İLKOKUL DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNE VERİLEN ATIK YÖNETİMİ EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2017, Cilt: 33 Sayı: 2, 53 - 67, 27.12.2017

Gizem Beycan Ekitli , Zümrüt Başbakkal Nurdan Akçay Didişen Ruşen Öztürk Renginar Öztürk Emine Karaman Duygu Bayraktar Hale Sezer , Hatice Çamveren Seda Ardahan Sevgili Merve Gümüş Cansu Güler Gamze Göke Özlem Soyer Geçkil Ebru Konal

Öz

İLKOKUL
DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNE VERİLEN ATIK YÖNETİMİ EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİNİN
DEĞERLENDİRİLMESİ

Amaç: Endüstrileşme
süreci toplum tarafından açığa çıkarılan atıkların miktarının artmasına neden
olmuş ve günümüzde önemli bir sorun haline gelmiştir. İlköğretimde çağında
verilen eğitim ile çevre bilinci geliştirilebileceği öngörülmektedir. Bu
çalışma okul çağı çocuklarına verilen atık yönetimi eğitiminin etkinliğinin
değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Araştırma
yarı-deneysel olarak İzmir İli Buca ilçesine bağlı bir ilkokulda Nisan-Haziran
2015 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemi 113 ilkokul 4. Sınıf öğrencisinden
oluşmaktadır. Veriler
“Öğrenci Tanıtım Anket Formu” ,  “Ön
Test -Son Test Formu” ile
toplanmıştır. Verilerin analizinde sayı yüzde dağılımı, paired sample t test,
independent t test, varyans analizi, Mann Whitney U test kullanılmıştır.

Bulgular: Çalışmaya katılan
öğrencilerinin %89.4’ü 9-10 yaş aralığında ve  %51.3’ü erkektir. Öğrencilerin
%90.3’ ünün çevre ve atık konusunda daha önce eğitim aldığı, %72.6’sının okulunda atık ve çevreye yönelik
herhangi bir faaliyette bulunduğu, %86.7’sinin ev ortamında çöp ve atıkların
ayrıştırılmasına dikkat ettiği saptanmıştır. Öğrencilerin eğitim öncesi ve
sonrası atık bilgi puanları karşılaştırıldığında öğrencilerin ön-test puan
ortalaması ile son-test puan ortalaması arasında istatistiksel olarak
anlamlı bir fark bulunmamıştır ( t= -1.324; p=0.188). Şubelerin ön test
ve son test puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark
bulunmuştur (X²:59,231, p<0.05). Kadın ve erkek öğrencilerin ön test
puanları (U:1230.000, p<0.05) arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark
bulunurken son test puanları (U:1469.500, p>0.05) arasında istatistiksel olarak
anlamlı bir fark bulunmamıştır. Öğrencilerin çöp ve atıkların ayrıştırılmasına
dikkat etme durumlarına göre ön test puanları (U:447.000, p<0.05) arasında
istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunurken, son test puanları (U:686.500,
p>0.05) arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.

Sonuç: Çevre eğitiminin ilkokul düzeyinde
öğrencilerin geri dönüşüm ile ilgili bilgilerinin ve yaptıkları geri dönüşüm
davranışlarının, çevre duyarlı davranışların şekillenmesinde önemli olduğu ve
eğitiminin, alanında uzman kişilerce, multidisipliner yaklaşımın yanında ayrıca
bir ders olarak da verilmesinin başarıyı arttırmada daha etkili olacağı
düşünülmektedir.

Anahtar
Kelimeler: Atık
Yönetimi, Çevre
Duyarlılığı, Eğitim Etkinlikleri, İlkokul Öğrencileri

 

 

 

THE INVESTIGATION OF EFFECTIVENESS OF
WASTE MANAGEMENT EDUCATION ON PRIMARY SCHOOL STUDENTS

Objective: The
industrialization process has led to increase in the amount of wastes released
by society and also it has become important problem today. It is envisaged that
environmental awareness can be developed with the education given in the era of
primary education. This research was carried out in order to evaluate the
efficacy of waste management education given to school children.

Material
and Methods: The study was conducted semi-experimentally between April and June 2015
in a primary school attached to the İzmir district of Buca. The sample of the research consists of 113 4th grade elementary
school students. Data was collected by "Student identification Survey Form"
"Pre-Test-Post Test Form". In the analysis of the data, number
distribution, paired sample t test, independent t test, variance analysis, Mann
Whitney U test were used.

Results: 89.4% of the
students participating in the study were in the age range of 9-10 years and
51.3% were male. It was determined that 90.3% of the students were educated
about environment and waste, 72.6% of them had any activities related to waste
and environment in their school, and 86.7% were careful to sort out garbage and
waste at home environment. There was no statistically significant difference
between pre-test point average and post-test point average of the students
before and after training (t = -1.324, p = 0.188). A statistically significant
difference was found between the pretest and posttest averages of the class
(X²: 59,231, p <0.05).It determined a statistically significant difference
between woman and man students’ pretest scores (U:1230.000,
p<0.05), the difference between posttests’ was not significant (U:1469.500,
p>0.05). A statistically significant difference in pretest scores between
students attitudes towards waste parsing (U:447.000, p<0.05), but the
difference between posttest’ was not significant (U:686.500, p>0.05).

Conclusion:
It is believed that environmental education is important on primary
school students’ environment sensitive attitudes structuring with knowledge and
practice of recycling. and, education which perform from professionals as
separated lectures with multidisciplinary 
approach can be more effective on success.

 

Key Words: Waste Management,    Environmental Awareness, Educational Activities, Primary
School Students

Anahtar Kelimeler

Atık Yönetimi, Çevre Duyarlılığı, Eğitim Etkinlikleri, ilkokul

Kaynakça

• Primary School Students, Psik Journal, 5(3), 11-12