Göç Olgusuna Refik Halit Karay’ın Memleket Hikâyeleri Üzerinden Bir Bakış

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 132 - 142, 27.12.2019

Semih Zeka

Öz

Refik Halit Karay (1888-1965) roman, hikâye,
anı ve mizah yazıları ile Türk edebiyatında önemli bir yere sahip
yazarlarımızdan biridir. O, eserlerinde olayların şaşırtan ve zaman zaman
güldüren yönlerini eserlerine dahil eder. Onun en önemli eserlerinden biri
Memleket Hikâyeleri başlığı altında toplanan hikâyeleridir. Sürgün gittiği
Anadolu’nun birçok kesimden insanını başarılı bir şekilde yansıttığı bu kitapla
Türk hikâyeciliğinin yüzünü Anadolu’ya dönmesinde etkili olur. Birçok
medeniyete beşiklik yapan Anadolu, birbirinden farklı kültür ve etnik kökene
sahip toplulukların göç alanı olmuştur. Refik Halit, Memleket Hikâyeleri’ne
Anadolu’nun bu özelliğini de yansıtır. Bu çalışmada göç olgusunun Refik Halit
Karay’ın gözünden Memleket Hikâyeleri’ne yansıması ele alınmıştır. Bu bağlamda
Memleket Hikâyeleri’nde göç olgusu, göçün sebepleri, göç süreci, göç edilen
yere uyum, geri dönüş ve yeniden uyum başlıkları altında incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Göç, Refik Halit Karay, Memleket Hikâyeleri

Kaynakça

• Babuş, F., (2006), Osmanlı’dan Günümüze Etnik-Sosyal Politikalar Çerçevesinde Göç ve İskan Siyaseti ve Uygulamaları, İstanbul, Ozan Yayınları.
• Balcıoğlu, İ., (2007), Sosyal ve Psikolojik Açıdan Göç, İstanbul, Elit Kültür Yayınları.
• Bartram, D., Poros, M. V., Monforte P., (2017), Göç Meselesinde Temel Kavramlar, (Itır Ağabeyoğlu Tuncay, Çev.), Ankara, Hece Yayınları. Enginün, İ., (2010), Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923), 5. Baskı, İstanbul, Dergâh Yayınları.
• Enginün, İ., (2016), Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, 18. Baskı, İstanbul, Dergâh Yayınları.
• Ceyhan, N., (2015), “Millî Edebiyat Devrinde Hikâye ve Roman (1911-1923)”,M. Kayahan Özgül (ed), Türk Edebiyatı Tarihine Bir Bakış (ss.333-366), 2. Baskı, 2015, Ankara, Kurgan Edebiyat Yayınları.
• Chambers, I., (2005), Göç, Kültür, Kimlik, (İsmail Türkmen , Mehmet Beşikçi, Çev.), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
• Kabaklı, A., (1997), Türk Edebiyatı. 3. cilt, İstanbul, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• Karay, R.H., (2018), Memleket Hikâyeleri, İstanbul, İnkılâp Yayınları.
• Karpat, K.H., (2010), Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler, İstanbul, Timaş Yayınları.
• Kerimoğlu, H.T.,(2009), “II. Meşrutiyet Döneminde Genel Haklar Savunusu Yapan Bir Gazete: Hukuk-ı Umumiye”, CTTAD,(8), 21-38.
• Kudret, C., (2016), Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman, İstanbul, Kapı Yayınları.
• Tanpınar, A.H., (2016). Edebiyat Üzerine Makaleler, 11. Baskı, İstanbul, Dergâh Yayınları.
• Tümertekin, E., (1968), Türkiye’de İç Göçler, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Timur, K., (2017), “Bilinmez Diyarın Garip Misafiri: Sürgün ve Bireye Etkisi”, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi,(8), 26-34.
• Yalçın, C., (2004), Göç Sosyolojisi, Ankara, Anı Yayınları.