Güdülenmiş Öğrenmeyi Destekleme Öz-Yeterlik Algısının Kollektif Yeterlik, Tükenmişlik ve Teknolojiyle Bütünleşmeyle İlişkisi

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 1, 225 - 244, 31.07.2018

Miraç Yılmaz Öner Uslu

https://doi.org/10.12984/egeefd.375587

Cited By: 2

Öz

Öğrencilerin derse katılımını sağlamak ve güdüsel yönelimlerini
kendi ders alanlarına çekebilmek öğretmenlerin mesleki yeterlilik alanlarından
birisidir. Dolayısıyla öğretmenlerin bu yeterlilik alanlarının geçerli ve
güvenilir ölçme araçlarıyla sınanabilmesi gerekir. Öğretmen adaylarına yönelik Güdülenmiş
Öğrenmeyi Destekleme Öz Yeterlik
Ölçeği’nin (GÖDÖÖ) psikometrik özelliklerinin öğretmenler için de geçerli olup
olmadığının incelenmesi bu açıdan önem taşımaktadır. Bu yolla hem öğretmenlerin
öğrencileri güdüleme yeterlilik algıları belirlenebilecek hem de bu algıların
diğer değişkenlerle ilişkisi analiz edilebilecektir. Bu çalışmada ilk olarak öğretmen adayları için
Türkçeye uyarlanmış olan “Güdülenmiş Öğrenmeyi Destekleme Öz Yeterlik Ölçeği”nin (GÖDÖÖ)
psikometrik özelliklerinin öğretmenler için de geçerli olup olmadığı
incelenmiştir. Araştırmada ikinci olarak GÖDÖÖ ile kollektif yeterlilik,
tükenmişlik ve teknolojiyle bütünleşme arasındaki korelasyon, son olarak da bu
üç değişkenin birlikte GÖDÖÖ’yü yordamadaki etkisi çoklu regresyon analizi ile incelenmiştir.
Araştırmanın örneklemini farklı branşlardan 328 lise öğretmeni oluşturmaktadır.
Elde edilen sonuçlara göre GÖDÖÖ’nin doğrulayıcı faktör analizi sonuçları kabul
edilebilir sınırlar içinde bulunmuş, GÖDÖÖ’nün öğretmenler için de
kullanılabilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır. GÖDÖÖ ile kollektif yeterlilik ve
teknolojiyle bütünleşme arasında pozitif, tükenmişlik arasında ise negatif bir korelasyon
olduğu görülmüştür. Analize dâhil edilen bu üç bağımsız değişken birlikte
GÖDÖÖ’nün yordanmasında orta düzeyde bir etkiye sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Güdülenmiş öğrenmeyi destekleme öz-yeterliliği, tükenmişlik, kollektif yeterlilik, teknolojiyle bütünleşme

Kaynakça

• Akpınar, B., & Gezer, B. (2010). Öğrenen Merkezli Yeni Eğitim Yaklaşımlarının Öğrenme-Öğretme Sürecine Yansımaları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 1–12.
• Anastasi, A., & Urbina, S. (2009). Psychological Testing (7th Ed.): Prentice Hall PTR.
• Area-Moreira, M., Hernandez-Rivero, V., & Sosa-Alonso, J. J. (2016). Models of educational integration of ICTs in the classroom. Comunicar, (47), 79–87. https://doi.org/10.3916/c47-2016-08
• Arvidsson, I., Håkansson, C., Karlson, B., Björk, J., & Persson, R. (2016). Burnout among Swedish school teachers – a cross-sectional analysis. BMC Public Health, 16(1), 823. https://doi.org/10.1186/s12889-016-3498-7
• Aykaç, N., & Ulubey, Ö. (2012). Öğretmen adaylarının ilköğretim programının uygulanma düzeyine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 63–82.
• Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward A Unifying Theory Of Behavioral Change. Psychological Review, 84 (2), 191-215.
• Bandura, A. (1994). Self-Efficacy, In V.S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia Of Human Behavior, (4), 71-81. New York: Academic Press.
• Bümen, N. T. (2010). The relationship between demographics, self efficacy, and burnout among teachers. Egitim Arastirmalari - Eurasian Journal of Educational Research, (40), 16–35.
• Bümen, N. T., Ateş, A., Çakar, E., Ural, G., & Acar, V. (2012). Türkiye bağlamında öğretmenlerin mesleki gelişimi: Sorunlar ve öneriler . Milli Eğitim, (194), 31–50.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
• Cappe, E., Bolduc, M., Poirier, N., Popa-Roch, M.-A., & Boujut, E. (2017). Teaching students with Autism Spectrum Disorder across various educational settings: The factors involved in burnout. Teaching and Teacher Education, 67, 498–508. https://doi.org/10.1016/j.tate.2017.07.014
• Chen, R. J. (2010). Investigating models for preservice teachers’ use of technology to support student-centered learning. Computers and Education, 55(1), 32–42. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2009.11.015
• Chong, W. H., & Ong, M. Y. (2016). The Mediating Role of Collective Teacher Efficacy Beliefs in the Relationship between School Climate and Teacher Self-efficacy across Mainstream and Special Needs Schools BT - Asia-Pacific Perspectives on Teacher Self-Efficacy. In S. Garvis & D. Pendergast (Eds.) (pp. 19–35). Rotterdam: SensePublishers. https://doi.org/10.1007/978-94-6300-521-0_2
• Çam, O. (1993). Tükenmişlik Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlliğinin Araştırılması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Çalışmaları. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Çapa, Y., Çakıroğlu, J., & Sarıkaya, H. (2005). Development And Validation Of Turkish Version Of Teachers’ Sense Of Efficacy Scale. Egitim Ve Bilim, 30 (137), 74-81.
• Dussault, M., Deaudelin, C., & Brodeur, M. (2004). Teachers’ instructional efficacy and teachers’ efficacy toward integration of information technologies in the classroom. Psychological Reports, 94(3 Pt 2), 1375–1381. https://doi.org/10.2466/pr0.94.3c.1375-1381
• Enochs, L., & Riggs, I. (1990). Further Development Of An Elementary Science Teaching Efficacy Belief İnstrument: A Pre-Service Elementary Scale. School Science And Mathematics, 90(8), 694-706.
• Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. In VII. Ulusal psikoloji kongresi bilimsel çalışmaları. Ankara.
• Ertmer, P. A., & Ottenbreit-Leftwich, A. T. (2010). Teacher technology change: How knowledge, confidence, beliefs, and culture intersect. Journal of Research on Technology in Education, 42(3), 255–284. Retrieved from http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=a9h&AN=49226507&site=ehost-live
• Freudenberger, H. J. (1977). Burn-out: Occupational hazard of the child care worker. Child Care Quarterly, 6(2), 90–99.
• Fullan, M. (2005). The new meaning of educational change (Third Edit). London: Teachers College Press.
• Goddard, R. D., Hoy, W. K., & Hoy, A. W. (2004). Collective Efficacy Beliefs:Theoretical Developments, Empirical Evidence, and Future Directions. Educational Researcher, 33(3), 3–13. https://doi.org/10.3102/0013189X033003003
• Guskey, T. R. (2000). Evaluating professional development. California: Corwin Press, INC.
• Gürçay, D., Yılmaz, M., Ekici, G., (2009). Öğretmen Kolektif Yeterlik İnancını Yordayan Faktörler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 119-128, 10 S.
• Hew, K., & Brush, T. (2007). Integrating technology into K-12 teaching and learning: current knowledge gaps and recommendations for future research. Educational Technology Research and Development, 55(3), 223–252. https://doi.org/10.1007/s11423-006-9022-5 Hixon, E., & Buckenmeyer, J. (2009). Revisiting technology integration in schools: implications for professional development. Computers in the Schools, 26(2), 130–146. https://doi.org/10.1080/07380560902906070
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008). Structural Equation Modelling: Guidelines For Determining Model Fit. Articles, 2.
• Jerusalem, M. (2002). Theroretischer Teil - Einleitung I, Zeitschrift Für Pädagogik, 44, 8-12.
• Jerusalem, M. & Röder, B. (2007). Selbstwirksamkeitserwartung “Motiviertes Lernen Fördern”, In Förderung Von Selbstwirksamkeit Und Selbstbest,Mmung İm Unterricht, Skalen Zur Erfassung Von Lehrer Und Schülermerkmalen",
• Jerusalem, M., Drössler S., Kleine D., Klein-Hessling, J., Mittag, W., Röder, B. (2009). Humbolt-Universitaet Zu Berlin, Lehrstuhl Für Paedagogische Psychologie Und Gesundheitspsychologie, Berlin.
• Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural Equation Modeling With The SIMPLIS Command Language. Lincolnwood: Scientific Software International.
• Klassen, R. M., Usher, E. L., & Bong, M. (2010). Teachers’ Collective Efficacy, Job Satisfaction, and Job Stress in Cross-Cultural Context. The Journal of Experimental Education, 78(4), 464–486. https://doi.org/10.1080/00220970903292975
• Kline, P. (1994). An Easy Guide To Factor Analysis. London: Routledge.
• Law, N., Pelgrum, W. J., & Plomp, T. (2008). Pedagogy and ICT use in schools around the world: Findings from the IEA SITES 2006 study. CERC studies in comarative education (Vol. 23). Springer Netherlands. https://doi.org/10.1007/978-1-4020-8928-2
• Leech, N., Barrett, K. C., & Borgan, G. A. (2005). SPSS For İntermediate Statistics Use And İntarpretation (Second Edition Ed.). New Jersey, London.
• Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 99–113. https://doi.org/10.1002/job.4030020205
• Mars, H. W., & Hocevar, D. (1988). A New More Powerful Approach To Multitrait-Multimethod Analyses: Application Of Second-Order Confirmatory Factor Analysis. Journal Of Applied Psychology, (73), 107-117.
• MEB. (2013). FATİH Projesi Eğitimleri. Retrieved from http://oyegm.meb.gov.tr/www/fatih-projesi/icerik/32
• MEB. (2017). Öğretim Programlarını İzleme ve Değerlendirme Sistemi. Retrieved February 24, 2017, from http://mufredat.meb.gov.tr
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2006). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri, Öğretmen Yetiştirme Ve Eğitimi Genel Müdürlüğü, Temel Eğitime Destek Projesi “Öğretmen Eğitimi Bileşeni, Ankara. <http://Otmg.Meb.Gov.Tr/Belgeler/Otmg/Yeterlikler.Pdf> (2013, Nisan 02).
• Mills, S. C., & Tincher, R. C. (2003). Be the technology: A developmental eodel for evaluating technology integration. Journal of Research on Technology in Education, 35(3), 382–401. Retrieved from http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=a9h&AN=10718994&site=ehost-live
• OECD. (2015). Students, Computers and Learning: Making the Connection. PISA, OECD Publishing. Retrieved from file:///content/book/9789264239555-en
• Özkan, Ö., Tekkaya, C. Ve Çakıroğlu, J. (2002, Eylül). “Fen Bilgisi Aday Öğretmenlerin Fen Kavramlarını Anlama Düzeyleri, Fen Öğretimine Yönelik Tutum Ve Öz Yeterlik İnançları”, V. Ulusal Fen Bilimleri Ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunulmuş bildiri, ODTÜ, Ankara.
• Pajares, F. (1997). Current Directions İn Self-Efficacy Research. In M. Maehr Ve P.R. Pintrich (Eds.), Advances İn Motivation And Achievement. (Vol. 10, Pp. 1-49). Greenwich, CT: JAI Press.
• Pullant, J. (2001). SPSS Survival Manual. A Step-By-Step Guide To Data Analyses Using Spss For Windows. Philadelphia, PA: Open University Press.
• Riggs, I., & Enochs, L. (1990). Toward The Development Of An Elementary Teacher’s Science Teaching Efficacy Belief İnstrument. Science Education, 74, 625-638.
• Sanchez, A. B., Marcos, J. J. M., Gonzalez, M., & He, G. (2012). In service Teachers’ attitudes towards the use of ICT in the classroom. In G. A. Baskan, F. Ozdamli, S. Kanbul, & D. Ozcan (Eds.), 4th World Conference on Educational Sciences (Vol. 46, pp. 1358–1364). Amsterdam: Elsevier Science Bv. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.05.302
• Savaşır, I, (1994). Ölçek Uyarlamasındaki Sorunlar Ve Bazı Çözüm Yolları. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (33), 27-32. Schmitz, G.S. Ve Schwarzer, R. (2000). Selbstwirksamkeitserwartung Von Lehrern: Längsschnitt Befunde Mit Einem Neuen Instrument. Zeitschrift Für Pädagogische Psychologie, 14 (1),12-25.
• Schwarzer R. (1993). General Percevied Self-Efficacy İn 14 Cultures, <http://Web.Fu-Berlin.De/Gesund/Publicat/ Ehpscd/Health/World14.Htm> (2007, Haziran 05).
• Schwarzer, R. & Jerusalem, M. (1999). Kollektive Selbswirksamkeit Erwartung. In R. Schwarzer; Jerusalem, M. (Hrsg.) Skalen Zur Erfassung Von Lehrer- Und Schülermerkmalen, Berlin: Freie Universitaet, ISBN 3-00-003708-X.
• Seferoǧlu, S. S., Yildiz, H., & Yücel, Ü. A. (2014). Öǧretmenlerde Tükenmişlik: Tükenmişliǧin Göstergeleri ve Bu Göstergelerin Çeşitli Deǧişkenler Açisindan İncelenmesi. Egitim ve Bilim, 39(174), 348–364. https://doi.org/10.15390/EB.2014.2515
• Seğmenli S. (2001). Rehber Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 4951S37.
• Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2007). Dimensions of teacher self-efficacy and relations with strain factors, perceived collective teacher efficacy, and teacher burnout. Journal of Educational Psychology, 99(3), 611–625. https://doi.org/10.1037/0022-0663.99.3.611
• Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar Ve Örnek Uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Şahin, N., (1994). Psikoloji Araştırmalarında Ölçek Kullanımı. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (33), 19-26.
• Thoonen, E. E. J., Sleegers, P. J. C., Peetsma, T. T. D., & Oort, F. J. (2011). Can teachers motivate students to learn? Educational Studies, 37(3), 345–360. https://doi.org/10.1080/03055698.2010.507008
• Tschannen-Moran, M., & Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher Efficacy: Capturing And Elusive Construct. Teaching And Teacher Education, 17, 783-805.
• Uslu, Ö. (2013). Development of Technology Integration Scale for Teachers. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 9(3), 1–12.
• Yavuzer, Y. Ve Koç, M. (2002). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmen Yetkinlikleri Üzerinde Bir Değerlendirme. Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 35-44.
• Yıldırım, S. (2007). Current utilization of ICT in Turkish basic education schools: A review of teacher’s ICT use and barriers to integration. International Journal of Instructional Media, 34(2), 171–186.
• Yılmaz, M. (2013, May). Güdülenmiş Öğrenmeyi Destekleme Özyeterliği Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması. International Symposium, New Issues On Teacher Education, ISNITE, May 9-11, Ankara, Oral Presentation.