İşletmelerde Planlama ve Denetim: Başarıya Giden Yolda Kritik Adımlar

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 22 - 37, 30.06.2025

Yahya Günay , Nurdan Kumaş Şenol

https://doi.org/10.35342/econder.1682065

Öz

Öz
Günümüzde işletmelerin yönetim fonksiyonları içerisinde planlama ve denetim öne çıkmakta ve başarıya ulaşmanın temel taşları olarak görülmektedir. Planlama, işletmenin neyi, ne zaman, nasıl yapacağını belirlerken; denetim bu planların ne ölçüde uygulandığını ve hedeflere ne kadar yaklaşıldığını ölçer. Bu bağlamda, planlama ve denetim süreçleri, işletmelerin stratejik hedeflere ulaşmasında ve rekabet avantajı elde etmesinde temel rol oynamaktadır. İki süreç, birbirini tamamlayarak işletmenin hem geleceğini hem de günlük operasyonlarını şekillendirmektedir. Çalışmada planlama ve denetimin genel yapıları anlatılmış, türlerine değinilmiş, amaçları ve aralarındaki ilişki ile işletmelerde planlama ve denetim süreçlerinin önemi, nasıl işlediği ve başarıya olan etkileri ortaya çıkarılmıştır. Bu kapsamda stratejik ve operasyonel planlar işletmeye yön verirken, etkili denetim sistemleri olası sapmaları zamanında fark etmeyi sağladığı, performans ölçümü, geri bildirim mekanizmaları ve dijital teknolojilerin kullanımı bu süreçleri daha verimli hale getirdiği görülmüştür. Sonuç olarak, planlama ve denetim işletmenin yönünü çizen ve başarıya ulaşmasında kritik rol oynayan iki tamamlayıcı süreç olarak uygulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Plan , Planlama , Denetim , Stratejik Planlama , İşletme Yönetimi

Planning and Control in Businesses: Critical Steps on The Road to Success

Öz

Abstract
Today, planning and control stand out among the management functions of businesses and are seen as the cornerstones of success. Planning determines what, when and how the business will do; while control measures the extent to which these plans are implemented and how close they are to the goals. In this context, planning and control processes play a fundamental role in businesses achieving strategic goals and gaining competitive advantage. The two processes complement each other and shape both the future and daily operations of the business. In the study, the general structures of planning and control are explained, their types are mentioned, their purposes and the relationship between them, the importance of planning and control processes in businesses, how they work and their effects on success are revealed. In this context, it has been seen that while strategic and operational plans give direction to the business, effective control systems ensure that possible deviations are noticed in a timely manner, and the use of performance measurement, feedback mechanisms and digital technologies make these processes more efficient. As a result, planning and control are implemented as two complementary processes that determine the direction of the business and play a critical role in achieving success.

Anahtar Kelimeler

Plan , Planning , Auditing , Strategic Planning , Business Management

Kaynakça

• Akarkarasu, N. (2000). Halka Açık Şirketlerde İç Denetim ve Denetim Kurullarının Etkinleştirilmesine İçin Öneriler. Yeterlilik Etüdü, Sermaye Piyasası Kurulu Denetleme Dairesi, Ankara.
• Akyel, R. ve Köse, H. Ö., (2010). Kamu Yönetiminde Etkinlik Arayışı: Etkin Kamu Yönetimi İçin Etkin Denetimin Gerekliliği. Türk İdare Dergisi, Sayı 466.
• Alpugen, O., Demir, H., Oktav, M, Üner, N. (1995). İşletme Ekonomisi ve Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Arslan, M. (2015). İşletme Yönetimi- Iı Ders Notları. Harran Üniversitesi Birecik Meslek Yüksekokulu Yayınları.
• Atak, M. (2020). Yönetim ve Organizasyon. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Aypek, N. (1998). Sermaye Piyasası Aracı Olarak Risk Sermayesi ve Türk Sermaye Piyasasında Uygulanabilirliği. Ankara.
• Başaran, İ. E. (2019). Yönetime Giriş. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No:135. Ankara.
• Başaran, İ. E. (2000). Yönetim. 3. Baskı, Feryal Matbaası, Ankara.
• Boone, Luois E. And Kurtz, David L. (2013). Management, Mcgraw-Hill, Fourth Edition”, New York.
• Bozkurt, P. (2013). Denetim Kavramı ve Denetim Anlayışındaki Gelişmeler. Denetişim, (12), 56-62.
• Bozkurt, N. (2018). Muhasebe Denetimi. (8. Baskı), Alfa Yayınları, İstanbul.
• Budak, G., Ve Budak, G. (2004). İşletme Yönetimi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Can, H. (2011). Organizasyon ve Yönetim. 8. Baskı. Siyasal Kitapevi, Ankara.
• Deft, R. L. (2015). Management, The Dryden Press, Third Edition, New York.
• Erdoğan, M., Erdoğan, N., Cömert, N., Uzun, A.K., Yılancı, M. (2013). Denetim. Anadolu Üniversitesi Yayınları, No:2618, 2. Baskı, Eskişehir.
• Erdoğan, M. (2018). Denetime Giriş ve Denetim Standartları. Denetim, 2-19, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını, Açık Öğretim Fakültesi Yayını.
• Eren, E. (2015). Stratejik Yönetim Vakaları. Beta Yayınevi. İstanbul.
• Eren, E. (2022). Yönetim ve Organizasyon, Beta 12. Baskı, İstanbul.
• Ergin, E. Ve Özdemir, A. (2013). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, 10. Baskı. Data Yayınları, Ankara. Farnham, K. (2021). Denetim Planlaması: Neden Önemlidir ve Başarı İçin En İyi Uygulamalar Nelerdir? Diligent.
• Genç, N. (2014). Meslek Yüksekokulları İçin Yönetim ve Organizasyon. 4.Baskı. Seçkin Yayıncılık, Ankara. Güredin, E. (2010). Denetim ve Güvence Hizmetleri, Türkmen Kitabevi, 13. Baskı, İstanbul.
• İşcan, Ö.F. (2011). İşletme Bilimine Giriş", Atatürk Üniversitesi İibf. Araştırma Merkezi Yayını, Erzurum.
• Koçel, T. (2018). İşletme Yöneticiliği. 17. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul.
• Koontz, H., O'donnell, C. (2005). Management”,6.B., New York, Mcgraw Hill Inc.
• Memiş, M. Ü. (2016). Kurumsal İşletme Yönetiminde Denetimin Önemi. Ekonomi Bilimleri Dergisi. Cilt:8, No:1.
• Öncül, M.S. (2022). Planlama ve Kontrol (İşletme). Tübitak Sosyal Bilimler Ansiklopedisi.
• Özarslan, Y. (2007). Örgütlerde Bilişim Teknolojilerinin Planlama ve Denetim İşlevlerine Etkisi: İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Servis Uygulaması Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Kütahya.
• Paşaoğlu, D. (2013). Yönetim ve Organizasyon. Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Şimşek, M. Ş. Ve Çelik, A. (2018). Yönetim ve Organizasyon. 20. Baskı, Eğitim Yayınevi, Konya.
• Taşkıran N. (2003). İşletme Stratejileri ve Politikaları 3. Baskı, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını, 210.
• Taymaz, H. (2024). Okul Yönetimi. 14. Baskı, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Tosun, K. (2001). İşletme Yönetimi. Savaş Yayınları, İstanbul.
• Türk Dil Kurumu (Tdk) (2024), Güncel Türkçe Sözlük www.tdk.gov.tr, Erişim Tarihi: 14.04.2025.
• Uzun, E., Türk, Z., Ve Uzun, E., (2003). İşletme Başarısında Finansal Planlama ve Yeniliklerin Rolü. Yönetim ve Ekonomi. Cilt:20 Sayı:2.
• Ülgen H. Ve Mirze S. K. (2004). İşletmelerde Stratejik Yönetim. İstanbul, Literatür Yayınları.
• www.aaahq.org(American Accounting Association), E.T:08.04.2025.