Contributions to the Derleme Sözlüğü from the Dialect of Kahramanmaraş-1

Yıl 2023, , 578 - 591, 26.10.2023

Burak Telli , Büşranur Aslan

https://doi.org/10.31465/eeder.1369462

Cited By: 1

Öz

Turkish has a rich vocabulary. An important part of this rich vocabulary consists of the vocabulary in dialects. With the developing communication tools, the loss of dialect features also eliminates the existence of vocabulary in dialects over time. There has been a significant increase in recent years in studies aimed at bringing together these words that have begun to be lost in dialect research. The most voluminous and important resource in the field of dialect today is the Compilation Dictionary. Although the dictionary has a rich vocabulary, there are many words from different dialect regions of Anatolia waiting to be recorded in the Compilation Dictionary. This study was prepared to contribute to dialect research and the Compilation Dictionary. The vocabulary presented as contribution is grouped under two headings: "Those Found in Kahramanmaraş Dialect but Not in the Compilation Dictionary" and "Those Found in the Compilation Dictionary but Used in Different Meanings in Kahramanmaraş Dialect". In the study, the work titled "Vocabulary Kahramanmaraş and its Region Dialects", which was prepared by the first author and is the most comprehensive vocabulary work of the Kahramanmaraş region, was taken as a source.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaraş Vocabulary, Kahramanmaraş Dialect, Compilation Dictionary, Vocabulary

Kahramanmaraş Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar-1

Öz

Türkçe zengin bir söz varlığına sahiptir. Bu zengin söz varlığının önemli bir kısmını da ağızlardaki söz varlığı oluşturmaktadır. Gelişen iletişim araçlarıyla birlikte ağız özellikleri kaybolması beraberinde ağızlardaki söz varlığını da zamanla ortadan kaldırmaktadır. Ağız araştırmalarında kaybedilmeye başlanan bu sözcükleri bir araya getirmek amacıyla yapılan çalışmalarda son yıllarda ciddi bir artış görülmektedir. Ağız alanında bugün için en hacimli ve önemli kaynak Derleme Sözlüğü’dür. Sözlük her ne kadar zengin bir söz varlığına sahip olsa da Anadolu’nun farklı ağız bölgelerinde Derleme Sözlüğü’ne kaydedilmeyi bekleyen birçok sözcük bulunmaktadır. Bu çalışma ağız araştırmalarına ve Derleme Sözlüğü’ne katkı sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Katkı olarak sunulan söz varlığı “Kahramanmaraş Ağzında Olup Derleme Sözlüğü’nde Bulunmayanlar” ve “Derleme Sözlüğü’nde Bulunup Kahramanmaraş Ağzında Farklı Anlamda Kullanılanlar” olmak üzere iki başlık altında toplanmıştır. Çalışmada birinci yazar tarafından hazırlanmış ve Kahramanmaraş yöresinin en kapsamlı söz varlığı eseri olan “Söz Varlığı Kahramanmaraş ve Yöresi Ağızları” adlı eser kaynak olarak alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaraş Söz Varlığı, Kahramanmaraş Ağzı, Derleme Sözlüğü, Söz Varlığı.

Kaynakça

• Akar, A. (2006). “Ağız Araştırmalarında Yöntem Sorunları”. Turkish Studies, 1(2), s. 37-53.
• Atmaca, E.; Güzel, Ö. (2023). “Kumluca (Antalya) Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar”, Selçuk Türkiyat Dergisi, S. 57, s. 287-314.
• Buran, A. (1996). “Derleme Sözlüğüne Katkılar”. Türk Dili, 535, s. 38-43.
• Demir, N. (1999). “Ağız Sözlükçülüğü”, Kebikeç, Sayı 7-8, s. 67- 75.
• Aksan, D. (2004). Türkçenin Söz Varlığı. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Güvenen, E. (2018). “Derleme Sözlüğü’nden Hareketle Kahramanmaraş Ağzına Ait Bir Söz Varlığı Denemesi”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, S. 7/4 2018, s. 2260-2272.
• Karahan, L. (2017). Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Telli, B. (2021). Söz Varlığı Kahramanmaraş Ve Yöresi Ağızları. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
• Türk Dil Kurumu (2009). Türkiye’de halk ağzından Derleme Sözlüğü (6 cilt). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.