such as Istanbul and Ankara, as well as in some regions in Anatolia, has increased remarkably. The unprecedented visibility and diversity of second homes in Turkey necessitates the development of appropriate policies to address them. The first step towards this is to establish reliable, consistent, and inclusive data on the number of second homes.

Kaynakça

  • Andriotis, K., Usun, Ç.F., & Dinç, Y. (2023). Determining the model of tourism business district (TBD) in coastal resorts: A case study of Turkey. Geographical Review, doi: https://doi.org/10.1080/00167428.2023.2174436
  • Arkon, C. (1989). İkincil konutlar: Sorunları ve potansiyelleri ile planlama içerisindeki konumu (İzmir Örneği), Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınevi.
  • Avcıkurt, C., Buzlukçu, C., Oflaz, M., Sezen, T.S., Köroğlu, A., Sarıoğlan, M., & Karaman, S., (2018). İkinci konut sahipliğinde itme ve çekme faktörleri: Edremit örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40(21), 527-549. doi: https://doi.org/10.31795/baunsobed.492922
  • Avcıkurt, C., Deveci, B., & Sarıoğlan, M. (2021). İkinci konut sahiplerinin ikinci konut turizmine yönelik algılarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5, 287-304. doi: https://doi.org/10.21325/jotags.2021.956
  • Aycı, A. (2004). Türk turizm pazarının genişletilmesinde ikinci konut ve ev pansiyonculuğundan yararlanılması yollarının araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Bakırcı, S. (2007). Yabancılarının ikinci konut talebinin fiziksel çevreye etkisi: Dalyan örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Baltacı, F. (2011). İkinci konut turizmi kapsamında Alanya’da konut edinen yabancıların kentin sosyal, kültürel ve ekonomik yapısına etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
  • Barışık, M. (2019). Turizmde ikinci konutlar ve Balıkesir’de bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Bathelt, H., & Glücker, J. (2011). The relational economy: Geographies of knowing and learning. Oxford University Press.
  • Bayezit, D. (2003). Turizm sektöründe ikinci (yazlık) konutların Türkiye ekonomisindeki etkilerinin istatiksel analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
  • Bilgili, M. (2020). Coğrafyada mekân felsefesi üzerine yaklaşımlar. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 41, 88-102
  • Bilgili, M., & Kocalar, A.O. (2020). Coğrafya nedir? Liberal Düşünce Dergisi, 25(99), 145-162. doi: https://doi.org/10.36484/liberal.771132
  • Birol-Özerk, G. (2012). Türkiye’de yazlık ikinci konutların yarattığı sorunlar bağlamında Balıkesir ili Ege kıyılarındaki yazlık ikinci konutlara genel bir bakış. Megaron Balıkesir, Mimarlar Odası Balıkesir Şubesi Dergisi, 28-35.
  • Bozok, D., & Şahin, S. (2013). Türkiye’de uygulanan turizm politikaları. Ş. Çavuş, Z. Ege, & O. Eralp Çolakoğlu (Ed.) içinde: Türk Turizm Tarihi, (s.255-288). Detay Yayıncılık
  • Cengizoğlu, F. P. (2015). İkincil konutların birincil konutlara uyarlaması: Mersin örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
  • Ceylan, S. (2019). Kırsal alanların yeniden yapılanmasında ikinci konutların etkisi: Pelitköy (Burhaniye) örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Ceylan, S., & Somuncu, M. (2020a). İkinci konut turizminin tarımsal kaynaklar üzerindeki baskısı: Pelitköy örneği. Türk Coğrafya Dergisi, 75, 41-56. doi: https://doi.org/10.17211/tcd.673115
  • Ceylan, S., & Somuncu, M. (2020b). İkinci konut turizmi ile kırsal alanların kentleşmesi: Pelitköy örneği. idealkent, 29(11), 484-509. doi: https://doi.org/10.31198/idealkent.654601
  • Ceylan, S., & Somuncu, M. (2020c). İkinci konut sahipleri ile yerel halk arasında görülen sosyomekansal ayrışmaya bir örnek: Pelitköy (Burhaniye). International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 42, 182-198. doi: https://doi.org/10.32003/igge.733286
  • Çohaz-Ebeperi, S. (2022). Bir rekreasyon faaliyeti olarak ikincil konutlar: Van-Mollakasım örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
  • Dal, N. (2008). Kuşadası’nda kıyı kullanımı ve turizmin çevresel etkileri üzerine yerel halkın tutumları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
  • DİE. 1990-2000 Genel nüfus sayımı sonuçları
  • Dijst, M., Lanzendorf, M., Barendregt, A., & Smit, L. (2005). Second homes in Germany and the Netherlands: Ownership and travel impact expalained, Journal of Economic and Human Geography, 96(2), 139-152. doi: https://doi.org/10.1111/j.1467-9663.2005.00446.x
  • Dinç, Y., & Usun, Ç.F. (2023). Türkiye’de turizm kentleşmesini nüfus artış hızı ve iç göç verileri üzerinden yeniden düşünmek. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 50, doi: http://dx.doi.org/10.32003/igge.1299423
  • Doğaner, S. (2001). Türkiye turizm coğrafyası. Çantay Kitapevi.
  • Duman, O. (1997). Toplu konut şeklinde yayılan ikinci konutların kıyısal alanlara olan baskılarının Kuşadası örneğinde incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Ecemiş-Kılıç, S. & Mutluer, M. (2004). Coğrafyada ve bölge planlamada bölge kavramının karşılaştırmalı olarak irdelenmesi. Ege Coğrafya Dergisi, 13, 17-28
  • Emekli, G. (1998). Bergama’da turizm ve sosyo-ekonomik etkileri. Yayımlanmamış doktora tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Emekli, G. (2014). İkinci konut kavramı açısından turizm coğrafyasının önemi ve Türkiye’de ikinci konutların gelişimi. Ege Coğrafya Dergisi, 23(1), 25-42
  • Erkoç, Ö. (2017). Yerli halkın turizmde ikinci konutların gelişmesine yönelik algılarının belirlenmesi: Akçay örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
  • Gladstone, D.L. (1998). Tourism urbanization in the United States. Urban Affairs Review, 1(34), 3-27. doi: https://doi.org/10.1177/107808749803400101
  • Gülcan, M. (2013). Challanges of coastal resort towns regarding second-home developments: The case of Ayvalık. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Master of Science in Urban Design, Ankara.
  • Gündüz, E. (2003). Tatil amaçlı ikinci konutların fiziksel ve sosyal yapıya etkileri Mahmutlar örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Hall, C.M., & Müller, D.K. (2004). Tourism, mobility and second homes: Between elite landscapes and common ground. Channel View.
  • Jaakson, R. (1986). Second-home domestic tourism. Annals of Tourism Research, 13(3), 367-391. doi: https://doi.org/10.1016/0160-7383(86)90026-5
  • Kahraman, C. (2018). Kuşadası körfezi kıyı alanları kullanımı ve sorunları. Artikel Yayıncılık.
  • Kaya, İ. (2014). Coğrafi düşüncede mekân tartışmaları. Düşünme Dergisi, 4, 34-47.
  • Kaygalak, İ. (2011). Postmodern eleştirilerin coğrafi düşünce ve yeni mekân kavrayışları üzerine yansımaları. Coğrafi Bilimler Dergisi, 9(1), 1-10.
  • Kılıçaslan, Ç. (2006). İkinci konutların deniz kıyılarına etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1(A), 147-156.
  • Kısa, P. (1998). İkincil konut mimarlığında cephe, kütle ve dış mekân oluşumu (Bodrum-Antalya arası kıyı yerleşmeleri). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
  • Kozak, M., & Duman, T. (2011). İkinci konutların turizm sektörüne kazandırılması: Muğla İli Datça ilçesi örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(2), 226-242
  • Kurt, S. (2015). Bursa kıyılarında ikinci konut yapılaşmasının kıyı jeomorfolojisine etkisi. Turkish Studies, 10(2), 641-662. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7665
  • Kutlu, R. (1999). İkinci konutların tasarımında geleneksel Türk evi tasarım ilkelerinin kullanılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Küçük, H. (2016). Karasu İlçesi’nde (Sakarya) ikincil konutların gelişimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik.
  • Küçük, H., & Kılıç, T. (2018). Karasu ilçesinde (Sakarya) ikinci konutların gelişimi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 65(6), 111-130. doi: 10.16992/ASOS.13356
  • Lebe, F., & Akbaş, Y.E. (2014). Türkiye’nin konut talebinin analizi: 1970-2011. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), 57-83
  • Manisa, K. (2007). İkincil konutların turizm sektöründe yeniden kullanılabilmesine ilişkin bir model önerisi, Yayımlanmamış doktora tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Manisa, K., & Görgülü, T. (2008). İkincil konutların turizm sektöründe yeniden kullanılabilmesine ilişkin bir model. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E-Dergisi, 3(1), 68-78.
  • Martin, D., Martin, L., Angela, B., & Leo, S. (2005). Secon homes in Germany and the Netherlands: Ownership and travel impact explained. Journal of Economic and Human Geography, 96(2), 139-152. doi: https://doi.org/10.1111/j.1467-9663.2005.00446.x
  • Mizan, G. (1994). Turizm ve ikinci konut gelişiminin doğal çevre üzerindeki etkilerinin incelenmesi: Dilek Yarımadası ve yakın çevresi örneği, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Oğan, O. (2020). Foça’da ikinci konutların fiziki ve sosyo-ekonomik çevreye etkileri üzerine yerel halkın bakış açısı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Uşak.
  • Okuyucu, A. (2016). İkinci konutların ekonomik ve sosyo-kültürel etkileri konusunda bir araştırma: Yalova-Çınarcık örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Okuyucu, A., & Somuncu, M. (2015). Yalova-Çınarcık’taki ikinci konutların ekonomik etkilerinin değerlendirilmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 13(2), 139-159. doi: https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000168
  • Okuyucu, A., & Somuncu, M. (2016). İkinci konut sahipliğinde motivasyon, sosyo-demografik özellikler ve seyahat karakteristikleri arasındaki ilişkiler: Yalova-Çınarcık örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 14(1), 39-56. doi: https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000172
  • Özsoy, T. (2015). Türkiye’de ikincil konutların turizm pazarlamasında kullanımı. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(10), 1-18
  • Öztoprak, F. (1995). Foça örneğinde “hassas mekânlarda” ikinci konut olgusunun fiziki çevre ve sosyal yapıya etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Öztürk, A. (2013). Kıyı yerleşimlerinde ikinci konutun kentsel yaşam kalitesine etkileri Ayvalık örneklemesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Özyurt, P. M. (2013). İkinci konut sahibi yabancıların destinasyon yaşam kalitesi kriterleri ve analizi/Alanya uygulaması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
  • Sabancı, S. (1995). Ekolojik açıdan turizm yerleşimlerinin kıyı kullanımına etkisi (ikinci konut olgusu-Silivri örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Sakallıoğlu, O. (2021). Turizm faaliyetlerinin şehirsel gelişmeye etkileri: Şile örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
  • Serengil, Ş.M. (2000). Kapıdağ Yarımadası’nda bulunan ikinci konutların turizm amaçlı değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
  • Seymen, Ü.B., & Koç, H. (1996). Türkiye’de kıyı yerleşmelerinde tatil konutları. Konut Araştırmaları Dizisi-17, ODTÜ Basım İş birliği.
  • Somuncu, M., Okuyucu, A., & Altundal-Öncü, M. (2019). Second home tourism in the Eastern Black Sea Region of Turkey: Development ıssue and mobility pattern. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 7(2), 63-82.
  • Sulak, B. (2014). Doğu Karadeniz kırsalında ikincil konut eğiliminin nedensel çözümlenmesi: Trabzon örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Suludere-Oyuklu, H. (2022). İkincil konut eğilimlerinde pandemi etkisi: Konya örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Şuta, O. (2020). İkincil konutların değişim sonrası mekân organizasyonunun sentaktik analiz yöntemiyle incelenmesi: Çanakkale-İzmir arası kıyı yerleşmeleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
  • TÜİK (2023). Nüfus ve demografi-ADNKS (2007-2008-2009-2010-2011-2012-2013-2014-2015-2016-2017-2018-2019-2020-2021-2022-2022)
  • TÜİK (2023). Ortalama hane halkı büyüklüğü verisi, elektronik ortamda temin edilmiştir. TÜİK (2023). İnşaat ve konut-yapı izin istatistikleri (detaylı)
  • Türk Dil Kurumu Sözlüğü (2023). “Konut” https://sozluk.gov. tr/, Erişim Tarihi:18.07.2023
  • Ulusoy, C. (2006). Kuşadası’ndaki ikincil konut alanlarının turizme girdi sağlayacak bir kaynak olarak değerlendirilmesi amaçlı kentsel tasarım projesi-Kadıkalesi örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Unur, K., & Kınıklı, M.A. (2017). İkincil konut sorunu: Mersin örneği, içinde: 1. Internatinoal Sustainable Tourism Congress Proceedings Book, (s.468-477), Kastamonu.
  • Usun, Ç.F. (2022). Kuşadası’nda turizm kentleşmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Usun, Ç.F., Işık, Ş., & Dinç, Ş. (2022). Türkiye’de turizm kentleşmesini istihdam verileri üzerinden okumak. Ege Coğrafya Dergisi, 31(2), 355-370. doi: https://doi.org/10.51800/ecd.1165857
  • Ünlüönen, K., & Çimen, H. (2010). İkinci konut satın almada destinasyon kalitesinin etkisi: Alanya örneği. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 58-74
  • Ünlüönen, K., & Çimen, H. (2011). Destinasyon kalitesi: İkinci konut sakinleri örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 35(10), 353-369.
  • Ünlü-Öztürk, C., & Yılmaz-Bayram, Z. (2022). Küresel gelişmelerin kente mekânsal etkileri: Türkiye’de Arapların ikinci konut edinimi. idealkent, 35(13), 40-65. doi: https://doi.org/10.31198/idealkent.1004376
  • Üzümcü, T.P., & Özmen, A. (2018). İkincil konutların turizme kazandırılması: Sapanca örneği. Uluslararası Turizm, İşletme, Ekonomi Dergisi, 2(2), 149-168
  • Yağcı, Ö. (2003). Turizm ekonomisi. Detay Yayıncılık
  • Yakar, M., & Südaş, İ. (2019). Türkiye’de yabancı nüfusun yeni coğrafyaları. Ege Coğrafya Dergisi, 28(2), 129-164. Yasak, Ü., & Doğan S. (2018). Silivri’de ikinci konutların gelişimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 2701-2718.
  • Yazgan, A. (2018). İstanbul kıyı alanlarında ikinci konutun değişim ve gelişimi. Megaron, 3(3), 422-430. doi: 10.5505/megaron.2018.57338
  • Yıldız, M. (2012). Turizmin gelişimine bağlı olarak ikincil konutlarda mekan analizi; Manavgat örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Yüksel, İ. (2013). Turizmde mekânsal altyapının karşılanmasında yerel fırsatların değerlendirilmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(2), 179-191
  • Zoğal, V. (2016). Urla’da ikinci konutların turizm coğrafyası yaklaşımıyla değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Zoğal, V., & Emekli, G. (2018). Urla’da (İzmir) ikinci konutların değerlendirilmesine yönelik nitel bir araştırma. Turizm Akademik Dergisi, 5(1), 189-204.
  • Zoğal, V., & Emekli, G. (2020). Türkiye’de COVID-19 salgını sürecinde ikinci konutların değişen anlamları. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 42, 168-181. doi: https://doi.org/10.32003/igge.741471
  • İnternet Kaynakları https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3194-20120516.pdf (Erişim: 06.10.2023)
Toplam 86 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Rekreasyon, Tatil ve Turizm Coğrafyası
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Çetin Furkan Usun 0000-0002-5205-8752

Yayımlanma Tarihi 29 Ekim 2023
Gönderilme Tarihi 8 Eylül 2023
Kabul Tarihi 8 Ekim 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 32 Sayı: Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı

Kaynak Göster

APA Usun, Ç. F. (2023). Türkiye’de İkinci Konut Sayısının Tespiti Mümkün mü?. Ege Coğrafya Dergisi, 32(Cumhuriyet’in 100. Yılı Özel Sayısı), 143-165. https://doi.org/10.51800/ecd.1357133