Mardin’i Romandan Tanımak: Abbara/Bir Umudun Masalı

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 11 - 24, 12.06.2020

Semih Zeka

Öz

Ahmet Tezcan, sinema ve dizi senaryoları, romanları, çocuk edebiyatı bağlamında kaleme aldığı eserleriyle son dönem Türk edebiyatının önemli yazarlarından biridir. Ahmet Tezcan’ın 2019 yılında yayımlanan Abbara/Bir Umudun Masalı romanında Josef isimli bir ABD vatandaşının gerçek ailesini Mardin’de arama süreci anlatılır. Josef, Betty ismiyle hitap ettiği kadını annesi bilir, babası zannettiği Bay Bacon ise yıllar önce Josef ve Betty’i terk etmiştir. Ölümünün ardından Betty’nin avukatı tarafından verilen bir mektupla Josef, Betty’nin ve Bay Bacon’ın gerçek anne ve babası olmadığını öğrenir. Josef’in bebekken Bay Bacon’ın kucağında bir abbara önünde çekilmiş fotoğrafı, onun gerçek ailesine ulaşması için tek ipucudur. Önce İtalya’nın Metera şehrine sonra Mardin’e giden Josef, fotoğraftaki abbaranın Mardin’de olduğunu öğrenir. Josef, “kimera” adı verilen bir hastalık nedeniyle gerçek annesi tarafından kabul edilmediği ve ABD istihbaratında görevli Bay Bacon ve Caroline tarafından alındığı bilgisine ulaşır. En nihayetinde Josef, Betty’nin vasiyetine uyarak onu Mardin’e defneder ve kendisi de Mardin’e yerleşir.
Josef’in gerçek ailesini arama sürecinin anlatıldığı romanda, yazarın Mardin’e dair tarihi, coğrafi ve toplumsal birçok unsura değindiği fark edilir. Bunlardan ilki Mardin’deki abbaralardır. Abbaranın Mardin’de evleri yer altından birbirine bağlayan tüneller olduğu belirtilir. Romanda deniz olarak nitelendirilen Mezopotamya’nın anlamına değinilir. Mardin’de farklı dinlere ait tarihi kişiliklerin ortak değer kabul edildiği görülür. Farklı dinlerden insanların birbirlerinin kutsal günlerine saygı duydukları, Mardin’de komşuluğun önemli bir yere sahip olduğu ifade edilir. Mardin’de birçok dilin konuşulduğu ve insanların komşularının dillerinden kelimeler almakta, bu dilleri kullanmakta önyargılı davranmadıklarının altı çizilir. Bunların yanında yazar, eserinde Mardin Kalesi’ne, şehrin eski ve yeni olmak üzere ikiye ayrıldığına, su kanallarının gizemine, güvercinlerin ve kaçak çayın anlam ve önemine, evlerin mimari özelliklerine yer verir. Bu çalışmada Josef’in gerçek ailesini arama sürecinde Mardin’in tarihi, coğrafyası ve insanlarıyla Abbara/Bir Umudun Masalı romanına yansıyan özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mardin, Abbara, Ahmet Tezcan, Türk Romanı

Kaynakça

• Anonim, Mardin Valiliği, (2012), 81 İlde Kültür ve Şehir Mardin, İstanbul, Mardin Valiliği Yayınları.
• Çelik, C., (2002), Şehirleşme ve Din, Konya, Çizgi Yayınları.
• Çetin, İ., (2007). “Çokkültürlülük, Etnisite ve Dil: Midyat Araştırması Örneği”, İ. Özcoşar (Ed.), Makalelerle Mardin III.(ss. 263-269), İstanbul, Mardin Tarihi İhtisas Kütüphanesi Yayınları.
• Gürhan, V., (2015), “XVIII. Yüzyılda Mardin Kalesi Üzerine Bazı Tespitler”, e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 7(14), 219-233.
• Kalafat, Y., (2007). “Mardin ve Yakın Çevresinde Işıkçı Kabirler”, İ. Özcoşar (Ed.), Makalelerle Mardin III.(ss. 403-413), İstanbul, Mardin Tarihi İhtisas Kütüphanesi Yayınları.
• Kırbaş, S., (2013), “Türk Dilinin Boşnakça ile İlişkileri ve Abdulah Škaljić”, The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (4), 895-911.
• Meşeli, A., (2018), “Mardin’de Kültürel Turizm ve Diğer Çekicilikler, Tespitler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (79), 156-183.
• Özcoşar, İ,. (2009), Merkezileşme Sürecinde Bir Taşra Kenti Mardin (1800-1900). Mardin, Mardin Artuklu Üniversitesi Yayınları.
• Sarı, E., (2010), Mardin’de Kültürlerarasılık, İstanbul, İletişim Yayınları.
• Tezcan, A., (2019). Abbara/Bir Umudun Masalı, İstanbul, Ketebe Yayınları.
• Uygur, H., K., (2015), Kültürel Doku İçinde Mardin Süryanilerinin Kutsal Mekân Efsaneleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yıldız, S., (2007). “Mardin Şehir Dokusu ve Mimari Yapı”, İ. Özcoşar (Ed.), Makalelerle Mardin II.(ss. 233-245), İstanbul, Mardin Tarihi İhtisas Kütüphanesi Yayınları.
• Yılmaz, İ., (2009), “Kültürel Zenginlik Bakımından Mardin”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 9(1), 51-70.