Çalışan Annelerin Ev ve İş Yaşamında Karşılaştığı Sorunlar

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 25 - 44, 30.06.2024

Mehmet Kırlıoğlu , Asena Aydın , Duygu Orhan

https://doi.org/10.35342/econder.1357667

Öz

Bu çalışmanın amacı çalışan annenin ev ve iş yaşamındaki deneyimlerini ele almaktır. Çalışan annenin ev ve iş yaşamında karşılaştığı sorunların tespit edilmesi ve çözüm önerileri sunulması amaçlanılan çalışma kapsamında annelerin karşılatığı zorlukları belirlemek amacıyla çeşitli sorulara cevap aranmış ve bu cevaplar doğrultusunda çözüm önerileri geliştirilmesi planlanmıştır. Çalışma nitel araştırma desenine göre tasarlanmıştır. Çalışma kapsamında deneyimler ön planda olduğundan nitel araştırma desenlerinden fenomenolojik yaklaşım tercih edilmiştir. Bu nedenle de farklı kurumlarda ve mesleklerde çalışan, farklı yaşlara sahip 15 kadın çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışan kadınların deneyimleri "çocuk", "annelik yaşantısı" ve "annelik hakları" olmak üzere üç ana tema çerçevesinde sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Annelik, Nitel Araştırma, Deneyim, Fenomenolojik Desen, Çalışma Yaşamı

Problems Faced by Mothers Working in Home and Work Life

Öz

The aim of this study is to address the experiences of working mothers in home and work life. Within the scope of the study, which aims to identify the problems encountered by working mothers in home and work life and to offer solutions, answers to various questions were sought to determine the difficulties faced by mothers and it was planned to develop solutions in line with these answers. The study was designed according to qualitative research design. Since experiences are at the forefront within the scope of the study, the phenomenological approach was preferred from qualitative research designs. For this reason, 15 women of different ages working in different institutions and professions were included in the study. The experiences of working women were presented within the framework of three main themes: "child", "motherhood life" and "motherhood rights".

Anahtar Kelimeler

Motherhood, Qualitative Research, Experience, Phenomenological Design, Working Life

Etik Beyan

Karabük Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu'nun 17/08/2022 tarih ve 2022/06-03 sayılı kararı

Kaynakça

• Akbolat, M., Bürkük, E. & Durmuş, A. (2020). İşkolikliğin İş-Aile çatışmasına etkisinde Aile-İş çatışmasının aracı rolü. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 7 (2), 114-120.
• Akyol, A. (2018). Anneliğin Kadın Çalışanlar Üzerine Etkileri: Yorumsamacı Bir Alan Tartışması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Arslan, H. N. & Akın, S. (2020). Kadının İş Hayatındaki Yeri ve Karşılaştığı Sorunlar Üzerine Nitel Bir Araştırma. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (2), 131-140
• Aşkın, E. Ö. & Aşkın, U. (2018). Çalışma Yaşamında Kadına Yönelik Mobbing: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (24), 255-282.
• Aydemir, A. & Demir Akyıl, Y. (2021). Türkiye’de Kadının İşgücüne Katılımı ve Karşılaştığı Sorunlar: “Dicle Üniversitesi Kadın Akademisyenler Örneği”. The Journal of Social Science, 5 (10) , 409-433
• Bakıcı, C. & Aydın, E. (2020). Türkiye'de Kadın Çalışanların İş Yaşam Dengesini Şekillendirmede Ataerkilliğin Rolü. Economics Business and Organization Research, 2 (2) , 82-98 .
• Bayer, A. (2020). Modernleşme Sürecinde Aile: Değişen Annelik ve Babalık. İslami İlimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 52-53.
• Bayramoğlu, G. (2018). İş/Aile Sınırı Teorisi Bağlamında Kadın Akademisyenlerin İş/Yaşam Dengesinin Sağlanmasına Yönelik Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (68), 1722-1744
• Beyenal, S. (2019). Kamuda Çalışan Annelerin Ev-İş-Sosyal Yaşamı Üzerinde Etkili Olan Dinamikler. Pesa Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (3), 228-240.
• Çakar, A. (2022). Türkiye'de Çalışan Kadınların İşyaşam Dengesini Sağlamaya Yönelik Aile Dostu Politikaların Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Tez.Trakya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı.
• Çetinoğlu, D., Mesci, Z. & Öncü, M. A. (2019). Kadın Yöneticilerde İş-Aile Yaşam Dengesi: Düzce İli Örneği. Çalışma İlişkileri Dergisi, 10 (2), 27-44
• Çiftçi Arıdağ, N., Erus, S. M. & Ünsal Seydooğlulları, S. (2019). Eş Desteğinin Evlilik Doyumu ve Psikolojik İyi Oluşu ile İlişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (71), 1014-1024.
• Değerlendirme. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi. Sayı: 19, 2021, ss. 34-48
• Deliktaş, A., Korukçu, O. & Kukulu, K. (2015). Farklı Gruplarda Annelik Deneyimi. Clinical and Experimental Health Sciences, 5 (4) , 274-283 .
• Doğan, D. T. (2012). Hamile Kadınların Çalışma Yaşamında Maruz Kaldığı Ayrımcı Uygulamalar. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 14 (2), 79-98.
• Dudu Karaman, E. & Doğan, N. (2018). Annelik Rolü Üzerine: Kadının “Annelik” Kimliği Üzerinden Tahakküm Altına Alınması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6 (2), 1475-1496
• Eroğlu, M. (2022). Çalışan Kadınların Kişilik Özelliklerinin ve Yaş, Eğitim Durumu, Gelir Düzeyi Gibi Etkenlerin Psikolojik Dayanıklılık Düzeylerine Etkisi. Uluslararası Temel Eğitim Çalışmaları Dergisi, 3 (1), 34-42
• Ersoy, A. F., & Buluş, S. (2019). Engelli Çocuğu Olan Annelerde Tükenmişlik: Nitel Bir Çalışma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(3), 768.
• Gökdemirel, S., Bozkurt, G., Gökçay, G. & Bulut, A. (2008). Çalışan Annelerin Emzirme Sürecinde Yaşadıkları: Niteliksel Bir Çalışma. Çocuk Dergisi, 8 (4), 221-234
• Gül, H., Yalçınoğlu, N., & Atlı, Z. C. (2014). Türkiye'de Çalışma Yaşamında Kadının Konumu ve Sorunları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(2). 170-171.
• Günay, G. & Bener, Ö. (2011). Kadınların Toplumsal Cinsiyet Rolleri Çerçevesinde Aile İçi Yaşamı Algılama Biçimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 153 (153). 157-171.
• Hotun Şahin, N. (2014). İş-Aile Çatışması ve Kadın Yaşamı Üzerine Etkileri. Florence Nightingale Journal of Nursing, 16 (63) , 188-194
• İş Kanunu, Resmi Gazete 25134(10 Haziran 2003), Kanun No. 4857. Md.88.
• İştar, E. & Dursun, S. (2014). Kadın Çalışanların Yaşamış Oldukları İş Aile Yaşamı Çatışmasının İş ve Yaşam Doyumu Üzerine Etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28 (3)
• Kablay, S. & Elma, Y. (2018). İş-Aile Yaşamı Dengesi ve Bunu Sağlamaya Yönelik Ülkemizdeki Uygulamalar. Politik Ekonomik Kuram, 2 (2), 77-94
• Kakıcı, H. Emeç, H. Üçdoğruk Ş. (2007). Türkiye'de Çalışan Kadınların Çocuk Bakımı Tercihleri. Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 5, 21-22.
• Kalaycı, İ. (2021). Annelerin İş Yaşamındaki Zorlukaları ve Aileye Yansımaları: Türkiye İçin Bazı Sosyo-Ekonomik Öneriler. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 10 (27), 201-213.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kılıç, Ç. (2018). Amerika’da Anne-Baba Eğitiminde Uygulanan Erken Müdahale Programları. Researcher: Social Sciences Studies, 6(1), 85-96.
• Kılıç, S. (2013). Örnekleme Yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3 (1) , 44-6.
• Kızıloğlu, E. (2021). Pandemi Döneminde Çalışan Anne Olmak: Metaforlar Üzerinden Bir Değerlendirme. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (19), 34-48.
• Kızrak, M. İnan, A. Sözen, C. (2023). Beyaz Yakalı Kadın Çalışanların İş Yerlerindeki Mobbing Deneyimleri : Nitel Bir Araştırma. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi,19, 62-73
• Koç, G., Bakır-demir, T. & Öner-özkan, B. (2019). Türkiye’de Çalışan Annenin Sosyal Medyadaki Temsili. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (21), 401-421.
• Kurt, N. (2021). Annelerin Annelik Rolü ve Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Küçük, M. (2020). Yetişkinliklerin Öz Şefkat, Bağlanma Stilleri ve Psikolojik İyi Oluş Özelliklerinin İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• Metin, Ş., & Kariman, R. A. (2013). Her Alandaki Kadın İstihdamının Artırılması ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/docs/komisyon_raporu_2014_1.pdf,
• Ökten, B. (2020). 10-14 Yaş Arası Çocukların Çalışan Çalışmayan Anneye Bakışı (İstanbul Örneği). Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20 (49), 817-836.
• Önel, N. (2006). İş-aile çatışmasının çalışan kadının aile içi ilişkileri üzerine etkileri. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Özdemir, E. (2021). Çalışan kadınların annelik ve iş hayatı deneyimleri: Gaziantep örneği. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi.
• Sarıtaş, S. & Bozkurt, A. (2020). Annelik Deneyimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 4 (4), 40-47
• Seval, H. N. (2017). Çalışan Kadınların En Büyük Sınavı: İş-Aile Yaşamı Dengesi (Zliği) ve Kadın Sağlığına Etkisi. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (2), 184-193
• Şanlı Y, Öncel S (2014). Kadınların doğum sonrası fonksiyonel durumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi, 11(2), 1-5.
• Taş, H., & Akyol, Y. (2015). Türkiye Çalışma Hayatında, Hukuksal Olarak Kadınlara Sağlanan Avantajlar ve Yansımaları. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 4 (9), 136-155
• Tekin, H. H., & Tekin, H. (2006). Nitel Araştırma Yönteminin Bir Veri Toplama Tekniği Olarak Derinlemesine Görüşme. İstanbul University Journal of Sociology, 3(13), 1-16.
• Tuğrul, Y. G. (2019). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Kadınların Annelik Deneyimleri Üzerine Bir Saha Çalışması. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (3), 71-90
• TÜİK. (2020). İstatistiklerle Kadın. Ankara: TÜİK.
• Türeli, N. Ş. & Dolmacı, N. (2013). İş Yaşamında Kadın Çalışana Yönelik Ayrımcı Bakış Açısı ve Mobbing Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 83-104
• Türkkahraman, M. & Şahin, K. (2010). Kadın ve Kariyer. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2 (1), 75-88.
• Türkoğlu Üstün, K. (2020). Kadının Ücretsiz Bakım Emeğinin Azaltılması Kapsamında Kurumsal Çocuk Bakım Hizmetlerine Erişim (Kreş) Hakkı. Çalışma ve Toplum Ekonomi ve Hukuk Dergisi, 3(66), 1557 – 1590.
• Umutlu, S. & Öztürk, M. (2020). İş Yaşamında Kadın ve Karşılaştığı Sorunlar. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25 (3), 297-306
• Utaş Akhan, L., Akhan, L. & Batmaz, M. (2012). 0-6 Yaş Grubu Çocuğu Olan Çalışan Annelerin Çocuk Bakımı ile İlgili Karşılaştıkları Sorunların ve Sorun Çözme Yaklaşımlarının İncelenmesi. Florence Nightingale Journal of Nursing, 19 (3), 161-167.
• Yeter, N. & Demirli, C. (2017). Examination Job Satisfactıon of Working Women. Educational Reflections, 1 (1), 37-50.