Ermenek Havzası’nda (Dağlık Kilikia) Antik Dönemde Tarımsal Üretim

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 230 - 247, 27.12.2019

Ercan Aşkın Mehmet Kurt

Öz

Dağlık Kilikia’nın, günümüzde Ermenek ilçesi toprakları ile Başyayla
ilçesi topraklarının bir kısmını içeren bölümüne modern literatürde Ermenek
Havzası ismi verilmektedir. Coğrafi olarak çevreden yalıtılmış kapalı bir havza
niteliği taşıması ve kendine özgü iklim koşullarına sahip olması söz konusu
toprakların Antik Dönemde yoğun bir şekilde iskan görmesini sağlamıştır.
Nitekim havza içerisinde Germanikopolis, Eirenopolis, Domitiopolis, Lauzados,
Sbide, Zenonopolis kentlerinin geliştiği görülmektedir. Kentlerin yanısıra
küçük yerleşimler ve çiftlikler havzada karşılaşılan diğer unsurlardır. Tespit
edilen pek çok üzüm presi havzada Antik Dönemdeki tarımsal faaliyetlerde
bağcılığın önemli bir yer tuttuğuna işaret etmektedir. Bölgede karşılaşılan
harman yerleri ise üzümün yanı sıra tahıl üretildiğinin de kanıtı niteliğindedir.
Çalışma kapsamında bölgede rastlanan söz konusu arkeolojik kalıntılar ışığında
Ermenek Havzası’ndaki tarımsal üretime değinilecektir.

Anahtar Kelimeler

Isauria, Ermenek Havzası, Tarım, Üzüm, Tahıl, Üzüm Presi, Harman Yeri

Kaynakça

• Alkan, M. (2018a), “A new Late Antique property inscription from the Isaurian city of Germanicopolis recording a landlord by the name of Nikopsianis owner of a proastion/topothesia”. Gephyra, 15, 2018, 135-143.
• Alkan, M.(2018b), “Ermenek (Germanikopolis) ve Egemenlik Alanında Epigrafi Araştırmaları ve Günümüze Gelen Kültürel İzler”. H. Muşmal, E. Yüksel, M. A. Kapar (eds), Ermenek Araştırmaları I, (ss. 15-24), İstanbul: Palet Yayınları.
• Amm. Marc. Ammianus Marcellinus, Roma Tarihi MS 353-378, Çeviren: S. Özgüler, Historia Yayınları, İstanbul 2019.
• Aslan, E., Doğanay, O. ve Karauğuz, G. (2011), “Some Wineries of the Lykaonia and Isauria Regions”. SOMA 2009 Proceedings of the XIII Symposium on Mediterranean Archaeology, Selcuk University of Konya, Turkey 23-24 April 2009, H. Oniz – E. Aslan (eds.), (ss. 67-74), Oxford: BAR International Series 2200.
• Aşkın, E. (2010), “Olba Bölgesi’ndeki Harman Yerleri”, Olba, 18, 2010, 241-266.
• Aşkın, E. (2014), “Karaman İli ve Mersin İli Mut İlçesi Antik Dönem Yerleşimleri ve Yerleşim Düzenlemesi Arkeolojik Yüzey Araştırması 2013 Yılı Çalışmaları”. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 32.1, 2014, 201-214.
• Aşkın, E. (2016), “Karaman İli ve Mersin İli Mut İlçesi Antik Dönem Yerleşimleri ve Yerleşim Düzenlemesi Arkeolojik Yüzey Araştırması 2014 Yılı Çalışmaları”. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 33.2, 2016, 101-114.
• Aşkın, E. ve Kurt, M. (2017), “Isauria Bölgesindeki Sbide (?) Antik Kenti: Bölgesel Yerleşim Düzenlemesi Açısından Bir İnceleme”, Antik Dönemde Akdenizde Kırsal ve Kent, Ü. Aydınoğlu, A. Mörel (eds.), Sempozyum Bildirileri 4-7 Nisan (ss. 29-48), Mersin: Mersin Üniversitesi Kilikia Arkeolojisini Araştırma Merkezi Yayınları.
• Aşkın, E., Kurt, M., Alkan, M., Körsulu, H. ve Ergürer, H. E. (2017), “Karaman İli ve Mersin İli Mut İlçesi Antik Dönem Yerleşimleri ve Yerleşim Düzenlemesi Arkeolojik Yüzey Araştırması 2015 Yılı Çalışmaları”. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 34.2, 2017, 175-188.
• Aydınoğlu, Ü. (2009), Dağlık Kilikia Bölgesinde Antik Çağda Zeytinyağı ve Şarap Üretimi: Üretimin Arkeolojik Kanıtları, İstanbul: Ege Yayınları.
• Bean, G. E. ve Mitford, T. B. (1970), Journeys in Rough Cilicia 1964–1968. Österreichische Akademie der Wissenschaften Phil.-hist. Kl., Denkschriften 102, Ergänzungsbände zu den Tituli Asiae Minoris 3, Vienna: Böhlau in Komm.
• Cass. Dio Dio’s Roman History, With an English Translation, E. Cary (ed.), The Loeb Classical Library, London 1955.
• Dodgeon, M. H. ve – Lieu, S. N.C. (2002), The Roman Eastern Frontier And The Persian Wars AD 226-363, London-New York: Routledge.
• Efe, R. (1998), Ermenek Çayı Havzası, Doğal Ortam Özellikleri, İstanbul: Fatih Üniversitesi Yayınları.
• Feld, K. (2005), Barbarische Bürger: Die Isaurier und das Römische Reich. Berlin – New York: Walter de Gruyter.
• Hild, F. ve Hellenkemper, H. (1990), Tabula Imperii Byzantini 5: Kilikien und Isaurien (Denkschriften ÖAW, phil.-hist. Kl. 215), Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
• Husson, G. (1967), “Recherches sur les sens du mot ΠΡΟΑΣΤΙΟΝ dans le grec d’Égypte”, Recherches de Papyrologie, 4, 1967, 187-200.
• Iacomi, V. (2010), “Some Notes on Late-Antique Oil and Wine Production in Rough Cilicia (Isauria) on the Light of Epigraphic Sources: Funerary Inscriptions From Korykos, LR 1 Amphorae Production in Elaiussa Sebaste and the Abydos Tariff ”. Olive Oil And Wine Production In Anatolia During Antiquity, International Symposium Proceedings 06-08 November 2008, Ü. Aydınoğlu – A. K. Şenol (eds.), (ss. 19-32), Mersin: Kilikia Arkeolojisini Araştırma Merkezi Yayınları.
• INikaia S. Şahin, Katalog Der Antiken Inschriften Des Museums Von Iznik (Nikaia)/İznik Müsesi Antik Yazıtlar Kataloğu, IK 9, Bonn, 1979.
• Jones, A. H. M. (1964), The Later Roman Empire 284-602 A Social Economic And Administrative Survey, Volume I, Oxford: Basil Blackwell.
• Kurt, M.(2018), “Ermenek Havzası’nın Antik Dönem Tarihi ve Kentleri”. H. Muşmal, E. Yüksel, M. A. Kapar (eds), Ermenek Araştırmaları I, (ss. 133-146), Konya: Palet Yayınları.
• Lenski, N.(1999), “Assimilation and Revolt in the Territory of Isauria, from the 1st Century BC to the 6 th Century AD”. Journal of the Economic and Social History of the Orient, 42/4, 1999, 413-465.
• Magie, D. (1950), Roman Rule In Asia Minor To The End Of The Third Century After Christ, I-II, New Jersey: Princeton University Press.
• Maris Magni Anonymi Stadiasmus Maris Magni, K. Müller (ed.), Geographi Graeci Minores 1, Paris, 1855, 427-514.
• Matthews, J. (1989), The Romans Empire of Ammianus with a new introduction, Ann Arbor: Michigan Classical Press.
• Mitford, T. B. ve Andrews, St. (1980), “Roman Rough Cilicia”. Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, II, 7/2, 1980, 1230-1257.
• Plin. Nat. Hist. Plinius, Naturalis Historia, K. F. T. Mayhoff (ed.), Pliny the Elder. Leipzig-Teubner 1906.
• Pottier, B. (2005), “Banditisme et révolte en Isaurie au IVe et Ve siècles vus par les Isauriens eux-mêmes. La Vie de saint Conon”. Mediterraneo antico. Economie, società, culture, 8 fas. 2, 2005, 443 – 474.
• Ptolem. Claudius Ptolemaios, Geographia, K. F. A. Nobbe (ed.), Claudii Ptolemaei Geographia, Leipzig 1845.
• Ramsay, W. M. (1890), The Historical Geography of Asia Minor (Royal Geographical Society, Supplementary Papers IV), London: John Murray, Albemarle Street.
• Rougé, J. (1966), “L’Histoire Auguste et l’Isaurie au IVeSiècle”. Revue des études anciennes, LXVIII, nos. 3-4, 1966, 282-315.
• Ruge, W. (1919), “Kalykadnos”. Real Encyclopādie der klassischen Altertumswissenschaft, X/2, 1919, 1767.
• Saraçoğlu, H. (1989), Akdeniz Bölgesi, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Saraçoğlu, H. (1990), Bitki Örtüsü Akarsular ve Göller, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• SB Sammelbuch griechischer Urkunden aus Ägypten, F. Priesigke (ed.), vol. 1, Strassburg 1915.
• Stein, E. (1949), Histoire Du Bas-Empire, Tome II, De La Disparition De L’Empire D’Occident À La Mort De Justinien, Paris: Desclée de Brouwer.
• Steph. Byz. Stephanos Byzantios, Ethnika, A. Meineke (ed.), Stephani Byzantii Ethnicorum, Berolini 1849.
• Strab. Strabon, Geographika, Antik Anadolu Coğrafyası, Çeviren: Adnan Pekman, Arkeoloji ve Sanat yayınları, İstanbul, 2000.
• Verreth, H. (2013), A survey of toponyms in Egypt in the Graeco-Roman period (Trismegistos Online Publications II), Köln/Leuven: Trismegistos.