A Comparison of Female Characters in Handan and Uyanış in the Context of the Sea Image

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 212 - 217, 30.12.2022

Mehmet Recep Taş

https://doi.org/10.47948/efad.1173054

Öz

Kate Chopin and Halide Edip Adıvar, both of whom are prominent writers of American and Turkish literature respectively, wrote their works The Awakening (1899) and Handan (1912) nearly in the same period in which modernism was just beginning to emerge, but in different lands and cultures. In general, both writers are known as writers who defend women's rights and state that women are condemned to a life under oppression in male-dominated societies. The period in which the novels were written also coincides with a period when first-wave feminist discourses were popular. Both novels, reflecting the social and cultural codes of the period and the perspective of the social structure on women, are generally considered as novels emphasizing and defending women's rights. The main characters of both novels are struggling with the patriarchal male-dominated structure at that time, therefore they are spiritually worn out and take shelter in the 'sea' to get rid of these pressures. In this context, this article, relying on both the life experiences of the authors and the behaviors and reactions of the female protagonist against the male-dominated society, aims to compare the two female protagonists from different geographies and cultures through the image of the "Sea" and reveal the similarities and differences between them.

Anahtar Kelimeler

Adıvar, Chopin, Handan, The Awakening, Women

Handan ve Uyanış Romanlarında İdealize Edilen Kadin Kimliklerinin Ortak Semboller Üzerinden Karşılaştırılması

Öz

Amerikan ve Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından Kate Chopin ve Halide Edip Adıvar, Uyanış (1899) ve Handan (1912) adlı yapıtlarını modernizmin yeni yeni ortaya çıkmaya başladığı bir dönemde, fakat farklı coğrafya ve kültürlerde kaleme almışlardır. Genel olarak her iki yazar da kadın haklarını savunan, kadınların erkek egemen toplumlarda baskı altında bir yaşama mahkum olduklarını dile getiren yazarlar olarak tanınmaktadırlar. Romanların yazıldığı dönem aynı zamanda birinci dalga feminist söylemlerin revaçta olduğu bir döneme denk gelmektedir. Dönemin sosyal ve kültürel kodlarını ve toplum yapısının kadına bakış açısının nasıl olduğunu yansıtan romanlar, genellikle kadın haklarını vurgulayan ve savunan romanlar olarak değerlendirilmektedirler. Her iki romanın da ana karakterleri, o dönemde yerleşik ataerkil erkek egemen yapı ile mücadele etmekte, bu nedenle ruhsal olarak yıpranmakta ve bu baskılardan kurtulmak için ‘deniz’e sığınmaktadırlar. Bu bağlamda, hem yazarların hayat tecrübeleri, hem de kahramanların erkek egemen topluma karşı gösterdikleri davranış ve tepkilerden yola çıkan bu makale, farklı coğrafyalara ve kültürlere mensup iki kadın kahramanı ‘Deniz’ imgesi üzerinden karşılaştırıp aralarındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Adıvar, Chopin, Handan, Uyanış, Kadın

Kaynakça

• Adıvar, H. E. (2009). Türkiye'de Şark-Garp ve Amerikan Tesirleri. İstanbul, Can Yayınları.
• Adıvar, H. E. (2020). Mor Salkımlı Ev. İstanbul, Can Yayınları.
• Adıvar, H. E. (2021). Handan. İstanbul, Can Yayınları.
• Argunşah, H. (2016). Kadın ve Edebiyat Kendini Yazmak. İstanbul, Kesit Yayınları.
• Aytür, N. (2010). Kitaplar Arasında. Amerikan Edebiyatı, Kültür ve Dil Yazıları. İstanbul, YKY.
• Bekiroğlu, N. (1987). Halide Edib Adıvar’ın Romanlarının Roman Tekniği Bakımından İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Chopin, K. (2008). Uyanış ve Seçme Öyküler. (A. B. Akman, Çev.). İstanbul. Otonom.
• Durakbaşa, A. (2012). Türk Modernleşmesi ve Feminizm. İstanbul, İletişim Yayınları.
• Durudoğan, H. (2011). “Namusun İlmiği” Birkaç Arpa Boyu… 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar. Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan, (S. Sancar, Der.) (ss. 871-880). İstanbul, Koç Üniversitesi Yayınları.
• Ergişi, A. (2013). Psikanalitik Bir Çözümleme: Halide Edib Adıvar’ın Handan Romanı. The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (2), 1737-1747.
• Foucault, M. (2020). Cinselliğin Tarihi. (H. U. Tanrıöver, Çev.). İstanbul. Ayrıntı Yayınları.
• Günaydın, U. A. (2017). Kadınlık Daima Bir Muamma: Osmanlı Kadın Yazarların Romanlarında Modernleşme. İstanbul, Metis Yayınları.
• İleri, S. (2010). Handan Kendini Arıyor. Roman Kahramanları, 3, 13-16.
• Kanbolat, Y. (1994). Halide Edip Adıvar'ın Romanlarında Feminizm Sorunu. Ankara, Bayır Yayınları.
• Şahin, V. (2010). Aynadaki Ben/lik ‘Handan’ın İmgesel Halleri ve Varoluş Süreci. Roman Kahramanları, 3, 26- 34.
• Urgan, M. (2010). İngiliz Edebiyatı Tarihi. İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.