Üniversitelerde Pandemi Sürecinin Yönetiminde Öğrencilerin Yabancılaşması Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2021, , 343 - 358, 31.12.2021

Seçil Araşkal , Buket Arslan

https://doi.org/10.35342/econder.943688

Öz

Bu araştırma, pandemi sürecinde yükseköğretim kurumu öğrencilerinin yabancılaşma yaşamalarına sebep olan etmenlerin incelenmesini amaçlamaktadır. Bu amaçla pandemi sürecinde üniversite öğrencilerinin yabancılaşmaya ilişkin algıları, yabancılaşmaya ilişkin boyutlar ve öğrencilerin yabancılaşmaya dönük tepkileri incelenmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik ve kolayda örnekleme kullanılmıştır. Araştırmaya Karabük Üniversitesi’nde öğrenim gören beş lisans iki yüksek lisans üç doktora öğrencisi katılmıştır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi ve tekli durum çalışması deseni kullanılmıştır. Görüşmeler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler katılımcıların izni ile kayıt altına alınmıştır. Veriler içerik analizi ile temalara ve kodlara ayrılmıştır. Katılımcıların pandemi sürecinde öğrenciliğe ilişkin algılarının öğrenciliğin anlamı, okuduğu bölümü tercih etme nedeni ve mutluluk düzeyi olarak isimlendirilen üç tema altında toplandığı anlaşılmıştır. Bununla birlikte yabancılaşmaya ilişkin boyutlar güçsüzlük, anlamsızlık ve okula yabancılaşma olarak ortaya çıkmıştır. Araştırma bulguları, pandemi sürecinde öğrencilerin tükenmişlik, okula gitme isteğinde azalma, sorumluluk almaktan kaçınma tepkileri verdiklerini göstermektedir. Bulgulara göre ulaşılan sonuç ve önerilere yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Yabancılaşma, Salgın, Tükenmişlik, Pandemi, Üniversite

A Study on the Alienation of Students in the Management of the Pandemic Process in Universities

Öz

This research aims to investigate the factors that cause higher education institution students to experience alienation during the pandemic process. For this purpose, perceptions of university students about alienation, dimensions of alienation and reactions of students towards alienation were examined in the pandemic process. In determining the study group, maximum sampling and easy sampling were used. Five undergraduate, two graduate and three doctoral students attending the study participated in the study. In this study, qualitative research method and single case study pattern were used. The interviews were conducted with a semi-structured interview form. The interviews were recorded with the permission of the participants. The data is divided into themes and codes with content analysis. It was understood that the perceptions of the students about being a student during the pandemic process were gathered under three themes named as the meaning of the student, the reason for choosing the department being a student and the level of happiness. However, the dimensions of alienation emerged as weakness, meaninglessness and alienation to school. Research findings show that during the epidemic, students experienced burnout ,decreased desire to go to school, avoiding taking responsibility. Results and suggestions reached according to the findings will be included.

Anahtar Kelimeler

Alienation, Epidemic, Burnout, Pandemic, University

Kaynakça

• Abdallah, T. (1997). Reliability and validity of Palestinian student alienation scale. Adolescence, 32(126), 367.
• Apaydın, Ç.ve Kapucu, M. S. (2017). Üniversiteyi tercih etme, akademik itibar ve sosyal etkinlik arasındaki ilişki: Akdeniz ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi lisans öğrencileri örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(2), 199-222.
• Ataş, Ö.ve Ayık, A. (2013). Öğretmen adaylarında okula yabancılaşma.. Electronic Turkish Studies, 8(8), 103-122.
• Atik S. (2016). Akademik başarının yordayıcıları olarak öğretmene güven, okula karşı tutum, okula yabancılaşma ve okul tükenmişliği (Yayınlanmamış doktora tezi). Malatya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Avcı, M. (2012). Eğitimde temel bir sorun: Yabancılaşma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3), 23-40.
• Ayık, A. ve Akdemir, Ö. (2016). Öğretmen adaylarının okul yaşam kalitesi ve okula yabancılaşma algıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 21(4), 429-452.
• Balcı, A. (2001). Etkili okul. Eğitim ve Bilim, 12(70), 21-30.
• Bayhan, V. (1997). Üniversite gençliğinde anomi ve yabancılaşma. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Brown, M.R., Higgins, K., & Paulsen, K. (2003). Adolescent alienation: what is it and what can educators do about it? Intervention in School and Clinic. 39 (1), 3-9.
• Burbach, H. J., & Thompson, M. A. (1971). Alienation among college freshmen: A comparison of Puerto Rican, black, and white students. Journal of College Student Personnel.
• Bursalıoğlu, Z. (2016). Eğitim yönetimde teori ve uygulama (13. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Celep, B. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin işe yabancılaşması (Kocaeli Örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Çev. Bütün, M. ve Demir, S. B.). Ankara: Siyasal Yayınevi.
• Çağlar, Ç. (2012). Öğrenci yabancılaşma ölçeği’nin (ÖYÖ) geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 37(166), 195-205.
• Çelik, F. (2005). Ortaöğretim öğrencilerinin okula yabancılaşma düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Çelik, E. ve Babaoğlan, E. (2017). Üniversite öğrencilerinin yabancılaşma düzeyi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 405-427.
• Duru, E. (1995). Üniversite öğrencilerinde yabancılaşma ve yalnızlık ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi. DE Ü. SBE İzmir, 1-45.
• Elma, C. (2003). İlköğretim okulu öğretmenlerinin işe yabancılaşması (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erjem, Y. (2005). Eğitimde yabancılaşma olgusu ve öğretmen: lise öğretmenleri üzerine sosyolojik bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4), 395-417.
• Gedik, A. ve Cömert, M. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinde okul yaşam kalitesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 989-1006.
• Hascher, T., & Hadjar, A. (2018). School alienation–Theoretical approaches and educational research. Educational Research, 60(2), 171-188.
• Hascher, T., & Hagenauer, G. (2010). Alienation from school. International journal of educational research, 49(6), 220-232.
• Karatzias, A., Power, K. G., & Swanson, V. (2001). Quality of school life. Development and preliminary standardisation of an instrument based on performance indicators in Scottish secondary schools. School Effectiveness and School Improvement, 12(3), 265-284.
• Kırmızıgül, H.G. (2020). Covid-19 salgını ve beraberinde getirdiği eğitim süreci. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi,7 (5),283-289
• Kösterelioğlu, M.A. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş yaşam kalitesi ile işe yabancılaşması arasındaki ilişki (Yayımlanmamış doktora tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Marshal, G.(1999), Sosyoloji Sözlüğü (Çev : O. Akınhay, D. Kömürcü). Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
• Mau, R. Y. (1992). The validity and devolution of a concept: Student alienation. Adolescence, 27(107), 731.
• Murdock, T. B. (1999). The social context of risk: Status and motivational predictors of alienation in middle school. Journal of educational psychology, 91(1), 62-75.
• Pala, M. F. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin okula yabancılaşma sorunu :İstanbul ili Silivri ilçesi örneği. (Doctoral dissertation, Istanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice. Sage publications.
• Polat, Ş. ve Özdemir, M. (2018). Ortaokul öğrencilerindeki eğitim stresi, okul tükenmişliği ve okula yabancılaşma arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(5), 1395-1406.
• Polat, M. ve Yavaş, T. (2012). Yabancılaşma, kurumsal değerler ve duygu yönetimi denklemi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 218-224.
• Saban, A. ve Ersoy, A. (Eds.). (2017). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Anı Yayıncılık.
• Sanberk, İ. (2003). Öğrenci yabancılaşma ölçeği (Bir geçerlik ve güvenirlik çalışması) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Seeman, M. (1959).On meaning of alienation. American Sociological Review, 24(1), 783-790.
• Şimşek, H., Abuzar, C., Yeğin, İ. H., Şimşek, S., ve Demir, A. (2015). Okula yabancılaşma ölçeği. Journal of Kirsehir Education Faculty, 16(1), 309-322.
• Şimşek, M. Ş., Çelik, A., Akgemci, T., Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde yabancilaşmanin yönetimi araştirmasi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 569-587.
• Şimşek, H. ve Akdemir, Ö. A. (2015). Üniversite öğrencilerinde okula yabancılaşma. Current Research in Education, 1(1), 1-12.
• TDK, (2018). Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük. Erişim adresi: http://www.tdk.gov.tr/ index.php? option=com_gts&view=gts
• Tezcan, M. (1983). Eğitimde yabancılaşma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16(1), 245-254.
• Tolan, B. (1981). Çağdaş toplumun bulanımı; anomi ve yabancılaşma. Ankara: Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları.
• Trusty, J., & Dooley-Dickey, K. (1993). Alienation from school: An exploratory analysis of elementary and middle school students' perceptions. Journal of Research & Development in Education, 26(4), 232-242.
• Tural, D. ve Şahin, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin kendi üniversite ve ideal üniversite algıları: Gaziantep Üniversitesi örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2), 209-240.
• Türk, F. (2010). Lise öğrencilerinin eğitimde yabancılaşma sorunu: Ankara ili Yenimahalle ilçesi iki genel lise örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Unicef (2020). Ortaöğretimde sınıf tekrarı, okul terk sebepleri ve örgün eğitim dışında kalan çocuklar politika önerileri raporu. Erişimadresi:http://www.meb.gov.tr/earged/unicef/S%C4%B1n%C4%B1f%20Tekrar%C4%B1,%20Okul%20Terki%20Politika%20Raporu.pdf
• Uslu, T. (2018). Üniversite öğrencilerinin liderlik, akademik özyeterlik ve okula yabancılaşma algıları (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Ünsal, Y. (2018). Eğitim örgütlerinde sergilenen hizmetkâr liderlik rollerinin öğretmenlerin örgütsel yabancılaşmasına etkisi/The influence of the servant leadership roles displayed in educational organizations on the alienation of teachers to work (Doctoral dissertation).
• Yıldırım A. ve Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. (2020). Öğretmenlerin mesleki yabancılaşmalarına neden olan etmenlerin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
• Yılmaz, S. ve Sarpkaya, P. (2009). Eğitim örgütlerinde yabancılaşma ve yönetimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 314-333.