HEMŞİRELİKTE KURAM GELİŞTİRME

Yıl 2019, Cilt: 35 Sayı: 2, 77 - 83, 13.09.2019

Süheyla Altuğ Özsoy Aynur Çetinkaya

Öz

Başlık: HEMŞİRELİKTE KURAM GELİŞTİRME

Özet:  Bu makalede kuram geliştirme ve hemşirelikle olan
ilgisini açıklanmaktadır.  Hemşirelik,
felsefe, teori, uygulama ve araştırmaya dayalı bir sağlık disiplinidir.  Hemşirelik kuramı, hemşirelik modellerinden
veya diğer disiplinlerden ve araştırma projelerinden elde edilen bir dizi
kavram, tanım, ilişki ve varsayım veya önermedir.  Hemşirelik kuramları, hemşirelik olgusunu
tanımlamayı, öngörmeyi ve açıklamayı amaçlamaktadır.  Kuram geliştirme, Nightingale'den beri modern
hemşireliğin ayrılmaz bir parçasıdır ve hemşirelik uygulaması ile entegre
edilmelidir. Hemşirelik kuramı geliştirme gizemli bilinmeyen aktivite değildir,
sistematik olarak devam eden bilimsel bir çabadır. Hemşirelik kuramlarının
gelişimi, bilim olarak hemşireliğe özgü kuramsal bilgi birikiminin
oluşturulmasında esastır. Makalenin amacı, geniş tarihsel bir bağlamda var olan
hemşirelik bilgisi ve kuramlarını tartışmak; olguları farklı açılardan
inceleyebilen yaratıcı ve uyanık hemşire araştırmacıların önemine işaret
etmektir.  Hemşirelik disiplinde kuram
geliştirme üç bölümde tartışılmıştır: (I) Hemşirelikte kuram geliştirmeye
tarihsel bakış, (II) Hemşirelik kuramlarının kapsamı (soyutlama düzeyine göre)
ve  (III) Kuram bileşenleri ve hemşirelik
alanından örnekler (kurama katkıları ile). Sonuç olarak, mesleki bilgisini
geliştirmede çeşitli araştırma yöntemlerinin harmanlanması ve kullanılması
hemşirelik biliminde olgunluk ve büyüme sağlayabilir. Hemşirelik bilimi,
hemşirelik araştırmalarında engelleri ortadan kaldırmak ve kuram geliştirmede
çoklu yöntemlerin kabulünü ve entegrasyonunu teşvik etmek için çalışmalıdır.

Anahtar kelimeler:   Hemşirelik, Kuram, Kavram oluşturma.

Destekleyen kurumlar: Yok

Kaynakça:

Alligood
MR. Nursing Theory: Utilization & Application, 5th ed. St. Louis:
Mosby- Elsevier; 2014. 5-75.

Alligood
MR. Nursing Theorists and Their Work. 9th ed. Elseiver Inc; 2018. 2-44.

Ay FA. Kuram
Nedir? Hemşirelik İle İlgili Kuramlar ve Hemşire, (içinde) FA. Ay, Editör.
Temel Hemşirelik Kavramlar İlkeler Uygulamalar, Gözden Geçirilmiş 2. baskı,
İstanbul: Medikal Yayıncılık Ltd. Şti; 2009. 1-30, 44-45.

Birol L.
Hemşirelik Süreci Hemşirelik Bakımında Sistematik Yaklaşım. 3. Baskı, İzmir: Etki
Matbaacılık Yayıncılık Ltd. Şti; 1997. 8-47.

Georges JM. An Emancipatory Theory of Compassion
for Nursing. Advances in Nursing Science 2013; 36 (1):2–9.

Hardin
SR.  Theory Development Process (in)
Nursing Theorists and Their Work. 9th ed, Alligood MR., Editor,  Elseiver Inc; 2018.  35-43.

Kidd
P, Morrison EF. Comment. The progression of knowledge in nursing: A search
for meaning. Image J Nurs Sch. 1988; 20(4):222-4.

McEwen M,
Wills EM. Theoretical Basis for Nursing, Seconded., Lippincott Williams/Wilkins;
2006. 24-47, 71-85.

Özkalp E. Sosyoloji. (editör) L. Kılıç, Anadolu Üniversitesi
Açıköğretim Fakültesi Ön Lisans Programı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayın
No:606;1992. 1-31.

Polit DF, Beck
CT. Essentials of Nursing Research: Appraising Evidence for Nursing Practice.
8th ed. Philadelphia:Lippincott Williams & Wilkins; 2014.

Reed PG, Shearer NC, Nicoll LH. Perspectives on Nursing Theory,
Fourth ed. Lippincott Williams & Wilkins; 2004.

Riza
Al-Makhzoumi E. Sosyal Psikolojiye Giriş, 1. Basım, İzmir: Anadolu Matbaacılık;
1996. 1-64.

Schim, S., Benkert, R., Bell, S. & et al. Social justice:
Added metaparadigm concept for urban health nursing. Public Health Nursing,
2007; 24 (1): 73-80

Sitzman
KL, Eichelberger LW. Understanding the Work of Nurse Theorists: A Creative
Beginning. Second ed. LLC:Jones and Bartlett Publishers; 2011. 10-12, 147-150.

Türk Dil Kurumu TDK (2018). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim Adresi: www.tdk.gov.tr/TR/Genel/t.ashx?,
Erişim Tarihi: 11.01.2018.

Van sell  SL, Kalofissudis
IA. Hemşirelikte
Kavramsal Model Kullanımı Çalıştayı, Çalıştay Notları. 18-19
Aralık,  Antalya: Akdeniz Üniversitesi
Antalya Sağlık Yüksekokulu; 2009.

Velioğlu P. Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. İstanbul: Alaş Ofset
Matbaası; 1999. 1-120.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Kuram, Kavram oluşturma

Kaynakça

• Alligood MR. Nursing Theory: Utilization & Application, 5th ed. St. Louis: Mosby- Elsevier; 2014. 5-75.
• Alligood MR. Nursing Theorists and Their Work. 9th ed. Elseiver Inc; 2018. 2-44.
• Ay FA. Kuram Nedir? Hemşirelik İle İlgili Kuramlar ve Hemşire, (içinde) FA. Ay, Editör. Temel Hemşirelik Kavramlar İlkeler Uygulamalar, Gözden Geçirilmiş 2. baskı, İstanbul: Medikal Yayıncılık Ltd. Şti; 2009. 1-30, 44-45.
• Birol L. Hemşirelik Süreci Hemşirelik Bakımında Sistematik Yaklaşım. 3. Baskı, İzmir: Etki Matbaacılık Yayıncılık Ltd. Şti; 1997. 8-47.
• Georges JM. An Emancipatory Theory of Compassion for Nursing. Advances in Nursing Science 2013; 36 (1):2–9.
• Hardin SR. Theory Development Process (in) Nursing Theorists and Their Work. 9th ed, Alligood MR., Editor, Elseiver Inc; 2018. 35-43.
• Kidd P, Morrison EF. Comment. The progression of knowledge in nursing: A search for meaning. Image J Nurs Sch. 1988; 20(4):222-4.
• McEwen M, Wills EM. Theoretical Basis for Nursing, Seconded., Lippincott Williams/Wilkins; 2006. 24-47, 71-85.
• Özkalp E. Sosyoloji. (editör) L. Kılıç, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Ön Lisans Programı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayın No:606;1992. 1-31.
• Polit DF, Beck CT. Essentials of Nursing Research: Appraising Evidence for Nursing Practice. 8th ed. Philadelphia:Lippincott Williams & Wilkins; 2014.
• Reed PG, Shearer NC, Nicoll LH. Perspectives on Nursing Theory, Fourth ed. Lippincott Williams & Wilkins; 2004.
• Riza Al-Makhzoumi E. Sosyal Psikolojiye Giriş, 1. Basım, İzmir: Anadolu Matbaacılık; 1996. 1-64.
• Schim, S., Benkert, R., Bell, S. & et al. Social justice: Added metaparadigm concept for urban health nursing. Public Health Nursing, 2007; 24 (1): 73-80
• Sitzman KL, Eichelberger LW. Understanding the Work of Nurse Theorists: A Creative Beginning. Second ed. LLC:Jones and Bartlett Publishers; 2011. 10-12, 147-150.
• Türk Dil Kurumu TDK (2018). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim Adresi: www.tdk.gov.tr/TR/Genel/t.ashx?, Erişim Tarihi: 11.01.2018.
• Van sell SL, Kalofissudis IA. Hemşirelikte Kavramsal Model Kullanımı Çalıştayı, Çalıştay Notları. 18-19 Aralık, Antalya: Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu; 2009.
• Velioğlu P. Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. İstanbul: Alaş Ofset Matbaası; 1999. 1-120.