Öğretmenlerin Program Okuryazarlık Becerileri İle Programa Bağlılıkları Arasındaki İlişki

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 13 - 21, 30.06.2023

Ramazan Tanaş , Murat Tuncer

Öz

Bu araştırma öğretmenlerin öğretim programı okuryazarlığı ile öğretim programına bağlılıkları arasındaki ilişkiyi açıklamaya yöneliktir. İlişkisel tarama modeli kullanılarak yapılan bu çalışmada veri toplama için “program okuryazarlık” ve “programa bağlılık” ölçekleri kullanılmıştır. Örneklemi ise kolay örnekleme yoluyla seçilmiş Türkiye’nin Elâzığ ve Afyonkarahisar il merkezlerinde çeşitli kademelerde görev yapan 712 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlerden daha yüksek program bağlılığına sahip oldukları tespit edilmiştir. Ayrıca program okuryazarlığı ile programa bağlılık arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif ve orta düzey bir ilişki bulunmuştur. Yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre Program okuryazarlık ölçeği, programa bağlılık puanlarına ait varyansın yaklaşık %25,7’sini anlamlı biçimde açıkladığı (R2=,257) görülmüştür. Literatüre göre öğretmenlerin programa bağlılıkları başarı için önemlidir. Araştırma bulgularından programa bağlılığı etkileyen program okuryazarlığının da önemli ve etkili olduğu görülmektedir. Bu nedenle öğretmenlere program okuryazarlığı seminer ve eğitimlerinin verilmesi programa bağlılığı da pozitif yönde etkileyecektir.

Anahtar Kelimeler

Program Okuryazarlık, Programa Bağlılık, Öğretmen Yetiştirme

The Relationship Between Teachers' Curriculum Literacy Skills And Their Curriculum Fidelity

Öz

This research aims to explain the relationship between teachers' curriculum literacy and their curriculum fidelity. In this study, which was carried out using the correlational survey model, "curriculum literacy" and " curriculum fidelity" scales were used for data collection. The sample consists of 712 teachers working at various levels in the city centers of Elazig and Afyonkarahisar in Türkiye, selected through easy sampling. In the study, it has been determined that female teachers have higher curriculum fidelity than male teachers do. In addition, a statistically significant, positive and moderate relationship has been found between curriculum literacy and curriculum fidelity. According to the results of the regression analysis, it has been found out that the program literacy scale explained approximately 25.7% of the variance of the curriculum fidelity scores (R2=.257). According to the literature, teachers' curriculum fidelity is important for success. From the research findings, it can be seen that curriculum literacy, which affects curriculum fidelity, is also important and effective. For this reason, providing curriculum literacy seminars and trainings to teachers will also positively affect curriculum fidelity.

Anahtar Kelimeler

Curriculum Literacy, Curriculum Fidelity, Teacher Training

Kaynakça

• Akyıldız, S. (2020). Öğretim Programı Okuryazarlığı Kavramının Kavramsal Yönde Anali̇zi̇:Bi̇r Ölçek Geli̇şti̇rme Çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 73, 10–12. https://doi.org/10.17755/esosder.554205
• Altun, T., & Şahin, M. (2009). Değişen ilköğretim programlarının sınıf öğretmenleri üzerindeki psikolojik etkilerinin incelenmesi üzerine nitel bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 15-32.
• Arı, A. (2010). Öğretmen adaylarinin ilköğretim programıyla ilgili eğitim fakültelerinde kazandıkları bilgi ve beceri düzeylerine ilişkin görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 251–274.
• Aslan, S. (2018). Ortaokul öğretmenlerinin program okuryazarlık düzeyleri(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi.
• Bay, E., Kahramanoğlu, R., Döş, B., & Özpolat Turan, E. (2017). Program UyumluluğunuEtki̇leyenFaktörleri̇Anali̇zi̇. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(43), 110. https://doi.org/10.21764/efd.02208
• Biglan, A., & Taylor, T. K. (2000). Increasing the use of science to improve child- rearing. Journal of Primary Prevention, 21, 207–226.
• Boncuk, A. (2021). Öğretmenlerin program Okuryazarlıkları ile öğretim programına bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Türk Eğitim Dergisi, 3(1), 88–108. http://www.anadoluturkegitim.com
• Bümen, N. T., Çakar, E., & Yildiz, D. G. (2014). Türkiye’de öǧretim programına baǧlılık ve bağlılığı etkileyen etkenler. Kuram ve Uygulamada Egitim Bilimleri, 14(1), 219–228. https://doi.org/10.12738/estp.2014.1.2020
• Butakın, V., & Özgen, K. (2007). Yeni ilköğretim matematik dersi öğretim programının (4. ve 5. sınıf) uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi: Diyarbakır ili örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 82–94.
• Büyükbaş, N. (1995). Öğretim programlarının planlanıp uygulanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(4), 1–3.
• Camuzcu, S., & Duruhan, K. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin öğretme-öğrenme süreci ile ilgili hizmetiçi eğitim ihtiyaçları. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 15–29.
• Caner, A., & Tertemiz, N. (2010). Uygulamayı etkileyen faktörler açısından ilköğretim 1. kademe öğretim programları uygulamalarının değerlendirilmesi: Sınıf öğretmeni görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(5), 155-187.
• Cantrell, S. G., Almasi, J. F., Carter, J. C., & Rintamaa, M. (2013). Reading intervention in middle and high schools: Implementation fidelity, teacher efficacy and student achievement. Reading Psychology, 34(1), 26–58.
• Carroll, C., Patterson, M., Wood, S., Booth, A., Rick, J., & Balain, S. (2007). A conceptual framework for implementation fidelity. Implementation Science, 2, 1-9.
• Century, J., Rudnick, M., & Freeman, C. (2010). A framework for measuring fidelity of implementation: A foundation for shared language and accumulation of knowledge. American Journal of Education, 3, 199-218.
• Demirel, Ö. (2009). Eğitimde Program Geliştirme. Pegem Akademi.
• Dikbayır, A., & Bümen, N. T. (2016). Dokuzuncu Sınıf Matematik Dersi Öğretim Programına bağlılığın incelenmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 6(11), 17–38.
• Dusenbury, L., Brannigan, R., Falco, M., & Hansen, W. B. (2003). A review of research on fidelity of implementation: Implications for drug abuse prevention in school settings. Health Education Research, 18(2), 237-256.
• Ekinci, A., Yıldırım, M., Bindak, R., Öter, Ö. M., Özdaş, F., & Akın, M. A. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin öz-yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(3), 723-734.
• Erdem, C., & Eğmir, E. (2018). Öğretmen Adaylarının Eğitim Programı Okuryazarlığı Düzeyleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 123–138. https://doi.org/10.32709/akusosbil.428727
• Erden, M. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş. Alkım yayınları.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2009). How To Design And Evaluate Research İn Education (7th Ed.).
• Fullan, M., & Pomfret, A. (1997). Research on curriculum and instruction implementation. Review of Educational Research, 47(2), 335-397.
• Gerstner, J. J., & Finney, S. J. (2013). Measuring the implementation fidelity of student affairs programs: A critical component of the outcomes assessment cycle. Research & Practice in Assessment, 8, 15–28.
• Güleş, E. (2022). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin program okuryazarlıkları ve öğretim programına bağlılıklarının incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gülpek, U. (2020). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının program okuryazarlık ve beden eğitimi öğretim yeterliliği düzeylerinin incelenmesi(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Güneş, B., & Baki, A. (2011). Dördüncü sınıf matematik dersi öğretim programının uygulanmasından yansımalar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 192–205.
• Kahramanoğlu, R. (2019a). Öğretmenlerin Öğreti̇m Programi Okuryazarliğina Yöneli̇k Yeterli̇k Düzeyleri̇ Üzeri̇ne Bi̇r İnceleme. Journal of International Social Research, 12(65), 827–840. https://doi.org/10.17719/jisr.2019.3495
• Kahramanoğlu, R. (2019b). Öğretmenleri̇n öğreti̇m programı okuryazarlığına yöneli̇k yeterli̇k düzeyleri̇ üzeri̇ne bi̇r i̇nceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(65).
• Kana, F., Aşçı, E., Zorlu Kana, H., & Elkıran, Y. M. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının eğitim programı okuryazarlık düzeyleri. 80, 233–245.
• Karacaoğlu, Ö. C. (2008). Öğretmenlerin yeterlik algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 70–97.
• Karagülle, S., Varki, E., & Hekimoğlu, E. (2019). An Investigation of the Concept of Program Literacy in the Context of Applicability and Functionality of Educational Program. Eğitim Yansımaları, 3(2), 85–97. https://dergipark.org.tr/en/pub/eduref/issue/50553/535626
• Karasar, N. (2009). Bilmsel Araştırma Yöntemleri. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaymakci, S. (2015). Öğretmen görüşleri ışığında 1998 ve 2005 Sosyal Bilgiler öğretim programlarındaki değişimi anlamak. Egitim ve Bilim, 40(181), 293–309. https://doi.org/10.15390/EB.2015.3901
• Keith, R. E., Hopp, F. P., Subramanian, U., Wiitala, W., & Lowery, J. C. (2010). Fidelity of implementation: Development and testing of a measure. Implementation Science, 5(99), 1–11.
• Kuyubaşıoğlu, R. M. (2019). Öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlığı yeterliklerinin incelenmesi(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi.
• Lipsey, R. E. (1999). The role of Foreign Direct Investment in International Capital Flows. Malhotra, N. K. (2004). Marketing Research an Applied Orientation, 4. Edition. Pearson Prentice Hall, New Jersey.
• Marsh, C. J., & Willis, G. (2007). Curriculum: Alternative approaches, ongoing issues (3rd ed.). Upper Saddle River, N. J.: Merrill / Prentice Hall.
• Mihalic, S. (2004). The importance of implementation fidelity. Emotional & Behavioral Disorders in Youth, 4, 83–86 and 99–105.
• Munby, H. (1990). Metaphorical expressions of teachers’ practical curriculum knowledge. Journal of Curriculum and Supervision, 6(1), 18–30.
• Nsibande, R. N., & Modiba, M. M. (2012). “I just do as expected”. Teachers’ implementation of Continuous Assessment and challenges to curriculum literacy. Research Papers in Education, 27(5), 629–645. https://doi.org/10.1080/02671522.2011.560961
• O‟Donnell, C. L. (2008). Defining, conceptualizing and measuring fidelity of implementation and its relationship to outcomes in K-12 curriculum intervention research. Review of Educational Research, 78(1), 33–84.
• Pence, K. L., Justice, L. M., & Wiggins, A. K. (2008). Preschool teachers’ fidelity in implementing a comprehensive language rich curriculum. Language, Speech And Hearing Services In Schools, 39, 329-341.
• Roth C. E. (1992). Environmental literacy: Its roots, evolution and directions in the 1990s. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED348235.pdf adresinden 03.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Ryu, M. (2015). Action Research on Elementary Music Class By Pre-service Teachers Based on Curriculum Literacy. International Journal of u-and e- Service. Science and Technology, 8(8), 65–76.
• Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen yeterlilikleri ve mesleki gelişim (Teacher competencies and professional development). Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58(October), 40–45.
• Stabback, P. (2016). [UNESCO] What makes a good curriculum? Current and Critical Issues in Curriculum and Learning, 2.
• Varış, F. (1997). Eğitimde Program Geliştirme, Teoriler-Teknikler. Alkım yayınları.
• Yaşar, M. D., & Sözbilir, M. (2012). 9.sınıf kimya dersi öğretim programındaki yapılandırmacılığa dayalı öğelerin öğretmenler tarafından uygulamaya yansıtılması. International Journal of Social Science, 5(7), 789–807.
• Yılmaz, G., & Kahramanoğlu, R. (2021). Öğretmenlerin Program Okuryazarlık Düzeyleri, Program Yönelimleri ve Programa Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(10), 178–187.
• Yaşaroğlu C., Manav F. (2015), “Currıculum fıdelıty scale: the study of valıdıty & Relıabılıty,” The Journal Of İnternational Education Science., vol. 4, pp. 247-258.
• Zengin, M. (2010). Yeni ilköğretim DKAB öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(22), 121–160.