Evliya Çelebi Siyasal Bilimler Dergisi

Dergi Açık Erişim Politikası
Bu dergi, bilimsel araştırmaların insanlığa ücretsiz sunulmasının, bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyerek açık erişim sağlamaktadır.
Dergide yayımlanan makaleler, bilimsel etik kurallarına uygun şekilde atıf yapılması şartıyla, finansal, yasal ve teknik engeller olmaksızın internet üzerinden serbestçe erişilebilir, okunabilir, indirilebilir, kopyalanabilir, dağıtılabilir, basılabilir, taranabilir, tam metinlere bağlantı verilebilir, dizinlenebilir ve yazılıma veri olarak aktarılabilir. İçerik, her türlü yasal amaç için kullanılabilir; ancak ticari kullanım söz konusu olduğunda, dergiden yazılı izin alınması gerekmektedir.
Dergimizde yayımlanan çalışmaların tamamı tüm ekleriyle birlikte dergimiz arşivinde (https://evliyacelebi.dpu.edu.tr/sites/home/page/36) ücretsiz ve sürekli erişime açıktır.

Akran Değerlendirmesi Süreçleri
Evliya Çelebi Siyasal Bilimler Dergisinde hakemler, makalelerde işlenen konuların uzmanları arasından seçilir. Seçilen tüm hakemler, hakemlerin sorumlulukları ve Evliya Çelebi Siyasal Bilimler Dergisi etik ilkeleri, makale değerlendirme kriterleri ve prosedürü hakkında bilgilendirilir.
• Hakem, hakemliği kabul ettikten sonra “Hakemlerin sorumlulukları ve uyulması gereken etik ilkeler” ve “Değerlendirme Süreçleri”ni sistem üzerinde dikkate almalıdır.
• Hakemler, yalnızca uygun bir inceleme yapmak için gerekli uzmanlığa sahip oldukları, kör akran değerlendirmesinin gizliliğine saygı gösterebilecekleri ve makalenin ayrıntılarını her zaman gizli tutabilecekleri makalelerin değerlendirilmesini kabul etmelidir.
• Makale incelemesi için davet edilen hakemlerin, incelemeyi kabul etme veya reddetme kararlarını 5 gün içinde sunmaları beklenir. Bu süre sonunda karar vermeyen hakem değerlendirmesini reddetmiş sayılır ve editör tarafından yeni bir hakem atanır. Değerlendirmeyi kabul eden hakemlerin, davetin kabul edildiği tarihten itibaren 7 gün içinde görüşlerini bildirmeleri beklenir. Bu süre içinde değerlendirme sürecini tamamlamayan hakemlere, hakemin talebi halinde 7 güne kadar ek süre verilir. Hakem ek süre istemezse yeni hakem atanabilir.
• Hakem davetini kabul eden her hakemden bir değerlendirme formu doldurması ve makale hakkındaki kabul veya ret görüşlerini somut gerekçelerle beyan etmesi istenir.
• Bu inceleme formunda hakemlerden aşağıdaki konularda görüşlerini belirtmeleri beklenir:
1. Başlık ve İçerik Tutarlılığı
2. Makalenin Dili ve Anlatımı
3. Bilimsel Kriterlere Sistematik Uyum
4. Kapsamın ve Kavramsal Çerçevenin Tanımlanması
5. Konu Bütünlüğü
6. Problemi Tanımlama
7. Önceki Çalışmaların İncelenmesi (Literatür Taraması)
8. Araştırma Yöntemi
9. Bilginin Sunumu, Organizasyonu ve Tutarlılığı
10. Eleştirel Perspektif
11. Birincil Kaynaklara Erişim
12. Yeni Bilimsel Çalışmalara Ulaşmak
13. Alanın Terminolojisine hakimiyet
14. Çalışmanın Özgünlüğü
15. Sonuç Alma
16. Sunulan Argümanların Tutarlılığı ve Sonuçlarla Rasyonel İlişkisi
17. Alana Katkı
Hakemler, Yeterli, Yeterli Değil, Kısmen Yeterli, Çoğunlukla Yeterli seçeneklerinden birini işaretleyerek tüm bu hususlar hakkında görüş bildirirler. Makalenin yayınlanabilmesi için hakemlerin bu hususların tamamını onaylamasına gerek yoktur. Ancak değerlendirme formunda Yetersiz ve Kısmen Yeterli olarak belirtilen kısımlara ilişkin öneriler ve yazara diğer öneriler "Yazara Not" bölümünde belirtilmelidir.
• Bu formu doldurduktan sonra hakemler aşağıdaki kararları alabilirler:
 Makaleyi Gözden Geçirin (Büyük Düzeltme)
 Makaleyi Gözden Geçirin (Küçük Düzeltme)
 Reddet
 Kabul et
• Hakem değerlendirme raporlarından biri olumlu, diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir.
• Bir makalenin reddedilmesi için tek bir hakem raporu yeterlidir, ancak kabulü için en az iki hakem raporu gereklidir.
• Hakem değerlendirmelerinden biri "Kabul" veya "Küçük Düzeltme" ve diğer "Büyük Düzeltme" bildirirse ve editörün görüşü makalenin kabulü yönündeyse, yazar düzeltmeleri yaptıktan sonra makale aynı hakeme gönderilir. Makale, "Major Revizyon" şartı ile raporu düzenleyen hakemin görüşüne göre reddedilir veya üçüncü bir hakeme gönderilir.
• Revizyon talebinde bulunan hakem, revizyondan sonra makalenin yeniden değerlendirilmesini talep edebilir. Bu değerlendirme için hakeme 7 gün daha süre verilir.
• Alan araştırmasına veya veri analizine dayalı makalelerin verileri, makaledeki analizlerin sağlıklı bir şekilde incelenmesi için hakem tarafından editörden talep edilebilir. Dergi editörü, yazar ile bu konuda iletişim kurar ve verileri hakeme iletir.
• Hakemler araştırma, yazarlar ve/veya araştırmaya fon sağlayanlarla ilgili herhangi bir çıkar çatışmasına sahip olmamalıdır. Bir çıkar çatışması öngörüldüğünde, hakem yayın kurulu ile iletişime geçmeli ve olası bir çıkar çatışmasını belirtmelidir. COPE tarafından yayınlanan Çıkar Çatışması Çerçevesi, doğabilecek çıkar çatışmalarında dikkate alınacaktır. (https://publicationethics.org/case/conflict- Interest).
• Hakemler, değerlendirdikleri makalelerin yayınlanmadan önceki verilerini kullanamaz ve bu verileri başkalarıyla paylaşamaz.
• Dergide değerlendirme yapan hakemlerin isimleri yazarlara açıklanmaz. Tüm hakemlerin bilgileri her sayıda toplu bir şekilde liste halinde yayınlanır.

Yüklenen her bir makale öncelikli olarak iThenticate intihal tarama programı aracılığı ile taranmaktadır. Tarama sonucu benzerlik oranı %20'nin üzerinde olan makaleler RED edilmektedir. Makaleler en az iki hakem tarafından kör hakemlik uygulamasıyla değerlendirilmektedir. Dergide yayınlanan makalelerin sorumluluğu yazarlara aittir. Makalenin ön kontrolünde tespit edilen %20 benzerlik oranının içinde ve bunun dışındaki intihaller, aşırmaların sorumluluğu yazarlara aittir. Yayınlar bilimsel nitelikte neden-sonuç ilişkisi içinde hazırlanan ve bilime katkı sağlayacak nitelikte yazı olması gerekmektedir. Yazım ve biçim kurallarına uygun olmayan makaleler hakeme gönderilmez ve yayınlanmaz. Düzeltme metnini 30 gün içerisinde göndermeyen yazarların ilgili çalışmaları reddedilir. Evliya Çelebi Siyasal Bilimler Dergisinde, makale gönderme ve yayınlama süreçlerinin hiçbiri ücretlendirmeye tabi değildir.
ULAKBİM/TR Dizinin 2020 yılında zorunlu kıldığı “etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.” kriteri çerçevesinde insan ve hayvan örneklemi olan nitel ve nicel saha araştırmaları için etik kurul onayı makaleye ek olarak verilmeli ve makalenin yöntem kısmında belge tarih ve sayısı belirtilerek etik kurallara uyulduğu ifade edilmelidir.
Dergiye gönderilen çalışmaların Araştırma ve Yayın Etiğine uygunluğuna dikkat edilmektedir. ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) tavsiyeleri ile COPE (Comittee on Publication Ethics)’nin editör ve yazarlar için uluslararası standartlara uygunluk aranmaktadır.
YAZARLARA İLİŞKİN ETİK İLKE VE KURALLAR
• Evliya Çelebi Siyasal Bilimler Dergisine gönderilen makalelerin sosyal bilimler alanlarında özgün çalışmalar olması gerekmektedir.
• Makalelerde yararlanılan tüm kaynaklara ilişkin doğru ve uygun bir şekilde kaynak gösterimi yapılmalıdır.
• Evliya Çelebi Siyasal Bilimler Dergisine gönderilen makalelerin başka bir dergiye gönderilmemiş olması ve Evliya Çelebi Siyasal Bilimler Dergisine Telif Hakkı Devir Formu doldurulması gerekmektedir.
• Makaleye fikren katkıda bulunmayan kişil/ere yazar olarak yer verilmemesi gerekir.
• Gönderilen makaleye ilişkin çıkar çatışmaları belirtilerek nedeni açıkça belirtilmelidir.
• Yazarların, hakem sürecindeyken çalışmalarına ilişkin ham verileri editörler kuruluna iletmesi istenebilir, bu durumda yazarların ham verilerini editörler kuruluyla paylaşmaları beklenebilir. Yazarlar, yayımlanan bir makaleye ilişkin verileri 5 yıl süreyle saklamakla yükümlüdürler.
• Yazarlar çalışmalarında bir hata tespit ettiklerinde editörü ve editörler kurulunu bilgilendirmelidir. Düzeltme veya geri çekme süreçlerini editörler ile işbirliği içerisinde gerçekleştirmelidirler.
HAKEMLERE İLİŞKİN ETİK İLKE VE KURALLAR
Evliya Çelebi Siyasal Bilimler Dergisine gönderilen tüm makaleler çift taraflı kör hakemlik süreci ile değerlendirilmektedir. Çift taraflı kör hakemlik, yansız, nesnel ve bağımsız bir değerlendirme sürecinin sağlanabilmesi için yazarların hakemlerden, hakemlerin de yazarlardan gizli tutulması anlamına gelmektedir. Hakemler, değerlendirdikleri makalenin Evliya Çelebi Siyasal Bilimler Dergisinin temel yayın alanlarına katkısını ve makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararlarını kendilerine sistem üzerinden iletilen formu doldurmak suretiyle gerçekleştirmektedirler. Evliya Çelebi Siyasal Bilimler Dergisinde hakem olarak görev yapan akademisyenlerin etik sorumlulukları şunlardır:
• Hakemlerin uzmanlık alanlarına ilişkin makalelere hakemlik yapmaya özen göstermeleri gerekmektedir.
• Hakemler çıkar çatışması olabilecek çalışmaları değerlendiremeyeceklerini editörlere iletmelidirler.
• Hakemler makaleleri tarafsız olarak değerlendirmelidirler.
• Hakemlerin değerlendirdikleri makalelere ilişkin çevrimiçi Makale Değerlendirme Formunu doldurmaları gerekmektedir. Hakemler değerlendirdikleri makaleye ilişkin görüşlerini makale değerlendirme formunda gerekçeli olarak ifade etmelidirler.
• Hakemler makale değerlendirmelerinde yazarları rencide edecek bir dil kullanmaktan kaçınmalı, aksine önerilerinde kullandıkları üslubun bilimsel olması gerekmektedir. Olumsuz bir durum ile karşılaşılması halinde editörler hakem ile iletişime geçerek yorumlarını yeniden gözden geçirmeleri ve düzeltmelerini talep edebilirler.
• Hakemlerin kendilerine verilen süre içerisinde etik sorumluluklara uyarak değerlendirmelerini tamamlamaları gerekmektedir.
EDİTÖR(LER)E İLİŞKİN ETİK İLKE VE KURALLAR
Editörlerin Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan olduğu ‘COPE Dergi Editörleri için Etik Davranışlar ve En İyi Uygulamalar Kılavuzu’nda yer alan etik sorumlulukları yerine getirmekle yükümlüdürler. Editörlerin etik görevleri ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir:
• Editör derginin niteliğinin artırılması ve gelişimine katkıda bulunmak için çaba sarf etmekle yükümlüdür.
• Editörün, yazarların ifade özgürlüğünü desteklemesi gerekmektedir.
• Editörün, dergide hakem değerlendirmesinin gerekli olmadığı bölümlerin (editöre mektup, davetli yazılar, konferans duyuruları vb.) açıkça belirtildiğinden emin olması gerekmektedir.
• Editörün yayımlanan makalelerin dergi okuyucularının bilgi ve becerileriyle uyumlu olabilmesi için çaba sarf etmesi gerekmektedir.
• Editör, hakemlerin bilgi ve uzmanlıklarına uygun makaleleri değerlendirmelerini istemelidir. Böylece makalelerin alanında uzman kişilerce uygun bir şekilde değerlendirilmesi sağlanmalıdır.
• Editör, hakemlerin bir makaleyi değerlendirmeden önce makaleye ilişkin çıkar çatışmaları bulunmadığını belirtmelerini talep etmekle yükümlüdür.
• Editörün hakem değerlendirme sürecine ilişkin gerekli tüm bilgileri ve hakemlerden yapması beklenenleri hakemlere iletmesi gerekmektedir
• Editör, hakem değerlendirme sürecinin çift taraflı kör hakemlik ile sürdürüldüğünden emin olmalı ve yazarlara hakemleri, hakemlere de yazarları ifşa etmemelidir. • Editör, hakemleri zamanlama ve performanslarına göre değerlendirmelidir.
• Editör, hakemlere ilişkin bir veri tabanı oluşturmalı ve hakemlerin performansına göre veri tabanını güncellemelidir.
• Editör, kaba ve kırıcı yorumlarda bulunan ya da geç dönen hakemleri hakem listesinden çıkarmalıdır.
• Editör, hakem listesini hakemlerin uzmanlık alanlarına göre sürekli yenilemeli ve genişletmelidir. • Editör, yazarlara kendilerinden ne beklendiğine ilişkin yayım ve yazım kuralları ile örnek şablonu sürekli güncellemelidir.
• Editör dergiye gönderilen makaleleri dergi yazım kuralları, çalışmanın önemi, özgünlüğü açısından değerlendirmeli ve makaleyi ilk gönderim sürecinde reddetme kararı alırsa, yazarlara bunun nedenini açık ve yansız bir şekilde iletmelidir. Bu süreçte, makalenin dilbilgisi, noktalama ve/veya yazım kuralları (kenar boşlukları, uygun şekilde referans gösterme, vb.) açısından tekrar gözden geçirilmesi gerektiğine karar verilirse, yazarlar bu konuda bilgilendirilmeli ve gerekli düzeltmeleri yapabilmeleri için kendilerine zaman tanınmalıdır.
• Makalelerde gönderim ve yayıma kabul tarihleri yer almalıdır.
• Yazarların makalelerinin durumuna ilişkin bilgi talebi olduğunda çift taraflı kör hakemlik sürecini bozmayacak şekilde yazarlara makalelerinin durumuna ilişkin bilgi verilmelidir.
• Dergiye yayınlanmak üzere gönderilen makalelerde son karar editör kuruluna aittir. Editör kurulu objektif ve akademik kriterler dahilinde dergide yayınlanacak makaleleri belirlemekle yükümlüdür.
• Editör, editörler kurulu üyelerine yayım ve yazım kurallarını iletmeli ve kendilerinden beklenenleri açıklamalıdır.
• Editör, editörler kurulu üyelerine yayım ve yazım kurallarının en güncel halini iletmelidir.
• Editör, editörler kurulu üyelerini değerlendirmeli ve derginin gelişimine aktif olarak katılım gösterecek üyeleri editörler kuruluna seçmelidir.
• Editör, editörler kurulu üyelerini aşağıda yer alan rolleri ve sorumluluklarına ilişkin bilgilendirmelidir:
-Derginin gelişimini desteklemek
-Kendilerinden istendiğinde uzmanlık alanlarına ilişkin derlemeler yazmak
- Yayım ve yazım kurallarını gözden geçirmek ve iyileştirmek
- Derginin işletiminde gerekli sorumlulukları yerine getirmek
İNTİHAL VE ETİK DIŞI DAVRANIŞLAR
Evliya Çelebi Siyasal Bilimler Dergisine gönderilen tüm makaleler basılmadan önce herhangi bir intihal yazılım programı ile taranmaktadır. Benzerlik oranı %20 ve altında olan makaleler yayına kabul edilir. Bu oranı aşan makaleler ayrıntılı olarak incelenir ve gerekli görülürse gözden geçirilmesi ya da düzeltilmesi için yazarlara geri gönderilir, intihal ya da etik dışı davranışlar tespit edilirse yayımlanması reddedilir.
Aşağıda etik dışı bazı davranışlar listelenmiştir:
• Çalışmaya fikren katkıda bulunmayan kişilerin yazar olarak belirtilmesi,
• Çalışmaya fikren katkıda bulunan kişilerin yazar olarak belirtilmemesi,
• Makalenin yüksek lisans/doktora tezinden ya da bir projeden üretilmişse bunun belirtilmemesi,
• Dilimleme yapılması yani, tek bir çalışmadan birden fazla makale yayımlanması,
• Gönderilen makalelere ilişkin çıkar çatışmalarının bildirilmemesi,
• Çift taraflı kör hakemlik sürecinin deşifre edilmesi

Etik Kurul İzin Belgesi
2020 yılından itibaren TR Dizin Dergi Değerlendirme kriterleri güncellenmiş olup, özellikle bilimsel araştırmalarda etik kurul izninin gerekliliğine ilişkin maddeler ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Bu kapsamda, etik kurul izni gerektiren çalışmalar aşağıda belirtilmiştir.
Dergimize çalışma yüklerken, makale dosyanızla birlikte etik kurul izin belgenizi de sisteme eklemeniz gerekmektedir. Çalışmanızın etik kurul izni gerektirmeyen araştırmalar kapsamında yer alması durumunda, ilgili beyan formunu imzalayarak sunmanız ve bu durumu makale metninde açıkça belirtmeniz zorunludur.

Etik Kurul İzni Gerektiren Araştırmalar
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme gibi veri toplama yöntemleri ile yürütülen nitel veya nicel araştırmalar,
• İnsan ve hayvanların (materyal veya veriler dahil) deneysel ya da bilimsel amaçlarla kullanıldığı çalışmalar,
• İnsanlar üzerinde gerçekleştirilen klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan bilimsel çalışmalar,
• Kişisel verilerin korunması kanunu çerçevesinde retrospektif çalışmalar.

Etik Kurul İzni ile İlgili Önemli Hususlar
• Olgu sunumlarında, katılımcılardan "Aydınlatılmış Onam Formu" alındığının belirtilmesi gerekmektedir.
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğraf gibi materyallerin kullanımı için sahiplerinden izin alınmalı ve bu husus açıkça ifade edilmelidir.
• Kullanılan fikir ve sanat eserlerine ilişkin telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir.
• 2020 yılı öncesine ait araştırma verileri kullanılan, yüksek lisans veya doktora çalışmalarından üretilmiş (ve makalede belirtilmiş) veya bir önceki yıl dergiye başvurusu yapılmış, kabul edilmiş ancak henüz yayımlanmamış makaleler için geriye dönük etik kurul izni alınması gerekmemektedir.
• Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurabilmektedir.
• Dergilerde yayımlanacak makalelerde, etik kurul izni ve/veya yasal veya özel izin gerekip gerekmediği belirtilmelidir. Eğer izin alınması gerekiyorsa, ilgili iznin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı açıkça sunulmalıdır.
• Çalışmada insan veya hayvan deneklerin kullanımı söz konusu ise, ilgili araştırmanın uluslararası deklarasyon ve kılavuzlara uygun olarak gerçekleştirildiği beyan edilmelidir.

Etik Kurul İzni Gerektiren ve Yayına Kabul Edilen Çalışmalar
Etik kurul izni gerektiren çalışmaların izin bilgileri (kurul adı, tarih ve sayı numarası) makalenin "Yöntem" bölümünde belirtilmeli ve ayrıca makalenin ilk veya son sayfasında yer almalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
SORU 1: Tüm makaleler için etik kurul izni alınması zorunlu mudur?
Hayır. Etik kurul izni yalnızca belirli araştırmalar için gereklidir. Etik kurul izni gerektiren çalışmalar şunlardır:
1. Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme gibi veri toplama yöntemleri ile yürütülen nitel veya nicel araştırmalar,
2. İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da bilimsel amaçlarla kullanıldığı çalışmalar,
3. İnsanlar üzerinde gerçekleştirilen klinik araştırmalar,
4. Hayvanlar üzerinde yapılan bilimsel çalışmalar,
5. Kişisel verilerin korunması kanunu çerçevesinde retrospektif çalışmalar.
Ayrıca;
• Olgu sunumlarında "Aydınlatılmış Onam Formu" alındığının belirtilmesi,
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğraf gibi materyallerin kullanımı için sahiplerinden izin alınması,
• Kullanılan fikir ve sanat eserlerine ilişkin telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir.
SORU 2: Önceki yıllarda tamamlanmış araştırmalar ve tezlerden üretilen yayınlar için geriye dönük etik kurul izni alınmalı mıdır?
2020 yılı öncesine ait araştırma verileri kullanılan, yüksek lisans veya doktora çalışmalarından üretilmiş (ve makalede belirtilmiş), bir önceki yıl dergiye yayın başvurusu yapılmış, kabul edilmiş ancak henüz yayımlanmamış makaleler için geriye dönük etik kurul izni alınması gerekmemektedir.
SORU 3: TR Dizin’in bu kuralları, üniversite dışında yapılan yayınlar için kısıtlama getirmekte midir?
Hayır. Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da kendi bölgelerinde bulunan Etik Kurullara başvuruda bulunarak gerekli izinleri alabilmektedir.

Hiçbir ad altında yazar veya kurumundan ücret alınmaz.
Evliya Çelebi Siyasal Bilimler Dergisi makalelerin gönderim, değerlendirme ve yayınlanma olmak üzere hiçbir aşamasında ücret talep etmez. Yazarlar dergiye gönderdikleri çalışmalar için makale işlem ücreti veya gönderim ücreti ödemezler.