Öğretmen Adaylarında Ego Durumlarının Bağlanma Tarzlarını Yordama Gücü

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 1, 36 - 61, 09.07.2016

Mustafa Buluş , Abdullah Atan

https://doi.org/10.12984/eed.73468

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada öğretmen adaylarında ego durumlarının bağlanma tarzlarını yordama gücü incelenmiştir. Araştırmada genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde farklı bölümlerde öğrenim gören 340 öğretmen adayı katılmıştır. Veri toplama araçları olarak Ego Durumları Ölçeği ile Bağlanma Tarzları Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi için Pearson korelasyon katsayısı ve Linear regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Korelasyon analizleri güvenli bağlanmanın yetişkin ve doğal çocuk ego durumları ile pozitif, asi çocuk ego durumu ile negatif; korkulu bağlanmanın altın ve asi çocuk ego durumları ile pozitif, koruyucu ebeveyn ego durumu ile negatif; saplantılı bağlanmanın doğal, altın ve asi çocuk ego durumları ile pozitif, yetişkin ego durumu ile negatif; kayıtsız bağlanmanın ise eleştirel ebeveyn, doğal, altın ve asi çocuk ego durumları ile pozitif, koruyucu ebeveyn ego durumu ile de negatif yönde ilişkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca, regresyon analizleri yetişkin, doğal çocuk ve asi çocuk ego durumlarının güvenli bağlanmayı; altın çocuk ve asi çocuk ego durumlarının korkulu bağlanmayı; yetişkin, doğal çocuk ve altın çocuk ego durumlarının saplantılı bağlanmayı; koruyucu ebeveyn ve asi çocuk ego durumlarının ise kayıtsız bağlanmayı anlamlı derecede yordadığı görülmüştür. Çalışmada elde edilen bulgular eğitsel açıdan tartışılmış ve ilgililere önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

ego durumları, bağlanma stilleri, öğretmen adayları

Kaynakça

• Ainsworth, M. D. S., Blehar, M. C., Walters, E, ve Wall, S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Akbağ, M. (2000). Stresle başa çıkma tarzlarının üniversite öğrencilerinde olumsuz otomatik düşünceler, transaksiyonel analiz ego durumları ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Akbağ, M, ve Deniz, L. (2003). Öğretim elemanı ve öğretmen adaylarının birbirlerine yönelik algıları: Transaksiyonel analiz açısından bir değerlendirme. Educational Science: Theory & Practice, 3 (2), 263-293.
• Akkoyun, F. (1998). Transaksiyonel Analiz. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Akkoyun, F, ve Bacanlı, H. (1990). Adjective check list'in Türkçe'ye uyarlaması: TA ego durumları ve semantik diferansiyel kategorileri üzerinde bir çalışma. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, 8, 777-783.
• Akkoyun, F. (2011). Transaksiyonel analiz: Psikolojide işlemsel çözümleme yaklaşımı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Alisinanoğlu, F, ve Köksal, A. (2000). Gençlerin ben durumları (ego state) ve empatik becerilerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 11-16.
• Arslan, E., Arslan, C, ve Arı, R. (2012). An investigation of interpersonal problem solving approaches with respect to attachment styles. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(1), 15-23.
• Aşılı, G. (2001). Üniversite öğrencilerinin cinsiyet rolleri ve ego (ben) durumları arasındaki ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Aydemir, S. S. (1996). Transaksiyonel analize dayalı bir eğitim programının evli çiftlerin ego durumları ve evlilik yaşamlarına ilişkin bazı değişkenlere etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Berne, E. (1964). Games people play: The psychology of human relationships. New York: Grove Press, Inc.
• Bartholomew, K, ve Horowitz, L. (1991). Attachment styles among young adults: A test of a four category model. Journal of Personality and Social Psychology, 61, 226-141.
• Blalock, D. V., Franzese, A. T., Machell, K. A. ve Strauman, T. J. (2015). Attachment style and self-regulation: How our patterns in relationships reflect broader motivational styles. Personality and Individual Differences, 87, 90-98.
• Bowlby, J. (1958). The nature of the childs tie to his mother. International Journal of Psychoanalysis, 39, 350-371.
• Bowlby, J. (1969). Attachment and loss: Vol. 1. Attachment. New York: Basic Books.
• Bowlby, J. (1973). Attachment and loss: Vol. 2. separation, anxiety and anger. New York: Basic Books.
• Bowlby, J. (1980). Attachment and loss: Vol. 3. sadness and depression. New York: Basic Books.
• Buluş, M. (2011). Öğretmen adaylarında bireysel farklılıklar perspektifinden amaç yönelimleri, denetim odağı ve akademik başarı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11 (2), 529- 546.
• Büyükşahin, A. (2001). Yakın ilişki kuran ve kurmayan üniversite liseli ergenlerinin çeşitli sosyal psikolojik etkenler yönünden karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ciucur, D. (2013). The ego states and the “big five” personality factors. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 78, 581-585.
• Çam, S. (1995). Öğretmen adaylarının ego durumları ile problem çözme becerisi algısı ilişkisinin incelenmesi. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (6), 37-42.
• Çam, S. (1997). İletişim becerileri eğitimi programının öğretmen adaylarının ego durumları ve problem çözme beceri algılarına etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Deniz, M.E. (2002). Üniversite öğrencilerinin karar verme stratejileri ve sosyal beceri düzeylerinin TA-baskın ben durumları ve bazı özlük niteliklerine göre karşılaştırmalı olarak incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Deniz, M. E. (2006). Ergenlerde bağlanma stilleri ile çocukluk istismarları ve suçluluk-utanç arasındaki ilişki. Eurasian Journal of Educational Research, 22, 89-99.
• Dökmen, Ü. (1998). İletişim çatışmaları ve empati, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Elaad, E. (1993). Detection of deception: A transactional analysis perspective. Journal of Psychology, 127 (1), 5-15.
• Eraslan Çapan, B. (2009). Öğretmen adaylarının kişilerarası ilişkileri ve bağlanma stilleri arasındaki ilişki. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 127-142.
• Erözkan, A. (2011). Üniversite öğrencilerinin bağlanma stilleri ve karar stratejileri. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (3), 60-74.
• Griffin, D, ve Bartholomew, K. (1994). The metaphysics of measurement: The case of adult attachment. İçinde K. Bartholomew ve D. Perlman (Eds.), Attachment process in adulthood: Advances in personal relationships (ss. 17-52). London: Jessica Kingsley Publishers.
• Hamarta, E., Deniz, M. E, ve Saltalı, N. (2009). Attachment styles as a predictor of emotional intelligence. Educational Sciences: Theory & Practice, 9 (1), 213-229.
• Harris, T. A. (2004). I’m OK You’re OK. New York: Avon Books.
• Hazan, C, ve Shaver, P. R. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52 (3), 511-524.
• Hazan, C, ve Shaver, P. R. (1994). Attachment as an organizational framework for research on close relationshps. Psychological Inquiry, 5 (1), 1-22.
• Jaiswal, B, ve Srivastava, P. (2013). The effect of transactional analysis ego states on conflict management styles. The IUP Journal of Soft Skills, 7 (2), 7-12.
• James, M, ve Jongeward, D. (1993). Kazanmak için doğarız. T. Şenruh. (Çev.). İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Kaçar, B. (2008). Lise öğrencilerinin karar stratejileri ve transaksiyonel analiz ego (ben) durumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kang, Y., Lee, ve J., Kang, M. (2014). Adult attachment styles, self-esteem, and depressive symptoms: A comparison between postpartum and nonpostpartum women in Korea. Personal Relationships, 21, 546–556.
• Karakuş, Ö. (2012). Ergenlerde bağlanma stilleri ve yalnızlık arasındaki ilişki. Toplum ve Sosyal Hizmet, 23 (2), 33-46.
• Karaşar, B. (2014). Öğretmen adaylarının bağlanma stilleri ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1), 27-49.
• Keler, H. (2008). Liseli ergenlerin transaksiyonel analiz ego durumları ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Nelson-Jones. R. (1982). Danışma psikolojisi kuramları. (Çev. Ed., Akkoyun, F.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Öner, N. (1997). Türkiye’de kullanılan psikolojik testler. 3. Basım. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Osborne, J. W, ve Waters, E. (2002). Multiple regression assumptions. Eric Digest, ERIC Clearinghouse on Assessment and Evaluation College Park MD. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED470205.pdf adresinden elde edilmiştir.
• Özdamar, K. (1997). SPSS Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi I. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Stewart, I. ve Joines, I. (1987). TA Today. England: Lifesapace Publishing.
• Sümer, N, ve Güngör, D. (1999). Yetişkin bağlanma stilleri ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikolojisi Dergisi, 14 (43), 71-106.
• Şengül, C. M. (2008). Örgüt çalışanlarının kişilik, iş tatmini ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Terzi, Ş, ve Cihangir Çankaya, Z. (2009). Bağlanma stillerinin öznel iyi olmayı ve stresle başa çıkma tutumlarını yordama gücü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (31), 1-11.
• Varan, A. (2007). Ego durumları ölçeği. Yayınlanmamış ölçek çalışması, İzmir.
• Yaghobi, A., Mohagheghy, H., Moghadam, N. Y, ve Ghodarzi, M. (2012). Relationship between attachment styles with girls thinking style functions at high school in Hamadan. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Islamıc Azad Unıversıty, Department of Psychology, Hamadan Branch, İran. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED538271.pdf adresinden elde edildi.
• Wautier, G, ve Blume, L. B. (2004). The effects of ego identity, gender role, and attachment on depression and anxiety in young adults, identity. An International Journal of Theory and
• Research, 4 (1), 59-76.