Firma Karlılığı ve Aktif Devir Hızının Finansal Sıkıntı Üzerine Etkisi: BİST Metal Ana Sanayi Endeksi’nde Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 40 - 56, 31.12.2023

Nur Esra Bekereci , Yücel Ayrıçay , Yasemin Güner

https://doi.org/10.35342/econder.1244587

Öz

Finansal sıkıntı olgusu, iflas veya tasfiye meydana gelmeden önce finansal durumda yaşanan bozulma belirtisi olarak ifade edilmektedir. Bu durum firmaların operasyonel faaliyetlerini etkilemesi dolayısıyla önemli görülmektedir. Bu çalışma ile finansal sıkıntının ortaya çıkmasında varlık getirisi (ROA), satış büyümesi (SB) ve toplam aktif devir hızı (ADH) faktörlerinin etkili olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Firmaların finansal sıkıntı riskini ölçmek amacıyla Z Altman skoru kullanılan çalışmanın örneklemini, 2010 ve 2021 döneminde BİST metal ana endeksindeki 13 şirket oluşturmuştur. Veri analizi olarak panel regresyon kullanılan çalışmanın bulgularına göre finansal sıkıntı ile aktif devir hızı ve aktif getirisi arasında pozitif ve anlamlı ilişki bulunmuştur. Diğer taraftan satış büyümesi ile finansal sıkıntı arasında negatif ve anlamsız ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Sıkıntı, Altman Z-Skor Modeli, BİST Metal Ana Sanayi Firmaları, BİST, Sanayi

The Effect of Firm Profitability and Asset Turnover on Financial Distress: A Study in BIST Metal Main Industry Index

Öz

The phenomenon of financial distress is expressed as a symptom of deterioration in the financial situation before the bankruptcy or liquidation occurs. This is considered important as it affects the operational activities of companies. With this study, it is aimed to determine whether the return on assets (roa), sales growth (Sgrowt) and total asset turnover (tato) factors are effective in the emergence of financial distress. The sample of the study, in which the Z Altman score was used to measure the financial distress risk of companies, consisted of 13 companies included in the BIST metal main index in the period of 2010 and 2021. According to the findings of the study, in which panel regression was used as data analysis method, a positive and significant relationship was found between financial distress and asset turnover and return on assets. On the other hand, a negative and insignificant relationship was found between sales growth and financial distress.

Anahtar Kelimeler

Financial Distress, Altman Z-Score Model, BIST Metal Main Industry Companies, BİST, INDUSTRY

Kaynakça

• Ağırman E. (2015). Finansal Sıkıntı Göstergesi Olan Finansal Oranların Tespit: Borsa İstanbul’da Sektörler Üzerine Bir Araştırma. (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. Erzurum.
• Akdogan, K., Chadwick, M. G., Saygili, H., & Saygili, S. (2019). Ana Metal Sanayi Ihracatindaki Egilimler (No. 1914). Research and Monetary Policy Department, Central Bank of the Republic of Turkey.
• Aksu, M. (2019). Türkiye’de Enerji Şirketlerinde Finansal Sıkıntının Belirleyicileri. Icoaef Vı International Conference On Applied Economics And Finance & Extended Wıth Socıal Scıences., 17(16), 22-32.
• Akyüz, F. (2020). Taş ve Toprağa Dayalı Sektörde Faaliyet Gösteren Şirketlerin Finansal Başarısızlık Risklerinin Tahmin Edilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (1), 40-51.
• Altaş, D. ve Giray, S. (2005). Mali Başarısızlığın Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlerle Belirlenmesi: Tekstil Sektörü Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (2): 13-28.
• Altman, E. I. 1968. “Financial Ratios, Discriminant Analysis and the Prediction of Corporate Bankruptcy”, The Journal of Finance, 23(4), pp. 589-609.
• Altunöz, U. (2013). Bankaların Finansal Başarısızlıklarının Yapay Sinir Ağları Modeli Çerçevesinde Tahmin Edilebilirliği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 189-217.
• Baltagi, H., Badi ve Ping X. Wu, (1999), Unequally Spaced Panel Data Regressıons With Ar(1) Dısturbances, Econometric Theory, 15(06), pp.814-823.
• Bilir, H. (2015). Finansal Sıkıntının Tanımı ve Piyasa Odaklı Çözümleri: Borç Yapılandırma, Varlık Satısı ve Yeni Sermaye Enjeksiyonu. Sosyoekonomi, 23(23), 9-24. Https://Doi.Org/10.17233/Se.72179
• Cavlak, H. ve Yılmaz, C. (2020). Nakit Akış Yapısı-İşletme Yaşam Döngüsü ile Finansal Sıkıntının Birlikte Değerlendirilmesi: BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde Bir Araştırma Evaluation of Cash Flow Pattern-Business Life Cycle with Financial Distress: A Research in BIST Sustainability Index. Journal of Yasar University, 15(60), 806-832.
• Çelik, M. K. (2010). Bankaların finansal başarısızlıklarının geleneksel ve yeni yöntemlerle öngörüsü. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17(2), 129-143.
• Digdowiseiso, K., & Ningrum, I. S. (2022). The Effects of Total Asset Turnover, Return on Assets, And Sales Growth on Financial Distress in Food and Beverage Companies over the Period 2016-2020. Budapest International Research and Critics Institute (BIRCI-Journal): Humanities and Social Sciences, 5(2), 12046-12058.
• Elitaş, B. L., Doğan, M., & Kevser, M. (2017). Finansal sıkıntı ve sahiplik yapısı arasındaki ilişki: Borsa İstanbul üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4), 787-804.
• Gezen, A., & Özcan, S. (2022). Covid-19'un Finansal Sıkıntı Üzerine Etkisi: Bist Turizm Endeksi Uygulaması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(1), 483-496.
• Güçlü, F. (2021). İslami Hisse Senedi Piyasalarında Finansal Sıkıntı Riskinin Altman-Z ve Springate Modelleri ile İncelenmesi: Katılım 50 Endeksi Örneği. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 10(4).
• Hidayat, I., Sari, P. A., Hakim, M. Z., & Abbas, D. S. (2021). Pengaruh Total Asset Turnover, Leverage dan Profitabilitas terhadap Financial Distress. COMPETITIVE Jurnal Akuntansi dan Keuangan, 5(2), 180-187.
• Im, K. S., Pesaran, M. H., & Shin, Y. (2003). Testing for unit roots in heterogeneous panels. Journal of econometrics, 115(1), 53-74.
• Karadeniz E., & Cemile, Ö. C. E. K. (2019). Finansal başarısızlık riski taşıyan ile taşımayan işletmelerin finansal oranlarının karşılaştırmalı analizi: Borsa İstanbul turizm işletmelerinde bir araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(2), 191-206.
• Koç, S., & Ulucan, S. (2016). Finansal başarısızlıkların tespitinde kullanılan altman z yönteminin bulanık mantık (ANFIS) yöntemi ile test edilmesi: teknoloji ve tekstil sektöründe bir uygulama. Maliye ve Finans Yazıları, (106), 147-167.
• Levin, A., Lin C.F. ve Chu C.S.J. (2002). Asymptotic and finitesample properties. Journal of Econometrics: 108, 1-24.
• Lin, T. H. (2009). A cross model study of corporate financial distress prediction in Taiwan: Multiple discriminant analysis, logit, probit and neural networks models. Neurocomputing, 72(16-18), 3507-3516.
• Ramadan, A. ve Akçakanat, Ö. (2020), Finansal Başarısızlığın Tahmininde Finansal Oranların Kullanımı: Bankalar Üzerine Bir Uygulama. Uluslararası İşletme, Ekonomi Ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 4(2) , 43-60. Https://İjbemp.Com/Files/50e32d5a-A4bb-4563-Ae0e-Ca19a4fdb90f.Pdf.
• Salehi, M., and Abedini, B. (2009). Financial Distress Prediction İn Emerging Market: Empirical Evidences From Iran. Business Intelligence Journal, 2(2), 398-409. Https://Resolver.Ebscohost.Com/Openurl?Sid=Google&Auinit=M&Aulast=Salehi&Atitle=Financial+Distress+Prediction+İn+Emerging+Market:+Empirical+Evidences+From+Iran&Title=Business+Intelligence+Journal&Volume=2&İssue=2&Date=2009&Spage=398 Sinkey Jr, J. F. (1975). A multivariate statistical analysis of the characteristics of problem banks. The Journal of Finance, 30(1), 21-36.
• Tuna, M. & Aytekin S. (2019). İşletmelerin finansal başarısızlığının tahmin edilmesi: BIST’te bir uygulama. ICOAEF VI International Conference on Applied Economics and Finance ve Extended With Social SciencesNovember 16-17, 2019 / Burhaniye / Balıkesir.
• Van, M. G., Şehribanoğlu, S., & Van, M. H. (2021). Analysis of The Factors Which Affect Financial Failure and Bankruptcy with Generalized Ordered Logit Model. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(1), 63-78.
• Wibowo, A., & Susetyo, A. (2020). Analysis of the Influence of Profitability, Liquidity, Operating Capacity, Sales Growth on Financial Distress Conditions in Manufacturing Companies Listed on the Indonesian Stock Exchange 2015-2018. Student Scientific Journal of Management, Business and Accounting (JIMMBA), 2 (6), 927–947.
• Wruck, K. H. (1990). Financial distress, reorganization, and organizational efficiency. Journal of financial economics, 27(2), 419-444.
• Younas, N., UdDin, S., Awan, T., & Khan, M. Y. (2021). Corporate governance and financial distress: Asian emerging market perspective. Corporate Governance: The International Journal of Business in Society.