ÖĞRENCİ HEMŞİRELERİN PSİKİYATRİ HEMŞİRELİĞİNİ, RUHSAL HASTALIKLARI VE PSİKİYATRİ HEMŞİRELİĞİ EĞİTİMİNİ DEĞERLENDİRMELERİ

Yıl 2010, Cilt: 26 Sayı: 2, 49 - 66, 01.06.2010

Olcay Çam Leyla Baysan Arabacı

Öz

Giriş: Son yıllarda, öğrenci hemşirelerin, hemşirelik mesleğini isteyerek seçme ve mezuniyet sonrası psikiyatri hemşiresi olarak çalışma eğilimlerindeki azalma dikkat çekmektedir. Öğrencilerin, psikiyatri hemşireliğine ilişkin algıları ve ruhsal bozukluklara ilişkin görüşleri, mezuniyet sonrası alan seçimindeki eğilimlerinin gelişiminde belirleyici olabilmektedir Amaç: Bu araştırma, öğrenci hemşirelerin psikiyatri hemşireliğine, ruhsal hastalıklara ve psikiyatri hemşireliği eğitimine yönelik değerlendirmelerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırma, Ocak-Haziran 2007 tarihleri arasında, İzmir ilinde yer alan üç yüksekokulda eğitim gören ve psikiyatri hemşireliği dersinin teorik ve pratiğini tamamlayan 220 öğrenci hemşire ile yürütülmüştür. Veriler, gerekli izinler alındıktan sonra, 4 anket formuyla öz bildirime dayalı olarak toplanmıştır. Araçlardan elde edilen yüksek puan ruhsal hastalıklar hakkındaki olumsuz inançları ve psikiyatri hemşireliği ile psikiyatri hemşireliği eğitimi hakkındaki olumlu görüşleri göstermektedir. Veriler sayıyüzde dağılımları, t-testi ve Pearson Correlation analizleri ile değerlendirilmiştir Bulgular: Araştırmaya katılan öğrenci hemşirelerin, % 99’u kız, % 47’si hemşireliği kendi isteği ile seçmiştir. %29’u mezun olduktan sonra psikiyatri hemşiresi olarak çalışmak istediğini belirtirken, %52.2’si klinik uygulama için, psikiyatri hemşireliğine ilişkin teorik bilgisini yetersiz olarak değerlendirmiştir. Öğrenci hemşirelerin PHAÖ’nden elde edilen puan ortalaması 61.06±10.48 Max:85 , RHİÖ puan ortalaması 49.98±15.96 Max:105 ve PHEDF’ndan elde edilen puan ortalaması ise 64.62±9.64 Max: 90 ’dür. Sonuç: Öğrenci hemşirelerin büyük çoğunluğu mezun olduktan sonra psikiyatri hemşiresi olarak çalışmak istememektedir. Öğrencilerin, psikiyatri hemşireliğine ilişkin algıları, ruhsal hastalıklara ilişkin inançlarından ve ruhsal hastalıklar konusunda aldıkları derse ilişkin görüşlerinden etkilenmektedir. Ayrıca, öğrencilerin psikiyatri hemşireliğine ilişkin algıları mezuniyet sonrası psikiyatri hemşiresi olarak çalışmak isteme durumlarını etkilemektedir t=3.55, p

Anahtar Kelimeler

Öğrenci hemşire, psikiyatri hemşireliği, psikiyatri hemşireliği eğitimi, ruhsal bozukluk

NURSING STUDENTS’ EVALUATION OF PSYCHIATRY NURSING, MENTAL ILNESSES AND PSYCHIATRIC NURSING EDUCATION

Öz

Background: In recent years, the decrease in nursing students’ tendencies in willingly choosing nursing profession and working as psychiatry nurses after graduation attracts attention. It is thought that the students’ perceptions about psychiatry nursing and their opinions about mental disorders are determinant for development of their tendencies in choosing field after graduation Rushworth ve Happell, 2000; Martin ve Happell, 2001 . Objectives: This survey was made to examine the nursing students’ evaluation about psychiatry nursing, mental ilnesses and psychiatric nursing education. Methods: This methodological and descriptive type of research was conducted between January and June 2007 with 220 student nurses at Izmir three schools of nursing who had completed the theoretical and practical portion of psychiatric course. The data were collected, after receiving necessary permission, using three self-report questionnaire forms. A high score from the tools expresses negative beliefs about mental illness and positive opinions about psychiatric nursing and psychiatric nursing education. Data were analyzed using numberpercentage distribution, t test and Pearson Correlation. Results: It was determined that 99.1% of nursing students were female and 46.4% of the nursing students had chosen nursing themselves. Although 29.1% stated that they wanted to work in psychiatric nursing after graduation, 52.2% evaluated the psychiatric nursing theoretic information they received to be inadequate for clinical practice. The Nursing Students' Beliefs About Mental Illnesses Inventory score mean was 49.98±15.96 Max:105 , their mean score from PNPS was 61.06±10.48 Max:85 and their mean score from EFEPN was 64.62±9.64 Max: 90 . Conclusion: The overwhelming majority of student nurses didn’t want to work as psychiatric nurses after graduation. The students’ perception of psychiatry nursing was affected their beliefs about mental illnesses and opinions about psychiatric nursing education. Also, the students' opinions about psychiatric nursing affected whether or not they wanted to work as psychiatric nurses t=3.55, p

Anahtar Kelimeler

Nursing student, psychiatric nursing, mental ilness, psychiatric nursing education

Kaynakça

• Aktif Eğitim, Erişim: 19.06.2008. http://www.gata.edu.tr/dahilibilimler/ichastaliklari / files/Dersler/158.pdf
• Altuğ-Özsoy, S., Uysal, A., Bayık, A., Erefe, İ. (1999). Hemşire öğrencilerin mesleğe ilişkin görüşlerinin ileriye dönük incelenmesi. VII. Ulusal Hemşirelik Kongresi (Kongre Kitabı), Erzurum, 22-24 Haziran, 345-350
• Aydın, N., Yiğit A., İnandı, T., Kırpınar, İ. (2003). Attitudes of hospital staff toward mentally ill patients in a teaching hospital Turkey. International Journal of Social Psychiatry, 49 :1, 17-26
• Baysan-Arabacı, L., Çam, O. (2009). Psikiyatri hemşireliğine ilişkin eğitim değerlendirme formunun Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirliği. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 25:1,1-12.
• Bilge, A., Çam, O. (2008), Validity and Reliability of Beliefs Toward Mental İllness Scale. Anatolian Journal of Psychiatry 9(2), 91-96
• Conk, Z., Genç, G., Bolışık, B., Başbakkal, Z., ve Duran, N. (1990). Ege üniversitesi hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin meslek ve sağlık sorunlarının incelenmesi. II. Ulusal Hemşirelik Kongresi (Kongre Kitabı), İzmir, 12-14 Eylül, 519-531
• Çam, O. (1992). Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin psikiyatri hemşireliği konusundaki görüşleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8:3, 15-23
• Çam, O., Ward, M., Bağ., B. (2006). Psychiatric nursing: Transcultural perspectives, Turkish Journal of Psychiatry. Summer 2006, Number 2, Suplement 1, 117-118
• Demir, Y., Gökdoğan, F. (2002). Öğrencilerin Psikiyatri Hemşireliği Dersini Değerlendirmesi, Düzce Tıp Fakültesi Dergisi, 4(3), 10-15
• Fadıloğlu, Ç., Yılmaz, D., Esen, A., Karadakovan, A. (1986). Ege üniversitesi hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin eğitim sorunları ve mesleksel beklentilerinin saptanması. I. Ulusal Hemşirelik Eğitimi Sempozyumu (Özet Kitabı), İstanbul, 11-12 Eylül, 110-116
• Gürlek-Yüksel, E., Taşkın, O (2005). Türkiye’de hekimler ve tıp fakültesi öğrencilerinin ruhsal hastalıklara yönelik tutum ve bilgileri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6, 113-121
• Happell, B. (1999a). When I grow up I want to be a…? Where undergraduate student want to work after graduation, Journal of Advanced Nursing, 29(2), 499-505
• Happell, B. (1999b). Who want to be psychiatric nurse? Novice sudent nurses ınterest in psychiatric nurses. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 6, 479-484
• Happell, B. (2001). Comprehensive nursing education in victoria: rhetoric or reality?. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 8, 507–516
• Hırai, M., Clum G.A. (2000). Development reliability and validity of the the beliefs toward mental illness scale, Journal of Psychopathology and Behavioral Assesment, 22 (3), 221-236
• Kaynar, A., Şahin A., Bayrak, D., Karakoç, G., Ülke, F., Öztürk H. (2006). Karadeniz teknik üniversitesi Trabzon sağlık yüksekokulu hemşirelik öğrencilerinin doyum düzeyleri. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10 (3), 12-19
• Kömürcü, N., Erdoğan, N., Eti, F. ve ark. (1999). Marmara Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü ilk öğrencilerinin mesleği isteyerek seçip seçmeme durumları ile mezun olabilmeleri arasındaki ilişki. II. Ulusal Hemşirelik Eğitimi Sempozyumu (Sempozyum Kitabı), İstanbul, 162-170
• Martin, T., Happell, B. (2001). Undergraduate nursing students’ views of mental health nursing in the forensic environment, Australian and New Zealand Journal of Mental Health Nursing, 10, 116–125
• McParland, M., Noble, LM., Livingston, G. (2004). The effectiveness of problem-based learning compared to traditional teaching in undergraduate psychiatry, Blackwell Publishing Ltd. Medıcal Education, 38: 859-867
• Pektekin, Ç., Buzlu, S., Sözmez, Y., Batmaz, M., Sever, A. (1990). Psikiyatri hemşireliği dersi alan öğrencilerin bu dersin uygulaması sonucunda beklentileri ve bu beklentilere ulaşıp ulaşmadıklarının araştırılması. II. Ulusal Hemşirelik Kongresi (Kongre Kitabı), İzmir, 12-14 Eylül, 445-451
• Rushworth L., Happell B. (2000). Psychiatric nursing was great, but I want to be a “real” nurse’: Is psychiatric nursing a realistic choice for nursing students?. Australian and New Zealand Journal of Mental Health Nursing, 9, 128-137
• Sevil, H.T. (2001). Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Halk Sağlığı Eğitimi Milli Komitesi Başkan Yardımcısı’nın 7 Nisan Dünya Sağlık günü nedeniyle yaptığı konuşma. Erişim: 17.06.2008, http://undp.un.org.tr/who/ mhealth/mhealthunesco.HTM.
• Stevens, J.A., Dulhunty,G.M. (1992). New south wales nursing students’ attitudes towards a career in mental health. Australian Journal of Mental Health Mental Health Nursing, 2, 59-64
• Surgenor L.J., Dunn J., Horn J. (2005). Nursing student attitudes to psychiatric nursing and psychiatric disorders in new zealand. International Journal of Mental Health Nursing, 14,103-108
• Türkiye İstatistik Kurumu (TİK), 2004 Yılı Verilerine Göre İllere Göre Sağlık Personeli Sayısı. Erişim: 08.09.2007, http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do
• World Health Report-1998, World Helath Organization, Geneva, Erişim: 12.03.2009, http://www.who.int/whr/1998/en/whr98_en.pdf
• World Health Report-2001, World Helath Organization, Geneva, Erişim: 12.03.2009, http://www.who.int/whr/2001/en/whr01_en.pdf