Liderlik Yönelimi ve Politik Beceri Arasındaki İlişkinin Okul Müdürlerinin Görüşlerine Göre İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 1, 116 - 134, 31.07.2018

Murat Özdemir

https://doi.org/10.12984/egeefd.347616

Cited By: 8

Öz

Bu araştırmada okul müdürlerinin görüşlerine
dayalı olarak liderlik yönelimi ile politik beceri arasındaki ilişki
incelenmiştir. Araştırmaya Ankara ilinde yer alan okullarda görev yapan 154
okul müdürü katılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla “Liderlik
Oryantasyon Ölçeği-LOÖ” ile “Politik Beceri Envanteri-PBE” kullanılmıştır.
Veriler aritmetik ortalama ve Pearson korelasyon analizi gibi betimsel
istatistiklerin yanı sıra, çoklu regresyon analizi ile incelenmiştir. Araştırma
sonucunda katılımcıların politik becerilerinin yüksek olduğu gözlenmiştir. Okul
müdürlerinin ayrıca dört farklı liderlik yönelimlerini etkili şekilde
kullandıklarını düşündükleri de görülmüştür. Korelasyon analizi, politik beceri
ve liderlik yöneliminin alt-boyutları arasında orta ve yüksek düzeyde ilişkiler
olduğunu ortaya koymuştur. Regresyon analizi ise okul müdürlerinin liderlik
yönelimlerinde politik becerinin önemli bir etmen olduğu göstermiştir. 

Anahtar Kelimeler

Dört çerçeve modeli, liderlik yönelimi, politik beceri

Kaynakça

• Ahearn, K. K., Ferris, G. R., Hochwarter, W. A., Douglas, C. & Ammeter, A. P. (2004) Leader political skill and team performance. Journal of Management, 30, 309-327.
• Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2012). Okul yöneticilerinin kullandığı güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1833-1852.
• Argyris, C. (1957). Personality and organization: The conflict between system and the individual. New York, NY: Harper & Brothers.
• Atay, S. (2010). Geliştirilebilir yönetim becerisi: Teorik ve ampirik yönleriyle “politik yeti”. Amme İdaresi Dergisi, 43(2), 65-80.
• Blass, F. R., & Ferris, G. R. (2007). Leader reputation: The role of mentoring, political skill, contextual learning, and adaptation. Human Resource Management, 46(1), 5-19.
• Bass, B. M. (1985). Leadership and Performance beyond Expectations. New York: Free Press.
• Bensimon, E. (1987). The meaning of “good presidential leadership”: A frame analysis. Paper presented at the National Meeting of the Association for the Study of Higher Education, Baltimore, MD.
• Bolman, L. G., & Deal, T. E. (1991). Leadership and management effectiveness: A multi-frame, multi-sector analysis. Human Resource Management, 30(4), 509-534.
• Bolman, L. G., & Deal, T. E. (1992). Leading and managing: Effect of context, culture, and gender. Educational Administration Quarterly, 28(3), 314-329.
• Bolman, L. G., and Deal, T. E. (1984). Modern approaches to understanding and managing organizations. San Francisco:Jossey-Bass Publishers.
• Bolman, L. G., & Deal, T. E. (2003). Reframing organizations: Artistry, choice, and leadership (3rd ed.). San Francisco: Jossey-Bass.
• Bolman, L., & Deal, T. E. (2008). Reframing organizations: Artistry, choice and leadership. San Francisco: Jossey-Bass.
• Bolman, L. G., & Deal, T. E. (2014). How great leaders think: The art of reframing. San Francisco: Jossey and Bass.
• Bolman, L., & Deal, T. E. (2015). Think or sink: Leading in a vuca world. Leader to Leader, 76, 35-40.
• Chen, H. C., Beck, S. L., & Amos, L. K. (2005). Leadership styles and nursing faculty job satisfaction in Taiwan. Journal of Nursing Scholarship, 37(4), 374-380.
• Cingöz, A. (2013). Politik yetenekler ve öz-yönlendirmenin (kendini kurgulamanın) algılanan kariyer başarısı üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(26), 153-179.
• Cyert, R. M., & March, J. G. (1963). A behavioral theory of the firm. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Douglas, C., & Ammeter,A. P. (2004). An examination of leader political skill and its effect on ratings of leader effectiveness. The Leadership Quarterly, 15, 537- 550.
• Edmonds, R. (1979). Effective schools for the urban poor. Educational Leadership, 37, 15-24
• Evans, L. (1998) Teacher morale, job satisfaction and motivation. London: Paul Chapman.
• Evans, L. (1999) Managing to motivate: a guide for school leaders. London: Cassell.
• Fayol, H. (1937). The administrative theory in the state. In L. Gulick & L. Urwick (Eds), The early sociology of management and organizations volume IV (pp.108-124). London: Routledge.
• Ferris, G. R., Treadway, D. C., Kolodinsky, R. W., Hochwarter, W. A., Kacmar, C, J., Douglas, C., & Frink, D. D. (2005). Development and validation of the political skill inventory. Journal of Management, 31(1), 126-152.
• Hallinger, P., & Heck, R. H. (1998). Exploring the principals’ contribution to school effectiveness: 1980-1995. School Effectiveness and School Improvement, 9(2), 157-191.
• Hallinger, P., & Murhpy, J. (1985). Assessing the instructional management behavior of principals. Elementary School Journal, 86(2), 217-248.
• Harrell-Cook, G., Ferris, G. R., & Dulebohn, J. H. (1999). Political behaviors as a moderator of the perceptions of organizational politics-work outcomes relationships. Journal of Organizational Behavior, 20(7), 1093-1105.
• Harris, K. J., Kacmanr, K. M., Zivnuska, S., & Shaw, J. D. (2007). The impact of political skill on impression management effectiveness. Journal of Applied Psychology, 92(1), 278-285.
• Hofstede, G., Hofstede, G. J., & Minkov, M. (2010). Cultures and organizations. New York: McGraw Hill.
• Hulpia, H., Devos, G., & Rosseel, Y. (2009). The relationship between the perception of distributed leadership in secondary schools and teachers’ and teacher leaders’ job satisfaction and organizational commitment. School Effectiveness and School Improvement 20(3), 291–317.
• Innaconne, L. (1975). Education policy systems: A study guide for educational administrators. Fort Lauderdale: Nova University Press.
• Kreitner, R., & Kinicki, A. (2004). Organizational behavior (6th Ed.). Boston, MA McGrawHill.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (2003). Metaphors we live by. The University of Chicago Press: London.
• Leithwood, K., & Jantzi, D. (2000). The effects of transformational leadership on organizational conditions and student engagement with school. Journal of Educational Administration, 38(2), 112-129.
• Maslow, A. H. (1954). Motivation and personality. HarperCollins: New York.
• Mayes, B. T., & Allen, R. W. (1977). Toward a definition of organizational politics. Academy of Management Review, 2(4), 672-678.
• McGregor, D. (1960). The human side of enterprise. New York: McGraw Hill.
• Mintzberg, H. (1983). Power in and around organizations. Englewood Cliffs, NJ: Prentice – Hall.
• Morgan, G. (2006). Images of organization. Newbury Park, CA: Sage.
• Nartgün, Ş, S. ve Kartal, V. (2013). Öğretmenlerin örgütsel sinizm ve örgütsel sessizlik hakkındaki görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 47-67.
• Nguni, S., Sleegers, P., & Denessen, E. (2006). Transformational and transactional leadership effects on teachers’ job satisfaction, organizational commitment, and organizational citizenship behavior in primary schools: the Tanzanian case. School Effectiveness and School Improvement, 17(2), 145 – 177.
• Özdemir, M. (2011). Lise yöneticilerinin öğretmenlerin örgütsel muhalefet davranışlarına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 1895-1908.
• Özdemir, M. (2013a). Genel liselerde görev yapan öğretmenlerin örgütsel muhalefete ilişkin görüşleri (Ankara ili örneği). Eğitim ve Bilim, 38(168), 113-128.
• Özdemir, M. (2013b). The relationship of organizational corruption with organizational dissent and whistleblowing in Turkish schools. Çukurova University Faculty of Education Journal, 42(1), 74-84.
• Özdemir, M. ve Gören, S. Ç. (2015). Politik beceri envanterinin eğitim örgütlerinde geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21(4), 521-536.
• Özdemir, M., ve Gören, S. Ç. (2016). Politik beceri ve psikolojik sermaye arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 333-345.
• Pfeffer, J. (1992). Managing with power. Boston: Massachusetts: Harward Business Scholl Press.
• Paul, G., & Neil, S. (1991). Filling the frames: Using Bolman and Deal to analyze an educational innovation. Paper presented at the Annual Meeting of the Canadian Society for the Study of Education. Kingston, Ontario, Canada, June 2-5, 1991.
• Robbins, S. P. ve Judge, T. A. (2013). Örgütsel davranış (Çev. Ed. İ. Erdem). Ankara: Nobel.
• Treadway, D. C., Hochwarter, W. A., Ferris, G. R., Kacmar, C. J., Douglas, C., Ammeter, A. P., & Buckley, M. R. (2004). Leader political skill and employee reactions. The Leadership Quarterly, 15(4), 493-513.
• Riaz, A., & Haider, M. H. (2010). Role of transformational and transactional leadership on job satisfaction and career satisfaction. Business and Economic Horizons,1(1) 29-38.
• Şimşek, E., ve Garipağaoğlu, B. Ç. (2016). Bolman ve Deal’in dört çerçeve modeline göre akademik liderlerin liderlik yaklaşımlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 81-94.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
• Taliadorou, N., & Pashiardis, P. (2012). Examing the relationship of emotional intelligence and political skill with effective educational leadership styles. Retrieved from http://www.icsei.net/icsei2011/Full%20Papers/0030.pdf
• Tanrıöğen, Z. M., Baştürk, R., ve Başer, M. U. (2014a). Bolman ve Deal’ın dört çerçeve kuramı: Müdürlerin liderlik tarzları ve örgüt kültürü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(2), 191-202.
• Tanrıöğen, Z. M., Baştürk, R., ve Başer, M. U. (2014b). İlköğretim okulu müdürlerinin algılarına gör dört liderlik çerçevesi modeli kullanımı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 348-358.
• Taylor, F. W. (1911). The principles of scientific management. Norwood, MA: The Plimpton University Press.
• Weber, M. (1967). The theory of social and economic organization. New York, NY: Oxford.