Bilim Sanat Merkezinde Uygulanan Fen Bilimleri Etkinliklerinin Veri İşleme Becerilerine Göre İncelenmesi

Yıl 2023, , 82 - 93, 29.12.2023

Hatice Ardahan Kulak , Kader Bilican

https://doi.org/10.58637/egebad.1394167

Öz

Araştırmanın amacı, özel yetenekli öğrencilere yönelik yazılan ders kitaplarındaki veri uygulamalarına ilişkin etkinliklerin incelenmesidir. İki farklı türdeki ders kitabında yer alan toplam 61 etkinliğin incelenmesi için doküman analizi kullanılmıştır. Bulgular, "tahminler"in diğer etkinlikler arasında en çok uygulanan etkinlik olduğunu ortaya koymuştur. Grafikler, tablolar, veri analizi, çıkarım gibi uygulamalar etkinliklerde çok sınırlı olarak ele alınmıştır. Oysa, bir dizi verideki eğilimleri belirleme, değişkenleri değiştirerek grafiği/modeli yeniden oluşturma ve veri sunumunda etik ilkeleri dikkate alma gibi veri uygulama becerilerine hiç değinilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Özel yetenekli öğrenciler, Bilimsel süreç becerileri, Veri işleme becerisi

Proje Numarası

Çalışma ilk yazarın tez çalışması sonucu üretilmiştir

Investigation of Science Activities regarding of Data Practice Implemented in Gifted Students Centers

Öz

The study aimed to analyse activities regarding of data practice in textbooks written for gifted students. Document analysis used to examine 61 activities which in total in the textbooks as in two different kinds of books. The findings revealded that "predictions" is the most practice in the activites among the others. Practices like, graphs, tables, data analysis, inference were addressed very limited in the activies. Whereas, data practice skills such as identifiying trends in a series of data, reconstructiing graph/model by changing variables and consideration of ethical principals in data presentation were not addressed at all.

Anahtar Kelimeler

Gifted students, Data practice, Science process skills

Proje Numarası

Çalışma ilk yazarın tez çalışması sonucu üretilmiştir

Kaynakça

• Anagün, S.,Ş. (2008). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinde Yapılandırmacı Öğrenme Yoluyla Fen Okuryazarlığının Geliştirilmesi: Bir Eylem Araştırması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Bilican, K., Şenler, B., & Aydeniz, M. (2023). Fen bilimleri etkinliklerinin veri işleme becerileri açısından incelenmesi. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 40-2(2), 157-171, https://doi.org/10.52597/buje.1286558
• Can, K. (2020). İlkokul fen bilimleri öğretim programı, ders kitabı ve öğrenci kazanımlarının bilimsel süreç becerileri bakımından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya.
• Çaylak, B. (2009). Bilim ve sanat merkezlerinde uygulanan fen bilimleri etkinliklerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İnönü Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Demir, M. ve Baştürk, A. (2016). Sınıf öğretmenlerinin bilimsel süreç becerilerinin kazandırılmasına yönelik görüşlerinin belirlenmesi. International Journal of Field Education, 2(1), 1-19.
• Demirel, Ö. ve Kıroğlu, K. (2020). Eğitim ve ders kitapları. Ö. Demirel ve K. Kıroğlu (Ed.). Ders kitabı incelemesi içinde, (ss. 5-6). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Dökme, İ. (2005). Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ilköğretim 6. sınıf Fen Bilgisi ders kitabının bilimsel süreç becerileri yönünden değerlendirilmesi. İlköğretim-Online, 4(1), 7-17.
• Erdağı, T. (2023). İlkokul üçüncü sınıf Hayat Bilgisi ders kitabında öne çıkan yaşam becerilerinin incelenmesi. Sınıf Öğretmenliği Araştırmaları Dergisi (SÖAD), 3(1), 46-61.
• Güneş, M.H. ve Çelikler, D. (2010). Konu alanı ders kitabı inceleme dersine yönelik öğrenci görüşleri. Sosyal Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5, 81-90.
• Güneş, M. H., Çelikler, D. ve Gökalp, M. (2008). İlköğretim 1. kademedeki yeni fen ve teknoloji ders kitapları konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,17(3), 193-210.
• Karahan, Z. (2006). Fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerine dayalı öğrenme yaklaşımının öğrenme ürünlerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Karasar, N. (2022). Bilimsel araştırma yöntemi (37. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kaya, E. (2016). İlkokul 3. sınıf fen bilimleri ders kitabının yapılandırmacılık ve bilimsel süreç becerilerini geliştirmesi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Adıyaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adıyaman.
• MEB, (2018):Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hiz metleri_yonetmeligi_07072018.pdf.
• Merriam, S.B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Morris, B. J., Masnick, A. M., Baker, K. ve Junglen, A. (2015). An analysis of data activities and instructional supports in middle school science textbooks. International Journal of Science Education, 37(16), 2708-2720, DOI:10.1080/09500693.2015.1101655.
• Özdemir, G. ve Yanık, B. (2017). Beşinci sınıf fen bilimleri ders kitabında yer alan etkinliklerin veriler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 203-221
• Polat, M. ve Polat, İ. (2021). Özel yetenekli öğrenciler için hazırlanmış destek eğitim programının değerlendirilmesi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 103- 123
• Ünsal, Y. ve Güneş, B. (2002). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak MEB ilköğretim 4. sınıf fen bilgisi ders kitabına fizik konuları yönünden eleştirel bir bakış. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 107-120.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız Feyzioğlu, E. ve Tatar, N. (2012). Fen ve Teknoloji ders kitaplarındaki etkinliklerin bilimsel süreç becerilerine ve yapısal özelliklerine göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37(164),109-125.
• Temiz, B.K. ve Kan, M. (2003). İlköğretim fen öğretiminde temel bilimsel süreç becerileri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 28(127), 18-24.