SOSYAL GİRİŞİMCİLİĞİN VERGİLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 10, 17 - 28, 30.07.2022

M. Can Yardımcı

Öz

Sosyal girişimcilik, sosyal değer yaratmayı amaçlayan bir girişimcilik türüdür. Sosyal girişimcilik kâr amacı gütmeyen inovasyon odaklı sosyal değer yaratma faaliyetlerini içerir. Türkiye’de sosyal girişimlerin hukuki bir statüsü bulunmamaktadır. Ayrıca kanunlarda bir şirket türü olarak da yer almamaktadır. Bu çalışma, Türkiye’de sosyal girişimlerin vergilendirilmesine yönelik bir değerlendirme sunmaktadır. Bunun gerekçesi sosyal girişimlerin vergi mevzuatı içinde yeri olmamasıdır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, sosyal girişimlere hukuki bir statü verilmeli ve şirket türü olarak tanımlanmalıdır. Bu düzenlemelerle birlikte sosyal girişimlere vergi muafiyeti getirilmeli veya sosyal girişimlerin teşviki sağlanmalıdır. İngiltere ve Güney Kore’de örnek uygulamalar mevcuttur. Sosyal girişimlere sağlanacak ayrıcalıkları başkalarının suiistimal etmesi önlenmelidir. Bundan dolayı regülasyonlar ve denetleyici bir kurum oluşturulmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Girişimcilik, Vergileme, Sosyal Değer

TAXATION OF SOCIAL ENTREPRENEURSHIP

Öz

Social entrepreneurship is a kind of entrepreneurship, which aim to create social value. Social entrepreneurship includes non-profit innovation-oriented social value creation activities. Social enterprises do not have a legal status in Turkey. It is also not included in the law as a kind of company. This study presents an assessment of the taxation of social enterprises. The reason for this is that social enterprises do not have a place in the tax legislation. As a result of the assessments, social enterprises should be given a legal status and defined as a company type. With these regulations, tax exemptions or incentives should be provided to social enterprises. There are model applications in the UK and South Korea. The abuse of privileges granted to social enterprises by others should be prevented. Therefore, regulations and a supervisory institution should be established.

Anahtar Kelimeler

Social Entrepreneurship, Taxation, Social Value

Kaynakça

• Amutha, D. (2015). Entrepreneurship–A New Female Frontier. Available at SSRN 2684511.
• Austin, J., Stevenson, H. and Wei–Skillern, J. (2006). Social and commercial entrepreneurship: same, different, or both?. Entrepreneurship theory and practice, 30(1), 1-22.
• British Council (02 Kasım 2021). The State of Social Enterprise In Turkey, 2019, https://www.britishcouncil.org.tr/sites/default/files/20190702_se_research_report_the_state_ of_social_enterprise_in_turkey_eng_single_page.pdf./ adresinden edinilmiştir.
• Bozkurt, Ö., Ercan, A., and Yurt,İ. (2018). Bireysel değerler ile girişimcilik eğilimi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi: Düzce Üniversitesi örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 13(1), 43-55.
• Çakanel, Z. (2018). Duygusal zekâ, sosyal zekâ ve sosyal girişimcilik arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi: Denizli.
• Diandra, D. and Azmy, A. (2020). Understanding definition of entrepreneurship. International Journal of Management, Accounting and Economics, 7(5), 235-241.
• Doh, S. (2020). Social entrepreneurship and regional economic development: The case of social enterprise in South Korea. Sustainability, 12(21), 8843.
• Durak, İ. (2016). sosyal girişimcilik ve ahilik teşkilati: teorik çerçeve. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (47), 101-120.
• Gartner, W. B. (1989). Who Is an Entrepreneur?Is the Wrong Question. Entrepreneurship Theory and Practice, 13(4), 47-68.
• Gedeon, S. (2010). What is entrepreneurship. Entrepreneurial practice review, 1(3), 16-35.
• İrengün, O. (2014). Beş faktör kişilik kuramının sosyal girişimcilik yönelimine etkisi ve bir alan araştırması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi: İstanbul.
• Kırılmaz, K. S. (2014). Sosyal girişimcilik boyutlarına kuramsal bir bakış. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 55-74.
• Kırmızı, C. (2016). Sosyal girişimcilik odaklı örgüt iklimi oluşturma: Dumlupınar Üniversitesi'nde bir uygulama. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi: Kütahya.
• Lacetera, N. (2009). Academic entrepreneurship. Managerial and Decision Economics, 30(7), 443-464.
• Lenox, M., and York, J. G. (2011). Environmental entrepreneurship. The Oxford handbook of business and natural environment, 70-92.
• Mair, J., and Marti, I. (2006). Social entrepreneurship research: A source of explanation, prediction, and delight. Journal of world business, 41(1), 36-44.
• Meçikoğlu, S. (2018). Türkiye’de sosyal girişimciliği etkileyen dinamiklerin analizi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Antalya.
• Palil, M. R., Ismail, I. S., Zain, N. H. M., and Bakar, A. A. A. (2021). Social Enterprise and Taxation Policy: A Systematic Literature Review. BESTUUR, 9(2), 135-143.
• Scherdin, M., and Zander, I. (Eds.). (2011). Art entrepreneurship. Edward Elgar Publishing.
• Smith-Hunter, A. E. (2008). Toward a multidimensional model of social entrepreneurship: Definitions, clarifications, and theoretical perspectives. Journal of Business & Economics Research (JBER), 6(6), 93-112.
• Sönmez, A., Arıker, Ç. ve Toksoy, A. (2016). Dünya’da ve Türkiye’de sosyal girişimciliğin gelişimi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 17(37 Girişimcilik Özel Sayısı), 102-121.
• Stevenson, H. H., and Jarillo, J. C. (1990). A Paradigm of Entrepreneurship: Entrepreneurial Management. Strategic Management Journal, 11, 17-27.
• Şeker, M. (2012). Sosyal girişimciliğin artan önemi ve bir araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi: İstanbul.
• Tarman, D., Ayata, Z., Önay, I., Arık, E., Ece Oba, M. ve Veziroğlu, C. (2021). Türkiye'de Sosyal Girişimciliğin Hukuki Statüsü: İhtiyaçlar ve Öneriler (Legal Status of Social Entrepreneurship in Turkey: Needs and Recommendations). Available at SSRN 3846348.
• Taş, H. Y., Küçükoğlu, M. ve Özcan, S. (2016). Osmanlıdan Günümüze Sosyal Girişimcilik Örnekleri ve Topluma Kazandırdıkları. Uluslararası Çin’den Adriyatik’e Sosyal Bilimler Kongresi Kongre Kitabı, 258-266.
• Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı (TÜSEV) (02 Kasım 2021), Türkiye’de Sosyal Girişimlerin Yasal ve Mali Altyapısının Güçlendirilmesine İlişkin Politika Belgesi, http://sosyalgirisim.org/userfiles/document/SG%20Yasal%20ve%20Mali%20Altyap%C4% B1%20Politika%20Belgesi-FINAL.pdf/ adresinden elde edinilmiştir.
• Yaşar, B., ve Güravşar, S. (2021). COVID-19 krizi sürecinde sosyal girişimlerin mevcut durumu ve sosyal girişimleri destekleyici politika önerileri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (46), 43-62.
• Yaşar, F. (2017). Düzce ilinde kadın girişimcilik profilinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Düzce Üniversitesi: Düzce.