Öz
Giriş: Ölüme karşı verilen tepkiler toplumda yaşama ve ölüme yüklenen anlamlar, kültür, inanç sistemi, yaş ve gelişimsel seviye ve bireysel değerlerden etkilenmektedir. Ancak tüm toplumlarda iyi ölüm önem taşımaktadır. İyi bir ölüm aynı zamanda temel bir insan hakkıdır. Bu nedenle terminal dönem hastaları için en temel ihtiyaç rahat, huzurlu ve ağrısız bir şekilde yaşamlarının sona ermesidir. Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemşirelerin iyi ölüm kavramına ilişkin özelliklerini saptamak üzere Schwartz ve arkadaşları tarafından 2003 yılında geliştirilen İyi Ölüm Ölçeği’nin Türkiye’de geçerlik ve güvenirliğini değerlendirmektir. Yöntem: Araştırmanın örneklemeni, Mart-Aralık 2010 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tülay Aktaş Onkoloji Hastanesi’nde, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Dahili ve Cerrahi yoğun bakım kliniklerinde ve Anesteziyoloji-Reanimasyon Anabilim Dalında çalışan 170 hemşire oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak hasta tanıtıcı bilgi formu ve İyi Ölüm Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada ölçek sahibinden, kurumdan ve hemşirelerden yazılı izin ve etik kurul onayı alınmıştır. İyi Ölüm Ölçeği toplam 17 soru ve üç alt boyuttan oluşmaktadır; birinci alt boyutu ölümün psikososyal ve manevi yönlerini tanımlar 9 soru , ikinci alt boyut zihinsel dikkati, iletişim yeteneği ve fiziksel fonksiyonların kontrolünü tanımlar ve kişisel kontrol alt boyutu olarak adlandırılır 3 soru , üçüncü alt boyut ölümün klinik veya biyomedikal yönlerini tanımlar ve klinik kontrol alt boyutu olarak adlandırılır 5 soru . Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik dağılımı, faktör analizi, madde toplam puan korelasyonu ve Cronbach alfa katsayısı, test-tekrar test, madde analizi kullanılmıştır. Bulgular: Ölçeğin dil geçerliğinde, 6 uzman tarafından İngilizce’ye çevirisi ve 6 uzman tarafından da Türkçe’ye geri çevirisi yapılmıştır. İçerik geçerliği için 15 uzmandan görüş alınmış, yapılan analizde uzman puanlarının uyumlu olduğu görülmüştür KW=0.138, p=0.08 . İyi Ölüm Ölçeği’nin korelasyon katsayısı test-tekrar test güvenirliği; 0.89’dur ve test-tekrar test puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak fark yoktur p>0.05 . Faktör yüklerinin ise 0.516-0.813 arasında olduğu, 3 faktör grubuna ayrıldığı, toplam varyansın %81.24’ünü açıkladığı ve genel Cronbach Alpha katsayısının 0.92, ölçeğin alt boyutları olan klinik kontrol için 0.88, kişisel kontrol için 0.79 ve psikososyal-ruhsal kontrol boyutu için 0.82 olduğu bulunmuştur. Sonuç: İyi Ölüm Ölçeği, Türk toplumu için güvenirliği ve geçerliği yüksek bir ölçektir
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Özgün Araştırma |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ocak 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 29 Sayı: 1 |