A DYSTOPIA WITHIN THE FRAMEWORK OF MICHEL FOUCAULT'S TYPES OF POWER: “1984”

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 229 - 239

Ayten Koç Aydın , Yeliz Candemir Doğan

https://doi.org/10.47948/efad.1591875

Öz

This study has been written to evaluate 1984, a bold work of dystopian literature that addresses contemporary concerns. The evaluation focuses on disciplinary and regulatory types of power within the framework of Michel Foucault's concept of 'power,' which forms the core of his thought. Foucauldian power can generally be analyzed in three layers. By identifying concrete indicators for each type, Foucault categorizes power into legal, disciplinary, and regulatory frameworks, presenting these periods and concepts within a comprehensive structure. In this sense, legal power can be observed in the monarchical structure of the Classical Age. Disciplinary power emerges in structures that guide societies collectively through strategies such as closure, exclusion, surveillance, and normalization, while regulatory power focuses on policies designed to regulate and maintain the living standards of individuals.In his dystopia '1984', George Orwell fictionalized the oppressive power of Big Brother, which is all-pervasive but has no specific location 1984 describes the control of people's lives in almost every sense. This article evaluates the structure of society and the individual as shaped by power within the fictional space created by 1984.

Anahtar Kelimeler

Foucault, Power, Dystopia, 1984, Orwell

Michel Foucault’nun İktidar Türleri Çerçevesinde Bir Distopya: “1984”

Öz

Bu çalışma distopya edebiyatının güncel kaygılarını umursayan gözü pek eseri 1984’ü, Michel Foucault’nun düşünce çerçevesinin odak noktası olan “iktidar” kavramının türlerinden disiplinci ve düzenleyici iktidar türleri çerçevesinde değerlendirmek amacıyla yazılmıştır. Foucaultcu iktidarı genel anlamda üç katmanda incelemek mümkündür. Üç tür iktidar alanı üzerinde somut göstergeler arayan Foucault, hukuksal, disiplinci ve düzenleyici olmak üzere, iktidar, dönemleri ve kavramlarını geniş çerçevede ortaya koymuştur. Bu anlamda hukuksal iktidarı Klasik Çağ’ın monarşik yapıda; disiplinci iktidarı toplumları belirli stratejilerle toplu biçimde yönlendiren, aynı zamanda kapatma, dışlama, gözetleme ve normalleşme gibi iktidarın somutlaştığı bir yapıda; son olarak düzenleyici iktidarı ise bireylerin yaşam standartlarını düzenlemeye ve devamlılığa yönelik politikaları içeren bir yapıda bulmak mümkündür. George Orwell ‘1984’ distopyasında Büyük Birader’in her yeri kaplayan fakat belli bir yeri olmayan baskıcı gücünü kurgulamıştır. 1984, insanların yaşamlarının neredeyse her anlamda kontrol altına alınışını anlatmaktadır. Makalede, iktidarın şekillendirdiği toplum yapısı ve birey, 1984’ün ortaya koyduğu kurgusal alan ile değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Foucault, İktidar, Distopya, 1984, Orwell

Kaynakça

• Bentham, J. (1995). Panopticon. M. Bozovic içinde, The Panopticon Writings (s. 29-95). London: Verso.
• Bregman, R. (2018). Gerçekçiler İçin Ütopya: Kusursuz Dünyayı Nasıl İnşa Edebiliriz? İstanbul, çev: Duygu Akın: Domingo.
• Claeys, G. (2017). Cambridge Edebiyat Araştırmaları: Ütopya Edebiyatı. İstanbul, çev:Zeynep Demirsü: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Connelly, M. (2018). George Orwell: A Literary Companion. McFarland Literary Companions.
• Curtis, B. (2002). Foucault on Governmentality and Population: The Impossible Discovery. The Canadian Journal of Sociology, vol.27, no.4 , 505-533.
• Farr, A. (2009). Critical Theory and Democratic Vision: Herbert Marcuse and Recent Liberation Philosophies. New York: UK: Lexington Books.
• Foucault, M. (1980). Power and Knowledge, selected interwievs and other writings (1972-1977). edited by Colin Gordon: The Harvester press.
• Foucault, M. (1992). Hapishanenin Doğuşu. Ankara, çev: Mehmet Ali Kılıçbay: İmge Yayınevi.
• Foucault, M. (1995). Discipline&Punish The Birth of the Prison. New York, translation by: Alan Sheridan: Vintage Books.
• Foucault, M. (2000). Deliliğin Tarihi. Ankara, çev: Mehmet Ali Kılıçbay: İmge Yayınevi.
• Foucault, M. (2002). Toplumu Savunmak Gerekir. İstanbul, çev: Şehsuvar Aktaş: Yapı Kredi Yayınları.
• Foucault, M. (2003). İktidarın Gözü. İstanbul, çev: Iışık Ergüden: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2003). Seçme Yazılar III. İstanbul, çev: Ferda Keskin&Işık Ergüden: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2003). Seçme Yazılar IV. İstanbul, çev: Işık Ergüden: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2003). Seçme Yazılar. İstanbul, çev: Ferda Keskin&Işık Ergüden: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2003). Society Must Be Defended. E. M. Fontana içinde, Lectures at the College De France (s. 239-264). New York: Picador.
• Foucault, M. (2003). Socity Must be Defended: Lectures at the College de France 1975-1976. New York: Picador.
• Güneş, C. D. (2015). Ruh Bedenin Hapishanesidir: Michel Foucault. Ekev, Akademi Dergisi , 59-72.
• Lemke, T. (2013). Foucault, Politics and Failure. J. N.-O. Wallenstein içinde, Foucault, Biopolitics and Governmentality (s. 35-53). Stockholm: Södertörn University.
• Lyon, D. (1997). Elektronik Göz: Gözetim Toplumunun Yükselişi. İstanbul, çev:Dilek Hattatoğlu: Sarmal Yayınevi.
• McGowen, R. (1998). Reassessing Foucault: Power, Medicine and the Body. C. J. Porter içinde, Power and Humanity (s. 91-112). New York: Routledge.
• Mills: (2003). Michel Foucault. London: Routledge.
• O'Farrell, C. (2005). Michel Foucault. Londra: SAGE.
• Orwell, G. (2009). The Complete Novels of George Orwell. England: Penguin Books.
• Orwell, G. (2014). Bin Dokuz Yüz Seksen Dört. İstanbul, çev: Celâl Üster: Can Yayınları.
• Özdel, G. (2012). Foucault Bağlamında İktidarın Görünmezliği ve Panoptikon ile İktidarın Gözü Göstergeleri. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication , 22-29.
• Özgüven, A. (1992). İktisadi Düşünceler-Doktrinler ve Teoriler. İstanbul: Filiz Yayınları.
• Paternek, M. A. (1987). Norms and Normalization: Michel Foucault's Overextended. Panoptic Machine. Human Studies , vol.10, no.1 (97-121).
• Rabinow, P. (1984). The Fıucault Reader. New York: Pantheon Books.
• Rigel, N., Batuş, G., Yücedoğan, G., & Çoban, B. (2005). Kadife Karanlık: McLuhan, Foucault, Chomsky, Baudrillard, Postman, Lacan, Zizek. Su Yayınları.
• Rouse, J. (1983). Foucauldian Genealogy. Rotterdam: Rotterdam University Press.
• Shinner, L. (1982). Reading Foucault: Anti Method and the Genealogy of Power/Knowledge. Wesleyan: Wesleyan Üniversity Press.
• Steinhoff, W. (1975). The Road to 1984. Londra: University of Michigan Press.
• Tekelioğlu, O. (1999). Michel Foucault ve Sosyolojisi. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Townley, B. (1993). Foucault:Power/Knowledge. Akademy of Management Review , 18 (514).
• Urhan, V. (2010). Fikir Mimarları-24 Foucault. İstanbul: Say Yayınları.