GEBELİKTE SIK KARŞILAŞILAN YAKINMALAR, FİZİKSEL, RUHSAL VE CİNSEL SAĞLIK SORUNLARI, RİSK FAKTÖRLERİ VE YAŞAM KALİTESİ İLE İLİŞKİLERİ

Yıl 2014, Cilt: 30 Sayı: 3, 1 - 18, 01.11.2014

Zekiye Karaçam Gülsün Özçelik

Öz

Amaç: Araştırmanın amacı gebelikte sık karşılaşılan yakınmalar, fiziksel, ruhsal ve cinsel sağlık sorunları, risk faktörleri ve yaşam kalitesi ile ilişkisini İncelenmektir.Yöntem: Araştırma kesitsel olarak olasılıksız örnekleme yöntemi ile belirlenen 607 gebe kadın ile yapılmıştır. Araştırmanın verileri gebelerin tanıtıcı özelliklerinin ve araştırmanın bağımsız değişkenlerinin sorgulandığı anket formu. Sağlık Bakanlığı Risk Değerlendirme Formu, Beck Depresyon Envanteri ve SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde ve çoklu linear regresyon analizi kullanılmıştır.Bulgular: Araştırma kapsamındaki gebelerin yaş ortalaması 27,42±5,04 idi. Gebelerin %99,8'inin gebelikleri süresince bir ve daha fazla sık karşılaşılan yakınma ile karşılaştıkları saptanmıştır. En fazla karşılaşılan yakınmaların sık idrara çıkma %81,0 , bulantı ve kusma %66,1 , mide yanması %58,4 , sırt ağrısı %53,7 , vajinal akıntıda artış %45,3 ve üriner sistem enfeksiyonu %45,0 olduğu görülmüştür. Gebelerin %84,8'inin en az bir yüksek risk faktörü taşıdığı, %14,8'inin sağlık sorunu nedeniyle hastaneye yattığı, %16,1 'inin yüksek depresyon riskinde olduğu, %80,1'inin gebelik döneminde cinsel yaşamlarında değişiklik olduğu ve %13,8'inin gebelikten önce cinsel sorunu bulunduğu saptanmıştır. Çoklu regresyon analizi sonuçları yüksek depresyon riskinde olma, gebelik döneminde sağlık sorunu nedeni ile hastaneye yatma, yüksek risk sayısındaki artış, gebelikten önce cinsel sorunu olma ve gebelik süresince cinsel yaşamda değişiklik yaşama durumlarının gebelerinin yaşam kalitesini istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde olumsuz etkilediğini göstermiştir.Sonuç: Bu araştırmada, gebelerin çok büyük bir bölümünde bir ve daha fazla gebeliğe ilişkin yüksek riskli durumun bulunduğu, yaygın bir biçimde fiziksel, ruhsal ve cinsel problemler yaşadıkları; tüm bunların gebelerin yaşam kalitesini olumsuz biçimde etkilediği sonuçları açığa çıkarılmıştır. Bu sonuçların mevcut doğum öncesi bakım hizmetlerinin planlanması ve sunumunda kullanılması ile anne ve bebek sağlığının gelişimine katkı oluşturulabilir

Anahtar Kelimeler

Gebe kadınlar, gebelik komplikasyonları, depresyon, yaşam kalitesi, risk faktörleri, prenatal bakım

COMMONSYMPTOMS, HEALTH PROBLEMS, RİSKFACTORS, AND RELATIONSHIPS WITH THEIR OUALITY OF LIFE DURING THE PREGNANCY

Öz

Aim: The present study aimed to investigate the physical, psychological and sexual health problems during pregnancy, risk factors and the relationship with quality o f life.Method: The cross-sectional study was conducted with 607 pregnant women determined by non-probability sampling method. The data o f the study were obtained through a questionnaire investigating the independent study variables and the descriptive characteristics o f the pregnant women, the risk assessment form o f the Ministry o f Health, the Beck Depression Inventory and the Short Form SF -36 quality o f life scale. Data were analyzed with the number, percentage, and multiple linear regression analysis.Results: The mean age o f the pregnant women was 27.42±5.04. 99.8% o f the pregnant women reported one or more common complaints. The most frequent problem was polyuria 81.0% , follovved by nausea-vomiting 66.1% , heartburn 58.4% and back pain 53.7% , vaginal discharge 45.3% and urinary tract infection 45.0% . Of the pregnant women, 84.8% had at least one risk factor, 14.8% were hospitalized due to health problems, 16.1% were at high risk o f depression, 80.1% experienced changes in sexual life during pregnancy, and 13.8% had sexual problems prior to pregnancy. İn multiple regression analysis, a negative correlation was determined betvveen the quality o f life o f pregnant women and being at high risk o f depression, being hospitalized due to health problems during pregnancy, having a high number o f risk factors, having sexual problems prior to pregnancy and experiencing changes in sexual life during pregnancy.Conclusion: İn this study, it is concluded that a very large part o f the pregnant women have got at one and more high risk for pregnancy, experienced vvidespread physical, psychological and sexual problems, ali ofthem adversely affect the quality o f life o f pregnant women. Using o f these results in the planning and presentation o f the prenatal çare Services, mother-and-child health mightbe improvement

Anahtar Kelimeler

Pregnant women, pregnancy complications, depression, quality o f life, risk factors, prenatal çare

Kaynakça

• Acele EO, Karaçam Z. Sexual Problems in Women During The First Postpartum Year And Related Conditions. J Clin Nurs 2011; 21(7-8): 9 2 9 -3 7 .
• Akgül A. Tıbbi Araştırmalarda istatistiksel Analiz Teknikleri. 2. Baskı, Ankara: Emek Ofset Ltd; 2003). 361.
• Altıparmak S. The Relationship between Quality of Life And Self-Care Agency in Pregnant. TA F Prev Med Bull 2006; 5(6): 416-23.
• Attard CL, Kohli MA, Coleman S ve ark. The Burden of Illness of Severe Nausea and Vomiting of Pregnancy in the United States. Am J Obstet Gynecol (2002), 186(5): 222-7.
• Bacak SJ, Callaghan W M , Dietz P M et al. Pregnancy-Associated Hospitalizations in the United States 1999-2000. Am J Obstet Gynecol 2005; 192(2): 5 9 2 -7 .
• Beck A T , Rushs AJ, Shaw BF et al. Cognitive Therapy of Depression. New York: Guilford Press. 1979.
• Cantwell R , Cox JL. Psychiatric Disorders in Pregnancy And The Puerperium. Curr Obstet Gynaecol 2003; 13(1): 7-13.
• Chumak EL Grjibovski AM. Anaemia in Pregnancy And Its Association W ith Pregnancy Outcomes in the Arctic Russian Town of Monchegorsk 1973-2002. Int J Circumpolar Health 2010; 6 9(3): 26 5 -7 7 .
• Çetin F, Güneş G, Karaoğlu L et al. Turgut Ozal Medical Center of Mothers Giving Birth And Breastfeeding Getting Started Prenatal Care Status And Factors Influencing. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005; 12(4): 247-52.
• Dülgerler Ş, Engin E, Ertem G. Investigation of Distribution of Pregnant Women with Symptom. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005; 21(1):115-26.
• Ergöçmen BA , Tezcan S, Çağatay P. Reproductive Health. In: Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜ BiT A K ; 2009. 143-58.
• Eryurt MA, Türkyılmaz A S, Çağatay P. Fertility Preferences. In: Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜ BiT A K ; 2009. 119-30.
• Gazmararian JA, Petersen R, Jamieson D J et al. Hospitalizations During Pregnancy Among Managed Care Enrolees. A CO G 2002; 100(1): 94-100.
• Gökyıldız Ş, Beji NK. The Effects of Pregnancy on Sexual Life. J Sex Marital Ther 2005; 31(3): 201-15.
• Gürkan OC. How sexuality is affected during pregnancy? Androloji Bülteni 2007; 28(1): 80-5.
• Haas JS, Jackson RA , Afflick EF et al. Changes in The Health Status O f Women During And After Pregnancy. J Gen Intern Med 2004; 20(1): 45-51.
• Hisli N. One Study on The Validity of Beck Depression Inventory. J Psychol 1988; 6(1): 118-22.
• Hueston W J, Kasik-Miller S. Changes in Functional Health Status during Normal Pregnancy. J Fam Pract 1998; 4 7(3): 209-12.
• Kamysheva E, Wertheim EH, Skouteris H et al. Frequency, Severity And Effect On Life O f Physical Symptoms Experienced During Pregnancy. J Midwifery Womens Health 2009; 54(1): 43-9.
• Kanber NA, Demirel R , Köken GN. Determination of Nutritional Training for The Prevention of Anaemia on Pregnant Women. TA F Prev Med Bull 2011; 10(1): 45-52.
• Karaçam Z, Ançel G. Depression, anxiety and influencing factors in pregnancy: A study in a Turkish population. Midwifery 2009; 25(4): 344-56.
• Kerdarunsukri A , Manusirivithaya S. Attitudes and Sexual Function in Thai Pregnant Women. J Med Assoc Thai 2010; 9 3(3): 265-71.
• Kılıçarslan S, Şahin EM. Depressive, Anxiety Levels And Affecting Factors of Third Trimester Pregnant Women. Balkan Med J 2010; 27(1): 51-8.
• Koç İ, Yüksel İ, Eryurt MA. Infant and Child Mortality. In: Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve T Ü BİTA K ; 2009. 139-41.
• Kuğu N, Akyüz G. Psychical Situation in Pregnancy. CM J 2001; 23(1): 61-64.
• Kurki T , Hiilesmaa V , Raitasalo R et al. Depression And Anxiety in Early Pregnancy And Risk for Preeclampsia. Obstet Gynecol 2000; 9 5 (4 ): 487-90.
• Lowdermilk DL, Perry EP. Maternity & W om en’s Health Care. 9 nd. ed. Philadelphia: Mosby Inc; 2007. 925-74.
• Orji EO, Ogunlola İO , Fasubaa OB. Sexuality among Pregnant Women in South W est Nigeria. J Obstet Gynaecol 2002; 2 2(2): 166-68.
• Otchet F, Carey MA, Adam L. General Health And Psycological Symptom Status in Pregnancy And Puerperium: W hat Is Normal? Obstet Gynecol 1999; 9 4(6): 935-41.
• Ricci SS. Essentials of Maternity. Newborn and W om en’s Health Nursing. 1nd ed. Philadelpia: Lippincott Williams & Wilkins; 2007. 209-98.
• Pınar R. A New Concept in Health Research, And Life Quality, Validity And Reliability of An Examination of The Quality O f Life Scale For Chronic Diseases. Hemşirelik Bülteni 1995; 9 (38): 85­ 95.
• Saka G, Ertem M , İlçin E. Risk Factors in Pregnant W ho Delivered A t Maternity Hospital in Diyarbakır: A Preliminary Study. Perinatoloji Dergisi 2001; 9 (2 ): 1-6.
• Savaşır I, Şahin NH. Evaluation of Cognitive-Behavioral Therapy: Scales Used Frequently. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları; 1997. 23-38.
• Sözeri C, Cevahir R, Şahin S et al. The Knowledge And Attitudes of Pregnant Women About Pregnancy Period. FSH D 2006; 1(2): 1-13.
• Sunal N, Demiryay A. Physical And Emotional Complaints Perceived By Pregnancy Woman. FSH D 2009; 4(12): 99-110.
• Şahsıvar M Ş, Marakoğlu K. A Case-Control Study Evaluating Depression And Quality of Life in High-Risk Pregnant Women. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2010; 30(3): 871-9.
• T .C . Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. Risk Değerlendirme Formu http://www.saglik.gov.tr [Erişim Tarihi: 12.10.2011].
• Turan T , Ceylan SS, Teyikçi S. Influencing Factors And Situation O f The Mothers T o Take Regular Prenatal Care. FSH D 2008; 3 (9): 157-68.
• Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, Sayı; 216. http://www.tuik.gov.tr/[Erişim Tarihi: 10.10.2011].
• W are JE, Sherbourne CD. The Mos 36-Item Short-Form Health Survey (SF-36): I. Conceptual Framework And Item Selection. Med Care 1992; 30(6): 473-83.
• Yiğit E, Yüksel İ, Türkyılmaz A S. Women's Basic Properties. In: Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve T Ü BİTA K ; 2009. 43-58.