PRACTICE RECOMMENDATION AND EVIDENCE ON NURSING ASSESSM ENTOF ORAL HEALTH

Yıl 2015, Cilt: 31 Sayı: 1, 131 - 143, 01.01.2015

Ayla Yavuz Karamanoğlu Meryem Yavuz

Öz

OraI Health is described as functional viability ofmouth, teeth, and their associated structures. Deterioration in oral health and related diseases are a majör health problem in the world. General health situation is adversely affected by poor oral health. Poor oral health, mouth and gum diseases can cause disease especially in many organs, including heart and kidney.Oral çare is fundamental nursing activity that effects the convenience, comfort and wellness of patient. Nurse the right to make oral çare applications depends on knovvledge and skill of oralhealth assesment, using the appopriate assesment tools, effective use oforal çare protocols. The responsibility of giving more qualified çare nursing requires decisions based on the evidence. İt is stated that oral assesment and oraI çare using evidence-based effective implementation strategies improves the oral health.The article States the responsibilities of nurse related with oral health çare. They consist of Tike oral health-threatening conditions, risk groups, assessment of oral health. İn addition, the guidelines by developed by various associations in this area is ranked

Anahtar Kelimeler

Oral health, nursing, assesment, evidence

AĞIZ SAĞLIĞI HEMŞİRELİK DEĞERLENDİRMESİNDE KANITLAR VE UYGULAMA ÖNERİLERİ Öğr.Gör.Ayla YAVUZ KARAMANOĞLU

Öz

Ağız sağlığı, ağız, diş, ilişkili yapılar ve onların fonksiyonel canlılığı olarak tanımlanmaktadır. Ağız sağlığındaki bozulma ve buna bağlı gelişen hastalıklar dünyada önemli bir sağlık sorunudur. Ağız sağlığının iyi olmaması genel sağlığı kötü yönde etkilemektedir. Kötü ağız sağlığı, ağız ve dişeti hastalıkları, başta kalp ve böbrek olmak üzere pek çok organda hastalıklara yol açabilmektedir.Ağız bakımı hastaların rahatlığını, konforunu ve iyilik halini etkileyen temel bir hemşirelik aktivitesidir. Hemşirenin doğru ağız bakım uygulamalarını yapabilmesi; hastanın ağız sağlığını değerlendirme bilgi ve becerisine sahip olmasına, uygun değerlendirme araçlarını ve etkili ağız bakım protokolleri kullanmasına bağlıdır. Daha kaliteli bakım verme sorumluluğu hemşirelik kararlarının da kanıta dayandırılmasını gerektirmektedir. Etkin kanıt temelli uygulama stratejileri kullanılarak yapılan ağız değerlendirmesi ve bakımının ağız sağlığını geliştirdiği belirtilmektedir.Bu makalede hastaların ağız sağlığını tehdit eden durumlar, ağız sağlığı ile ilgili hemşirelerin üzerinde durması gereken risk grupları ve ağız sağlığının değerlendirilmesinde hemşirenin sorumlulukları ele alınmıştır. Bununla birlikte çeşitli dernekler tarafından bu alanda geliştirilen rehberlere de yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Ağız sağlığı, hemşirelik, değerlendirme, kanıtlar

Kaynakça

• Ahrens S, Johnson CS. Evidence-Based Nursing. Finding The Way to Evidence-Based Practice. Nursing Management 2013; 44(5): 15-9.
• Akalın HE. Antimikrobiyal Tedavi Rehberleri. ANKEM Derg 2012; 26(Ek 2): 28-30.
• Ames NJ, Sulima P, Yates JM & et al. Effects O f Systematic Oral Care In Critically Ill Patıents: A Multicenter Study . AJCC American Journal Of Critical Care. September 2011; 20 (5):e103-e14.
• Azodo CC, Ezeja EB, Ehizele AO & et al. Oral Assessment and Nursıng Interventıons Among Nıgerıan Nurses-Knowledge, Practıces and Educatıonal Needs. Ethiop J Health Sci. November 2013; 23(3 ): 265-70.
• Berry AM, Davidson P, Pasqualotto C & et al. National Health & Medical Research Council- NSW. Consensus-Based Clinical Guideline for the Provision of Oral Care for the Critically Ill Adult. 2010. 1­ 30. Retrieved June 11,2014, from http:/ /intensivecare. hsnet.nsw.gov.au/five/doc/intensive%20care %20collaborative%20guidelines/8%20%20Final%20oral%20guideline%20 December%205_1.pdf.
• Berry AM, Davidson PM, Nicholson L & et al. Consensus Based Clinical Guideline for Oral Hygiene in the Critically Ill. Intensive and Critical Care Nursing.2011 (27): 180-5.
• Binkley C, Furr LA, Carrico R & et al. Survey of Oral Care Practices in US Intensive Care Units. Am J Infect Control. 2004; 32:161-9.
• Bloom M, Fischer J, Orme J. Evidence-Based Practice. (içinde) Evaluating Practice: Guidelines for the Accountable Professional. 6th.ed. Boston: Allyn and Bacon; 2009: 451-68.
• Çalışkan Yılmaz M. Kanserli Hastalarda Mukozit: Klinik ve Ekonomik Sonuçları, İlişkili Risk Faktörleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 24(2): 167-76.
• CDC -Hastalık Koruma ve Kontrol Merkezi. Oral Health Program Strategic Plan 2011-2014. National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion Oral Health Program Atlanta, March 2011: 1-16.
• Erişim: 12.10.2013 http://www.cdc.gov/oralhealth/pdfs/oral_health_strategic_plan.pdf
• Chalmers JM. Oral Health Promotion for Our Ageing Australian Population. Australian Dental Journal 2003; 48(1): 2-9.
• Chan EY, Hui-Ling Ng I. Oral Care Practices Among Critical Care Nurses in Singapore: A Questionnaire Survey. Applied Nursing Research. 2012; 25: 197-204.
• Dalgıç G, Karadağ A, Kuzu N. Kemoterapiye Bağlı Gelişen Stomatitte Hemşirelik Bakımı. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998; 2 (2):53-9.
• Doyle S, Dalton C. Developing Clinical Guidelines on Promoting Oral Health: An Action Research Approach. Learning Disability Practice. March 2008; 11 (2): 12 -5.
• Gloucestershire Hospitals NH S Foundation Trust. Mouth Care Guıdelınes. June 2012; 1-6. Erişim tarihi: Retrieved June 05, 2014» from http://www .gloshospitals.nhs.uk/ SharePoint1/Procedures%20and% 20Guidelines/A0193.pdf.
• Gökalp S, Doğan BG, Tekçiçek M ve ark. Erişkin ve Yaşlılarda Ağız-Diş Sağlığı Profili Türkiye-2004. Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 2007; 31(4): 11-8.
• Griffiths J, Lewis D. Guidelines for the Oral Care of Patients Who are Dependent, Dysphagic or Critically IH. Journal of Disability and Oral Health. 2002; 3(1): 30-3.
• Griffiths J, Jones V, Leeman I & et al. British Society for Disability and Oral Health Guidelines for the Development of Local Standards of Oral Health Care for Dependent, Dysphagic, Critically and Terminally Ill Patients. 2000. 1-4. Retrieved June 11, 2014, from http:// www. sam. development- demo.com /bsdh/w_PDF /rdepend.pdf.
• Güneş Z, Fadıloğlu Ç. Kemoterapi Alan Hastalarda Ağız Bakımı Standardının Ağız Komplikasyonları Gelişme Riskini Önlemesinin İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 24(2): 51-63.
• Gürbüz Ö, Altınbaş K, Kurt E. Psikiyatrik Hastalarda Ağız Sağlığı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2011; 3(4): 628- 46.
• Huskinson W, Lloyd H. Oral Health in Hospitalised Patients: Assessment and Hygiene. Oral Nursing Standard 2009; 23 (36): 43-7.
• Jones H, Newton JT, Bower EJ. A Survey of the Oral Care Practices of Intensive Care Nurses. Intensive and Critical Care Nursing. 2004; 20: 69-76.
• Kaya FA, Baran E, Yıldırım TT . Periodontal Hastalık ve Koroner Kalp Hastalığı Arasındaki İlişki. Dicle Diş Hekimliği Dergisi 2010;11(1):71-6.
• Kocaman G. Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulama. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003;5(2):61-9.
• Kuramoto C, Watanabe Y, Tonogi M ve ark. Factor Analysis on Oral Health Care for Acute Hospitalized Patients in Japan. Geriatr Gerontol Int 2011; 11(4): 460-6.
• Külekçi G, Gökbuget A. Ağız Mikroflorasının Genel Sağlığa Etkisi. ANKEM Derg 2009; 23(3):137-45.
• Maestrelli B, Alberton E, Ribeiro DM ve ark. Adults Patients’ Profile Regarding Their Oral Health Conditions and Behavior. Int J Dent. Recif 2010; 9(3): 107-13.
• Marakoğlu K, Yıldırım S, Çivi S. Aile Hekimliğinde Çocukların Ağız ve Diş Sağlığına Yaklaşım. SÜ Dişhek Fak Derg 2007; 6(1): 61-6.
• Munoz N, Touger-Decker R, Byham-Gray L & et al. Effect of an Oral Health Assessment Education Program on Nurses’ Knowledge and Patient Care Practices in Skilled Nursing Facilities. Spec Care Dentist. 2009; 29(4): 179-85.
• Munro CL, Grap MJ, Jablonski R & et al. Oral Health Measurement in Nursing Research: State of the Science. Biol Res Nurs. 2006 July; 8(1): 35-42.
• Nottingham University Hospitals- NHS. Guidelines for the Care of the Adult Mouth). November 2011; Retrieved June 10, 2014, from http://www. nottingham. ac.uk/mhs/ documents /clinical-skills/nuh- guidelines/mouth-care.pdf.
• O ’Conner L, Boltz M, Capezuti E & et al. National Guideline Clearinghouse. Providing Oral Health Care to Older Adults. In: Evidence-based Geriatric Nursing Protocols for Best Practice. 2012; Retrieved June 10, 2014, from http:/ /www.guideline.gov/content.aspx?id=43937.
• O ’Connor LJ. Nursing Standard of Practice Protocol: Oral Healthcare in Aging. Providing Oral Health Care to Older Adults. July 2012. Retrieved June 05, 2014, from http:// consultgerirn.org /topics/oral_healthcare_in_aging /want_ to_know_more.
• Ontario Kayıtlı Hemşireler Derneği-RNAO. Nursing Best Practice Guideline, Oral Health: Nursing Assessment and İnterventions. December 2008; Toronto, Ontario: 1-89. Erişim: Ekim 12, 2013, http://rnao.ca/sites/rnao-ca/files/Oral_Health_-_Nursing_Assessment_and_Interventions.pdf.
• O ’reilly M. Oral Care of the Critically Ill: A Review of the Literature and Guidelines for Practice. Australian Critical Care. 2003; 16(3):101-10.
• Özveren H. Mekanik Ventilatöre Bağlı Hastalarda Ağız Bakımı. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2010; 17(1): 92-9.
• Petersen PP. The World Oral Health Report 2003. Continuous Improvement of Oral Health in the 21st Century- the Approach of the WHO Global Oral Health Programme. Community Dent Oral Epidemiol 2003; 31 (1 Suppl.): 3-24.
• Royal College of Nursing- RCN. Essantial Guide. Promoting Older People’s Oral Health. January 2011: 1­ 20. Retrieved Editor/137 3368451935/ Promoting-older-peoples-oral-health.pdf. 10, 2014, from http:// rcnpublishing.
• com/userimages/ Content
• Sarı ME, Kalyoncuoğlu E, Çankaya S. Fiziksel Engelli Çocukların Ağız ve Diş Sağlığı Yönünden Değerlendirilmesi. Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak. Derg 2012; 22(1): 7-13.
• Şahin SK, Gençer S, Özyurt M ve ark. Yoğun Bakım Ünitesinde Ağız ve Burunda Kolonize Olan Patojenlerle İnfeksiyon Etkenleri İlişkisi. Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi 2010; XI(3): 886-9.
• Talo Yıldırım T, Acun Kaya F. Agresif Periodontitis. Atatürk Üniversitesi Diş Hek. Fak. Derg 2011; 21 ( 4 Suppl.):15-23.
• Terezakis E, Needleman I, Kumar N ve ark. The Impact of Hospitalization on Oral Health: A Systematic Review. J Clin Periodontol 2011; 38(7):628-36.
• Tüter G, Aykan T, Kurtiş B ve ark. Koroner Arter Hastalığına Sahip Bireylerin Ağız Sağlığı Yönünden Değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri J Dental Sci 2008; 14(2): 85-90.
• White R. Nurse Assessment of Oral Health: A Review of Practice and Education. British Journal of Nursing. 2000; 9(5): 260-6.
• Yılmaz M. Hemşirelik Bakım Hizmetinin Kalitesini Geliştirme Yolu Olarak Kanıta Dayalı Uygulama. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005; 9(1):41-8.
• Yurtsever S, Altıok M. Kanıta Dayalı Uygulamalar ve Hemşirelik. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 2006; 20(2):159-66.