Kamuran Şerif [Saru]’in Yeni Kalem Dergisindeki Hikâye ve Tiyatroları Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Takvîm-i Vekâyi'den 1928 Yılına Süreli Yayınlar ve Edebiyat Özel Sayısı, 448 - 466, 30.12.2021

Yaşar Şimşek

https://doi.org/10.31465/eeder.1021991

Öz

Yeni Kalem, 6 Ekim 1927-5 Nisan 1928 tarihleri arasında Orhan Seyfi [Orhon] idaresinde çıkarılan edebî, içtimai bir mizah dergisidir. Haftalık olarak yayımlanan ve 25 sayılık bir yayın hayatı olan dergide imzalı, imzasız birçok şair ve yazarın ürünleri yayımlanmıştır. Bu isimlerden biri de daha çok tercüme faaliyetleriyle bilinen Kamuran Şerif [Saru]’tir. Yazar, edebiyat tarihinde tercüme eserleriyle tanınmış olsa da devrinin bazı dergi ve gazetelerinde hikâyeleri, tiyatroları, şiir tercümeleri, inceleme ve eleştiri yazılarıyla görülmüştür. Bu çerçevede yazarın Cumhuriyetin ilk yıllarında eski harflerle çıkarılan Yeni Kalem mecmuasında on dört hikâyesiyle birlikte güldürü tarzında düzenlenmiş üç tiyatro metni yer almıştır. Dolayısıyla çalışmada, bugün edebiyat çevrelerinde adı neredeyse hiç anılmayan Kamuran Şerif’in Yeni Kalem mecmuasındaki metinleri üzerinden bir hatırlatma yapılarak edebiyat tarihindeki yeri ve edebî yönü ile ilgili bir çıkarımda bulunulmuştur. Bu kapsamda yazıda öncelikle süreli yayınların edebiyat tarihimizdeki önemine değinilmiş, Yeni Kalem dergisinin çıkış süreci ve amacı, şekil ve içerik özellikleri, yazı kadrosu hakkında birtakım bilgiler verilmiştir. Ardından Kamuran Şerif’in yazı faaliyetleri ve eserleriyle ilgili açıklamalar yapılmıştır. Daha sonra yazarın Yeni Kalem’de yayımlanan hikâye ve tiyatro türündeki metinleri içerik, tema, dil, anlatım, üslup yönünden incelenmiş, metinlerin edebî yönü ve değeriyle ilgili değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yeni Kalem, Kamuran Şerif, dergi, hikâye, mizah.

An Assessment of Kamuran Serif [Saru]’s Stories and Theatres in Yeni Kalem Magazine

Öz

Yeni Kalem is a literary, social, and humorous magazine published between 6 October 1927 and 5 April 1928 under the leadership of Orhon Seyfi [Orhon]. Signed and unsigned works of many poets and writers were published in this weekly magazine consisting of 25 issues. One of these people is Kamuran Serif [Saru], who is mostly known for his translations. Although he was usually known for his translations, he was also known for his stories, theatres, poem translation, and criticisms in some magazines and newspapers of his time. The author has three humorous theatrical texts with his fourteen stories in the Yeni Kalem magazine, which was published with Ottoman Turkish scripts in the first years of the Republic. In this respect, this study discusses the place and literary aspects of Kamuran Serif, whose name is rarely mentioned today, by reminding his texts in Yeni Kalem magazine. The study discusses the place and importance of periodicals in our literature, then provides information about the publication process, purpose, shape, and content features of Yeni Kalem magazine and the authors. Then, it discusses Kamuran Serif’s writing activities and works. It also examines the author's stories and theatrical texts published in Yeni Kalem in terms of content, theme, language, expression, and style, thus assessing the literary aspect and value of the texts.

Anahtar Kelimeler

Yeni Kalem, Kamuran Serif, magazine, story, humor.

Kaynakça

• Ener Su, Aydan (2017). 1900-1928 Yılları Arası Mizah Gazete ve Dergilerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Enginün, İnci (2010). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Gültekin, Sabahattin (1997). Harb Mamülleri, Yeni Kitap, Yeni Kalem, Irmak ve Yürüyüş Dergilerinin Değerlendirilmesi ve Tahlili Fihristi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kamuran Şerif (1927). “Hudayinabit” (Hikâye), Yeni Kalem, S. 1, s.10.
• Kamuran Şerif (1927). “Akıllanmanın Çaresi” (Mizah Yazısı), Yeni Kalem, S. 2, s. 10.
• Kamuran Şerif (1927). “Velinimet” (Hikâye), Yeni Kalem, S. 4, s. 6-7.
• Kamuran Şerif (1927). “Meşhur Olmak Belası” (Hikâye), Yeni Kalem, S. 6, s.10-11.
• Kamuran Şerif (1927). “Zenginlik Bu” (Hikâye), Yeni Kalem, S. 7, s. 6-7.
• Kamuran Şerif (1927). “Uğurlu Hediye” (Hikâye), Yeni Kalem, S. 10, s. 7-8.
• Kamuran Şerif (1927). “Çiçek Düşmanı” (Hikâye), Yeni Kalem, S. 12, s. 12-13.
• Kamuran Şerif (1928). “Adam Çekiştirmek” (Mizah Yazısı), Yeni Kalem, S. 13, s. 7.
• Kamuran Şerif (1928). “Böyle Kaynana Dostlar Başına”, (Mizah Yazısı), Yeni Kalem, S. 15, s.14-15.
• Kamuran Şerif (1928). “Aman Pot Kırma”, (Mizah Yazısı), Yeni Kalem, S. 16, s. 3-4.
• Kamuran Şerif (1928). “Kabil-i Nakilhane Derken Nakilhane” (Hikâye), Yeni Kalem, S. 17, s. 3-4.
• Kamuran Şerif (1927). “Acaba Kimin Karnında” (Hikâye), Yeni Kalem, S. 19, s. 3-4.
• Kamuran Şerif (1927). “Namus Meselesi” (Hikâye), Yeni Kalem, S. 20, s. 3-4.
• Kamuran Şerif (1927). “Ohhh!” (Hikâye), Yeni Kalem, S. 21, s. 4-5.
• Kamuran Şerif (1928). “Ne Sırdır Ne Hikmettir” (Hikâye), Yeni Kalem, S. 22, s. 10-11.
• Kamuran Şerif (1928). “Rehin” (Hikâye), Yeni Kalem, S. 23, s. 4-5.
• Kamuran Şerif (1928). “Müzayaka” (Hikâye), Yeni Kalem, S. 25, s. 12-13.
• Karataş, Turan (2018). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Karabulut, R.(1999). Orhan Seyfi Orhon’un Mecmuacılığı ve Güneş Mecmuası. Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Meriç, Cemil (1992). Bu Ülke, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Orhan Seyfi. (1927-1928), Yeni Kalem Dergisi, S. 1-27, İstanbul: Terakki Matbaası.
• Önertoy, Olcay (1981). Tanzimat Döneminde Edebiyat Anlayışı. Konya: Selçuk Üniversitesi Basımevi.
• Tunç, Mustafa Şekip (1936). “Aksiyon”, Ağaç, S. 3, 28 Mart.