PARİS GÜNLERİ IŞIĞINDA BİR ENTELEKTÜELİN BESLENME KAYNAKLARI

Yıl 2021, , 215 - 232, 31.03.2021

Pınar Alçiçek

https://doi.org/10.31465/eeder.859711

Öz

Entelektüel, üzerinde çokça konuşulan ve bazen aydın ile karıştırılan bir kavramdır. Entelektüel birikim, aydın kimliğin bir gerekliliği olarak düşünülmelidir. Entelektüelin, hangi aşamalardan geçerek bu kimliğe kavuştuğu ve hangi kaynaklardan beslenerek entelektüel donanıma sahip olduğu önemli bir meseledir. Bunu tespit edebilmek için kişinin yaptığı okumalara, zihinsel ya da sanatsal üretimlerine, yaşam deneyimlerine, otobiyografik anlatılarına bakmak gerekmektedir.
Demir Özlü, aydın yazar kimliğiyle Türk Edebiyatı’na pek çok katkı sağlamıştır. Yazarın sanat anlayışını ve felsefi görüşlerini yapıtlarında görmek mümkündür. Bunların arka planını keşfetmekse onun entelektüel gelişimini izlemekle gerçekleşebilir. Özlü’nün gençlik dönemi, entelektüel kimliğinin gelişmeye başladığı süreci kapsar ve yazarın beslendiği kaynakları da verir. Bu makale, Demir Özlü’nün entelektüel kimlik ediminde beslendiği kaynakları tespit etmek amacını taşır. Bunun için yazarın güncelerinden oluşan Paris Günleri adlı eseri incelenmiştir. Eser; Özlü’nün gençlik döneminde Paris’teki yaşam deneyimlerini, okuduğu kitapları, etkilendiği felsefi görüşleri verir. Yazar, güncelerinde erken yaşta kitap okumaya başladığını ifade eder. Türk ve dünya edebiyatından, felsefe ve sanat akımlarından, siyasetten, tarihten teşekkül eden geniş bir okuma alanı vardır. Okumaları arttıkça yazma isteği de uyanır. Yazınsal üretim, ona aynı zamanda yazar kimliği de kazandırır. Paris’e gidişi ve orada aldığı eğitim de Özlü’nün beslenme kaynakları arasındadır. Paris’e göç etmesi; onu dil, kültür, bilim bağlamında dönüştürür. Yazarın sanatını ve düşüncelerini etkileyen varoluşçuluk, entelektüel kimliğinin omurgasını oluşturur. Özlü, bütün bunlardan yararlanarak entelektüel kimlik oluşumunu gerçekleştirir.

Anahtar Kelimeler

Demir, Özlü, entelektüel, beslenme, kaynakları

Kaynakça

• Aksoy, Ekrem (1981). “Yazın ile Felsefenin Eylemde Buluşması”, Türk Dili, Yazın Akımları Özel Sayısı, S. 349, s. 314-322.
• Arslan, Ahmet (2002). “Aydınlar, Entelektüeller ve Müminler”, Cogito, Entelektüeller Gerekli mi? S. 31, s. 201-214.
• Aytaç. Gürsel (1991). Edebiyat Yazıları II, İstanbul: Gündoğan Yayınları.
• Baş, Selma (2003). Türk Hikâyeciliğinde Yabancılaşma (1950-1980), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Van.
• Baş, Selma (2018). Ferit Edgü’nün Eserlerinde Kafkaesk Dünya, Ankara: Grafiker Yayınları.
• Çopuroğlu, Büşra (2015). “Türk Edebiyatında Melâl: 1950 Kuşağında Bir Bunaltı”, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, S. 14, s. 195-207.
• Gökyıldız, Mısra (Ed.) (2017). Özyurdunda Yabancı Olmak – Demir Özlü - Ferit Edgü Mektuplaşmaları. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Gül, Fikri (2014). “Varoluşçu Felsefenin Türk Düşünce Hayatındaki Yansımaları”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 18, s. 27-32.
• Hilav, Selahattin (2016). Entelektüeller ve Eylem/Düşünceler-Tartışmalar-Söyleşiler, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kılıçbay, Mehmet Ali (1995). “Türk Aydınının Dünyasını Anlamak”, Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, haz. Sabahattin Şen, s. 175-180, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Kovanlıkaya, Aliye (2006). “İki Entelekt”, Doğu Batı-Düşünce Dergisi- Entelektüeller III, S. 37, s. 205-219.
• Kurt, Mustafa (2007). 1950 Sonrası Türk Edebiyatında Varoluşçu Felsefeden Etkilenen Yazarların Romanlarında Yapı, Tema ve Anlatma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
• Kurt, Mustafa (2009). “Varoluşçuluğun Türk Edebiyatına Girişi ve İlk Etkileri”, Gazi Türkiyat Türkoloji Araştırmaları Dergisi, S. 4, s. 139-154.
• Küçükal, Asena Eylül (2019). Demir Özlü’nün Eserlerinde Kent ve İnsan, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
• Öcal, Oğuz (2011). “Sıkıntı Kavramı ve Bir Küçük Burjuvanın Gençlik Yılları Romanı”, Karadeniz Araştırmaları, S. 28, s. 151-164.
• Özkırımlı, Atilla (1990). “Türk Edebiyatında Akımlar”, Türk Edebiyatı Ansiklopedisi, 4. Cilt, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Özlü, Demir (1967). Demir Özlü’nün Yanıtı, [Özel Sayı: 1950-1960 Kuşağının Ozan ve Hikâyecileri Kendi Kendileriyle Hesaplaşıyorlar] Yeni Ufuklar, S. 176, s. 66-71.
• Özlü, Demir (2006a). Amerika 1954, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Özlü, Demir (2006b). Dalgalar, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Özlü, Demir (2011). Tatlı Bir Eylül, İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Özlü, Demir (2019). Bir Küçükburjuvanın Gençlik Yılları-Bir Uzun Sonbahar-Bir Yaz Mevsimi Romansı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Özlü, Demir (2020). İthaka’ya Yolculuk. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Özlü, Demir (2017). Paris Günleri, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Sartre, Jean-Paul (2019). Varoluşçuluk, çev. Asım Bezirci, İstanbul: Say Yayınları.
• Şeriati, Ali (2017). Aydın, çev. Ejder Okumuş, Hicabi Kırlangıç, Murat Demirkol, Ankara: Fecr Yayınları.
• Ulutaş, Nurullah (2006). Türk Romanında İntihar (1872-1960), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Bursa.