THE REPERCUSSIONS OF THE USA-CHINE COMPETITION OVER THE NEW WORLD ORDER

Yıl 2024, Sayı: 1, 41 - 53, 25.10.2024

Hüsamettin İnaç , Ahmed Hasan Shamkhi

Öz

The research sheds light on China as one of the emerging countries that threatens the unified pole position of the USA.
The level of political, cultural, social, ideological and economic development for each. The study followed a
combination of “Morten Kaplan's” analytical descriptive approach and systems analysis approach to monitor and
analyze the relations between China and the United States and to clarify the impact and vulnerability relationships
that relate them to the new world. international order. In the study, China's rising role in the international system,
the indicators of the rise of China and the American strategy were discussed, as well as the areas of relations between
the American-Chinese interests and the economic and military relations between the United States and China. To
contain the rise of China and the outcome was about a future vision of the rise of China and its effect on American
hegemony

Anahtar Kelimeler

Sino-American relations , new world order , multi-central administration , World system analysis , the collapse of USA hegemony

ABD-ÇİN REKABETİNİN YENİ DÜNYA DÜZENİNE YANSIMALARI

Öz

Çalışmamız ABD’nin hâlihazır küresel hegemon gücünü tehdit eden ve son otuz yıldır ekonomik olarak peyder pey
yükseltilen Çin’le rekabetinin şekillenmekte olan dünya düzenine tesirlerini ele almaktadır. Ne var ki her iki ülkenin
ekonomik ve siyasi gücünün kabil-i kıyas olmadığı aşikârdır. Her ne olursa olsun bu mücadelenin uluslararası sistemde
önemli bir etki yaratacağı kesindir. Biz bu tesiri Morton Kaplan’ın analitik betimleme yöntemi yaklaşımı ve dünya
sistem analizi teorisiyle ölçmeye çalıştık. Çalışmada, Amerikan-Çin çıkarları ve Amerika Birleşik Devletleri ile Çin
arasındaki ekonomik ilişkiler ve askeri ilişkiler açısından ilişki alanlarının yanı sıra Çin'in uluslararası sistemdeki
yükselen rolü, Çin'in yükselişinin göstergeleri ve Amerikan stratejisi ele alındı. Buna ilaveten Çin’in kontrolsüz ve
hızlı büyümesine ve buna mukabil siyasal bir tehdit olarak ortaya çıkmasına mukabil ABD’nin geliştirdiği tedbir ve
politikaların analizi, bu makalenin temel amacını oluşturmaktadır

Anahtar Kelimeler

Çin-Amerikan ilişkileri , Yeni dünya düzeni , Çok merkezli yönetim , Dünya sistem analizi , ABD hegemonyasının çöküşü

Kaynakça

• Brzezinski, Z. (1997). The Grand chessboard: American primacy and ıts geostrategic ımperatives. basic books, New York.
• Budak, A. (2019). Osmanlı modernleşmesi gazetecilik ve edebiyat. İstanbul: Bilge Kültür Sanat
• Buzan, B. (2014). The logic and contradictions of 'peaceful rise/development' as China's grand strategy. The Chinese Journal of International Politics, 7(4), 381–420.
• Chomsky, N. (2008). Medya denetimi, Çev. Elif Baki, İstanbul: Everest.
• Ding: (2010). Analyzing rising power from the perspective of soft power: A new look at China’s rise to the status quo power. Journal of Contemporary China, 19(64), 255-272.
• Delanty, G. (2013). Avrupa’nın icadı. (Çev H. İnaç). Ankara: Adres Yayınları.
• Haviland, WA (2002). Kültürel antropoloji (Çev. Hüsamettin İnaç, Seda Çiftçi) İstanbul: Kaknüs Yayınları
• Hill, C. (2003). The Changing politics of foreign politics, Palgrave Macmillan New York.
• Hussein,.S.Q. (2010).The Chinese Rise and its Impact on American Hegemony in the Middle East (2001-2009), Master Thesis, Faculty of Economics and Political Science, Cairo University
• İnaç, H. & S. Erdoğan, (2006). “Postmodern Dönemde Kamu Yönetimi Algısı ve Kamusal Alan Tartışmaları,” Akademik Bakış: Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi Celalabad, 9(1), 1-16.
• İnaç, H. (2007). Rethinking democracy and governance in the EU. Journal of Academic Studies, 9(32), 1-31.
• İnaç H. & F. Ünal (2013). The Construction of National Identity in Modern Times: Theoretical perspective. International Journal of Humanities and Social Science, 3(11), 223-232.
• İnaç H. ve Yaman, M. (2015). Ulus inşa stratejileri bağlamında avrupa milli marşlarının sosyopolitik mukayesesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(3), 17-34.
• İnaç, H. ve Rafiq Sada, M. (2021a). Taliban’ın Afganistan’ı devlet, toplum, siyaset. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• İnaç, H. ve Rafiq Sada, M. (2021b). Ulus inşası ve uluslaşma. Uluslararası Eşitlik Dergisi,1(1), 95-111.
• İnaç, H. (2003). Makro toplumsal kuramlar açısından postmodernizm. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 341-351
• İnaç, H. (2004). Identity problems of Turkey during the European Union Integration Process. Journal of Economic and Social Research, 6(2), 33-62.
• İnaç, H. (2005a). Faşizmin ve sosyalizmin sosyo-politik kökenleri: Marx- Pareto Mukayesesi Bursa: Ekin Yayınları.
• İnaç, H. (2005b) Türkiye’nin kimlik problemleri: Avrupa Birliği’ne entegrasyon sürecinde. Ankara: Adres Yayınları
• İnaç, H. (2007). Rethinking Democracy and Governance in the EU. Journal of Academic Studies, 9(32), 1-31.
• İnaç, H., (2014). Çağımızın toplumsal algısını temsil eden parametrelerden kimlik, kültür ve uygarlık kavramlarının sosyo-politik analizi. İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, 1(1), 35-57.
• İnaç, H. (2020). Pandemi Sonrası Yeni Dünya Düzeni ve Türk Dış Politikası. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 1-20.
• İnaç, H. (2020a). Yenidünya düzeninin bir habercisi olarak Azerbaycan-Ermenistan çatışmasının soyo-politik analizi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3(3), 509-521.
• İnaç, H. (2021). Uluslararası güvenlik, yeni dünya düzeni ve Türkiye. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• İnaç, H. (2021b). Değişen Güney Kafkasya jeopolitiği ve Rusya-Çin rekabeti. Içinde: Avrasya Denkleminde Rusya-Çin Rekabeti (ss. 239-251). (ed. Murat Yorumaz ve Sedar Yılmaz), Astana Yayınları.
• İnaç, H. (2022). “New World Order in Post-Pandemic Process and Turkey”. In: Turkey and the Post-Pandemic World Order (Edit: A. Salih İkiz), Lexington Books, ss.199-225
• Muhammad, G. M. (2011). Dimensions of China's rise in the international system and its repercussions (1991-2010). Master's Thesis. Cairo University: Faculty of Economics and Political Science.
• Nye, J. (2015). Is The American Century Over?.USA, Polity Press, January.
• Richburg, K. (2009). For U.S. China, uneasiness about economic co- dependency. The Washington Post.
• Robert, G. (2015). War and change in world politics, Cambridge, Cambridge University Press,
• Taha, O. A. (2002). Relationes US-Chinese post Bellum Frigidum. Thesis Magistri, Facultas Oeconomicorum et Socialium Studiorum, Universitas Khartoum.
• Tutar, A. E., İnaç, H. & Güner, Ü. (2006). Dış kaynak kullanımının (Outsourcing) makroekonomik etkileri. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 279- 296.
• Wohlforth, B. (2015). The Rise and fall of the great powers in the twenty-first century. International Security, 40(3), 7-53.
• Yiğit, M. İnaç, H. ve Güner, Ü. (2007). Genişleme, mali yardım ve ekonomik büyüme perspektiflerinden AB’nin ilk dört genişlemesinin analizi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(2), 81-96.