DEVELOPING READER RESPONSIBILITY AND BECOMING A QUALIFIED READER IN NURSING

Yıl 2016, Cilt: 32 Sayı: 1, 156 - 172, 01.01.2016

Özlem Özkan Kamuran Özdil G Deniz Bulucu Böyüksoy

Öz

Being reader, developing responsibility and becoming a gualified reader are of vital importance for each individual in society including nursing students and nurses. The aim of this review article was to explain the concepts of reading, being a reader, reader responsibility and qualified reader; to demonstrate the importance and relation of these concepts with the nursing profession; and to illustrate the current situation o f nurses and nursing students with respect to these concepts. In our country, there have been no previous research articles, review articles and postgraduate theses and providing scientific information regarding the concepts of reader, responsible reader and qualified reader. In addition, these concepts are either wholly absent or covered in a very limited fashion in the scientific meetings especially congresses , the pre­graduation and post-graduation related to nursing. This situation is one of the most basic and important obstacles for nurses and nursing students in understanding, associating and interpreting social life, along with the factors which determine and influence social life; in identifying their own position relative to these social life-related factors; in performing the nursing profession based on scientific knowledge; and in ensuring the production of knowledge in nursing

Anahtar Kelimeler

Reading, nursing, publication, nursing student, nursing staff, nursing education

HEMŞİRELİKTE OKUYUCU SORUMLULUĞU TAŞIMAK VE NİTELİKLİ OKUYUCU OLMAK

Öz

Okuyucu olma, okuyucu sorumluluğu taşıma ve nitelikli okuyucu olma, toplumdaki her bir birey gibi, hemşirelik öğrencileri ve hemşireler için de hayatî bir önem taşımaktadır. Bu derleme makalenin amacı, okuma eylemi, okuyucu olma, okuyucu sorumluluğu taşıma, nitelikli okuyucu olma kavramlarını açıklamayı, bunların hemşirelik açısından önemini, hemşirelik mesleği ile ilişkisini, hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin bu konudaki mevcut durumunu ortaya koymaktır. Ülkemizde hemşirelik alanında okuyucu, okuyucu sorumluluğu ve nitelikli okuyucu kavramları ile ilgili bilimsel araştırma, derleme makale ve mezuniyet sonrası teze dayalı bilimsel bilgi üretilmemiştir. Ayrıca, bu konular hemşirelikle ilgili başta kongreler olmak üzere, diğer bilimsel toplantılarda, mezuniyet öncesi ve sonrası eğitimlerde ya çok sınırlı yer almakta ya da hiç yer almamaktadır. Bu durum, hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin toplumsal yaşamı, onu belirleyen ve etkileyen faktörleri anlama, anlamlandırma, ilişkilendirme ve bunlara göre kendi yerini belirleme, hemşirelik mesleğini bilimsel bilgiye dayalı olarak yürütme ve hemşirelikte bilimsel bilgi üretmede önemli engellerden birisidir

Anahtar Kelimeler

Okuma, hemşirelik, yayın, hemşirelik öğrencisi, hemşire

Kaynakça

• Akalın Ş, Toparlı R, Argunşah M ve ark. Türkçe Sözlük. II. baskı. Ankara: Atatürk, Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları; 2011. s. 1775, 1793, 1794, 2142.
• Akbayır S. Cümle ve Metin Bilgisi: Okuma, Anlama, Yorumlama, Çözümleme. 6. baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2010. 4,5.
• Akçakaya M, Demir T, Gündoğan S ve ark. Hemşirelik Öğrencilerinin Kitap Okuma Alışkanlığına İlişkin Tutumları: Bir Sağlık Yüksekokulu Örneği. Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2012; 20(2): 120-128.
• Akkaya MA. Türkiye’de Yeni Bin Yılda Kurulan Devlet Üniversitelerinin Kütüphaneleri Hakkında Niceliksel Bir Değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği 2013; 27(4): 601-618.
• Arıcı A. Okuma Eğitimi. 3. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2012. 5-25.
• Armstrong M, Johnston B, Bridges R ve ark. The Impact of Graduate Education on Reading for Lifelong Learning. Journal of Continuing Education in Nursing 2003; 34(1): 19-25.
• Armstrong ML, Gessner BA. Kane J. Does Baccalaureate Nursing Education For Registered Nurses Foster Professional Reading? Journal of Professional Nursing 1999; 15(4): 238-244.
• Aksayan S, Emiroğlu N. Hemşirelik Araştırma Raporlarının Yöntem Sunumu Açısından Değerlendirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Dergisi 1999; 1(1):41-46.
• Aydoğan İ, Gündoğdu F. Kadın Öğretim Elemanlarının Boş Zamanlarını Değerlendirme Etkinlikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2006; 2(21): 217-232.
• Bavi E, Asizadeh L, Haghighi S.A Survey on Students Study Habits in Nursing and Midwifery Faculty of Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences in 2012. Jentashapir Journal of Health Research 2014; 5(2): 45-51.
• Belcheir MJ. Academic Profile Results for Selected Nursing Students-Research Report 2002-05. Boise State University 2002; 2-8. Retreived 8 August, 2015 from http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED480928.pdf.
• Bickley J. The Joy of Reading. New Zealand Nurses Organisation 1994; 1(9): 10.
• Billings DM, Halstead JA. Teaching in Nursing: A Guide for Faculty. 4 nd ed. Philadelphia: Elsevier Saunders; 2012. 3,4. Retrived July 1, 2015, from http://www.amazon.com/Teaching-Nursing-Guide- Faculty-Edition/dp/1455705519
• Bulut S, Ertem G, Ümran S. Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 2(2): 27-38.
• Cemal A. Bir Eylem Türü Olarak Okumak. Sol Dergisi 2013; 50:57.
• Chen F, Lin M. Effects of A Nursing Literature Reading Course on Promoting Critical Thinking in Two- Year Nursing Program Students. Journal of Nursing Research 2003; 11(2): 137-145.
• Çevik C, Tekir Ö, İnceler K, Dikoğlu M. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi 2014;1(1): 11-20.
• Çulhaoğlu M. İdeolojiler Alanı ve Türkiye Örneği. 2. baskı. Ankara: Öteki Yayınevi Özgür Üniversite Kitaplığı-17; 1999. 21,22.
• Daş Z, Akıncı F, Tezcan S. Türkiye'deki Hakemli Hemşirelik Dergilerinde 1994-1999 Yılları Arasında Yayınlanan Araştırma Makalelerinin, Bilimsel Araştırma Uygulama ve Yazılım Kurallarına Uygunluk Açısından Değerlendirilmesi. Hemşirelik Araştırma Dergisi 2001; 3(1): 13-22.
• Demir Y, Ak B, Çıtak-Bilgin N ve ark. Hemşirelik Uygulamalarında Araştırma Sonuçlarının Kullanımında Engeller ve Kolaylaştırıcı Faktörler. Çağdaş Tıp Dergisi 2012; 2(2): 94-101.
• Dempsey P, Dempsey A. Using Nursing Research Process, Critical Evaluation and Utilization. 5nd ed. U SA: Lippincott; 1999. 9,36.
• Dil Derneği (DD). Türkçe Sözlük 2. baskı. Ankara: Dil Derneği Yayınları-9; 2005.
• Doğan D. Yeni Kurulan Üniversitelerin Sorunları ve Çözüm Önerileri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 2013; 3(2): 108-116.
• Doğan-Yılmaz E. Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri Ve Kitap Okuma Alışkanlığına İlişkin Tutumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2010. 36-40.
• Doyle A. Reading Make The a Full Nurse. The American Journal of Nursing 1933; 33(8): 765-772.
• Durmuş-İskender M, Karadağ A. Hemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2015; 8(1): 3-11.
• Ersoy A. Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Son Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları. Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu 2007. Retrieved August 6, 2015, from http://www.by2007.bilgiyonetimi.net/bildiriler/ersoy.pdf.
• Estabrooks C. Will Evidence-based Nursing Practice Make Practice Perfect. Canadian Journal of Nursing Research 1999; 30(1): 15-36.
• Fairbairn GJ, Fairbairn SA. Reading at University A Guide for Students. 1 nd ed. Philadelphia: Open University Press; 2001. 15-33.
• Frank B. The Process of Becoming a Nurse Educator. In: Oermann MH, Ed Teaching in Nursing and Role of the Educator. New York: Springer Publishing Company; 2015. 5.
• Freire P, Macedo D. (1987). Okuryazarlık. Sözcükleri ve Dünyayı Okuma. Çeviren: Ayhan S. 1.baskı. Ankara: İmge Kitabevi; 1998.
• Gerrish K, Lacey A. The Research Process in Nursing. 6 nd ed. United Kingdom: Blackwell Publishing; 2010. 6.
• Göktürk A. Sözün Ötesi. 5. baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları; 2012. 45-9.
• Hamzaoğlu O. Bilimsel Yöntem Nedir; Bilimsel Yöntem İle “Araştırma Teknikleri” Arasındaki Farklar Nelerdir? İçinde: Şenel A, Editör. 50 Soruda Bilim ve Bilimsel Yöntem. 1. baskı. İstanbul: Ezgi Matbaacılık; 2012. 45.
• Harris R. Rethinking Writing. Great Britain: Library of Congress Cataloging in Publication Data; 2005. Retrieved June 1, 2014 from http://site.ebrary.com/lib/nevsehir/detail.action?docID=10224753g.
• Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Derneği (HEMAR-G). Okuyucu Sorumluluğu ve Araştırma Kültürü Oluşturmada Güçlükler ve Öneriler Çalışma Grubu. İçinde: Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Derneği. Araştırma Kültürü ve Hemşirelik: Neredeyiz? II. Ulusal Hemşirelikte Araştırma Sempozyumu Sempozyum Kitabı. Ankara: 2004.
• İnal K. Okuma Kültürü ve Medya. Ankara: Çocuk ve Okuma Kültürü Sempozyumu Sempozyum Kitabı; 2008. 58-60.
• Karabulut N, Gürçeyır D, Kavuran E. ve ark. Hemşirelik Öğrencilerinin Kendi Kendine Öğrenmeye Hazır Oluş Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2015; 4(1): 1­ 14.
• Karasakaloğlu N, Saracaloğlu A, Yılmazteks-Özelçi S. Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma Stratejileri, Eleştirel Düşünme Tutumları ve Üst Bilişsel Yeterlilikleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 2012; 13(1): 207-221.
• Kartal A, Çınar-Özen İ, Ağgön B. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Boş Zamanlarını Değerlendirme Alışkanlıkları. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi 2012; 1(1): 1-9.
• Kelleci M, Gölbaşı Z, Yılmaz M ve ark. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Araştırma Yapma ve Araştırma Sonuçlarını Bakımda Kullanma ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2008; 10(2): 3-16.
• Khan M. Reception: Creativity Commodified. Proceedings of National Seminar on Postmodern theory and literature. 2012. Retrieved June 2, 2014» from http://www.igcollege.org/files/pdf/p%208.pdf.
• Komolafe H, Onatola A. Information Seeking Habits of Clinical Information By Nurses at Nigeria's Premier University Teaching Hospital: A Survey. Journal of Hospital Librarianship 2008; 8(2): 175­ 191.
• Longman. Dictionary of Contemporary English (LDCE). Reader. 5 nd ed. England: Pearson Education Limited; 2009. 1445.
• Maden S. Hemşire Adaylarının Okuma Alışkanlıklarının Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. Erzurum Kültür Eğitim Vakfı Akademi Dergisi 2011; 47(15): 443-460.
• Manguel A. Reader on reading. Part Five: The ideal reader. 2010. 151-154. Retrieved August 21, 2014, from http://site.ebrary.com/lib/nevsehir/docDetail.action?docID=106879190
• Manguel A. (1997). Okumanın Tarihi. Çeviren: Elioğlu F. 6. baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları-1557 Edebiyat-421; 2013.
• Merriam-Webster Dictionary (MWD). Reader. An Encyclopedia Britannica Company. 2014. Retrieved August 14, 2014, from http://www.merriam-webster.com/dictionary/
• Miller D, Kelley S. Reading in the Wild: The Book Whisperer’s Keys to Cultivating Lifelong Reading Habit. 2000. U SA: Wiley Publishing. Retrieved August 5, 2014, from http://site. ebrary.com/lib/ nevsehir/reader.action?docID=10788059.
• Moule P, Goodman M. Nursing Research an Introduction. I nd ed. SAGE Publishing; 2009. 1-5.
• Odabaş H, Odabaş YZ, Polat C. Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığı: Ankara Üniversitesi Örneği. Bilgi Dünyası 2008; 9(2): 431-465.
• Odacı S. Sözlü Anlatım: Okuma. İçinde: Odacı S. Editör. Üniversiteler İçin Dil ve Anlatım. 1.baskı. Konya: Tablet Yayınları; 2008. 430-31.
• Olmsted R, Kowaski C, Krein S ve ark. Reading Habits of Infection Control Coordinators in The United States: Peer-Review Dornon-Peer-Review Evidence? American Journal of Infection Control 2006; 34(10): 616-20.
• Özdemir E. Okumanın İletişimsel Boyutları. İçinde: Eleştirel Okuma. Özdemir E. 9. baskı. Ankara: Bilgi Yayınevi; 2013. 32-36.
• Özdemir MA, Özkan Ö. İçerikleri ve Adlarıyla Kavramların İşlevleri: İşçi Sağlığı Kavramından İş Sağlığına Geçişin Çağrıştırdıkları. İktisat Dergisi 2006; 479: 52-57.
• Özkan Ö, Koçyiğit Z, Şen Ü. Özel Hastanelerde Çalışan Hemşirelerin Algılanan İş ve Gelir Güvencesizliği ile Çalışma Koşulları. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi 2013; 2(1): 15-25.
• Özsoy S, Ardahan M. Hemşirelerin Uygulamalarında Kullandıkları Bilgi Kaynaklarının İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 22(2): 89-101.
• Öztürk A, Kaya N, Ayık S ve ark. Hemşirelik Uygulamalarında Araştırma Sonuçlarının Kullanımında Engeller. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2010; 18(3): 144-155.
• Polit DF, Beck T. Introduction Nursing Research in an Evidence-Based Practice Environment. In: Polit DF, Beck T. Nursing Research Appraising Evidence For Nursing Practice. 7th ed. Lippincout; 2010. 12­ 14.
• Polit DF, Hungler BP. (1999). Hemşirelik Araştırmalarında İlke ve Yöntemler. Çeviren: Bağ B. İstanbul: Turgut Yayıncılık; 2006. 3-12.
• Proust M. (1905). Okuma Üzerine. Çeviren: Ergüden 3.baskı. İstanbul: Notos Kitap; 2013.
• Sarmasoğlu Ş. Hemşirelik öğrencilerinin kendi kendine öğrenmeye hazır oluş düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2009. 47.
• SoL Meclis Sağlık Komisyonu. Sosyalist Türkiye’de Sağlık. 1. baskı. İstanbul: Nazım Kültürevi Kitaplığı; 2002. 13-14.
• Tan M, Akgün-Şahin Z, Kardaş-Özdemir F. Barriers of Research Utilization From The Perspective of Nurses in Eastern Turkey. Nursing Outlook 2012; 60(1): 44-50.
• Thompson CJ. Fostering Skills For Evidence-Based Practice: The Student Journal Club. Nurse Education in Practice 2006; 6: 69-77.
• Tierney RJ, Lazansky J. The Rights and Responsibilities of Readers and Writers: A Contractual Agreement. Reading Education Report. 1980. 608-611. Retrieved June 5, 2014, from http://www.jstor.org/stable/41405009
• Türk Dil Kurumu (TDK). Güncel Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları; 2007.
• TD K. Bilim ve Sanat Terimleri Sözlüğü. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2014, from http://www.tdk.gov.tr/ index.php.
• White HL. Nursing Instructors Must Also Teach Reading and Study Skills. Reading Improvement 2004; 41(1): 38-50.
• Winch S, Henderson A, Creedy D. Read, Think, Do: A Method For Fitting Research Evidence into Practice. Journal of Advanced Nursing 2005; 50(1): 20-26.
• Yava A, Tosun N, Acek H ve ark. Nurses' Perceptions of The Barriers to and the Facilitators of Research Utilization in Turkey. Applied Nursing Research 2009; 22(3): 166-175.
• Yılmaz B. Öğrencilerin Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıklarında Ebeveynlerin Duyarlılığı. Bilgi Dünyası 2004; 5(2): 115-136.
• Yılmaz Z. Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığı. Elementary Education Online 2006; 5(1): 1-6.
• Yiğit R, Esenay FI, Derebent E. Türkiye’de Hemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinin Profili. Cumhuriyet Üniversitesi HYO Dergisi 2007; 11(3): 1-12.
• Yiğit R, Özcan A, Kanık EA. Profile of Nurses with Baccalaureate Degrees in Turkey. Journal of Professional Nursing 2004; 20(6): 403-412.
• Yükseköğretim Kurumu (YÖK). Türkiye’de Sağlık Eğitimi ve Sağlık İnsan Gücü Durum Raporu. Ankara: Uyum Ajans; 2010.