Histerektomi Sonrası Cinsel Yaşam

Yıl 2008, Cilt: 24 Sayı: 3, 93 - 104, 01.11.2008

Nursen Bolsoy Ümran Sevil

Öz

Histerektomi, tıbbi tedavinin başarılı olmadığı durumlarda, uterusun cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Histerektomi çok sık yapılan bir operasyon ol ma sı na ka rşı n, ka dı nlar da fiz iks el, p sik ol ojik ve c i ns el yö nden bü yü k değişiklikler yaratabilir. Cinsellik insan sağlığının önemli bir yönüdür. Fakat çeşitli nedenlerden dolayı hemşireler ve diğer sağlık bakımı verenler tarafından ihmal edilebilmektedir. Bu makalede, histerektomi geçiren kadınlarda oluşabilecek cinsel sorunların değerlendirilmesi, sorunların ve gereksinimlerin belirlenmesi ve bunların giderilmesine yardımcı olabilecek çözüm önerileri konusunda hemşirenin rolü üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Histerektomi, Cinsellik, Cinselliğin değerlendirilmesi, Hemşirelik.

SEXUAL LIFE AFTER HYSTERECTOMY

Öz

Hysterectomy is a process of surgical extraction of uterus in cases when medical treatment has proved to be useless. Although hysterectomy is a very common operation performed, it may cause dramatic changes in sexual life as well as affecting women physically and psycologically. Sexuality is an important aspect of human health, but one that may be ignored by nurses and other health care providers for a variety of reasons. In this article, the role of nurse in assessment of sexual problems in women after hysterectomy, definition of problems and needs and solution suggestions to eliminate these problems will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Hysterectomy, Sexuality, Sexual assessment, Nursing.

Kaynakça

• Anderson Darling C, McKoy-Smith Y. (1993). Understanding hysterectomies: Sexual satisfaction and qualit y of li fe. J ournal of sex researh. 30: 324 -335.
• Aziz A, Bergquist C, Nordholm L. ve ark. (2005). Prophylactic oophorectomy at elective h ys t e r e c t o m y e f f e c t s o n p s yc h o l o g i c a l w e l l - b e i n g a t 1 - ye a r f o l l o w - u p a n d i t s c or r e la t i on s t o s e xu a li t y. M a t u r it a s . 5 1 : 34 9 -3 5 7.
• B u l u t S . ( 2 0 0 7 ) . Hi s t e r k t o m i o l a n k a d ı n l a r d a e ş l e r a r a s ı u yu m u n i n c e l e n m e s i . Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Carpenito-Moyet L. J. (2005). Hemşirelik Tanıları El Kitabı.(Çev.Ed. Erdemir F.). Nobel Tıp Kiatapları, İstanbul.
• C la r ke A, B la c k N, R owe P . v e a r k. ( 1 9 95 ) . In d i c at i on s for a n d ou t c om e of t ot a l a b d o m i n a l h ys t e r e c t o m y f o r b e n i gn d i s e a s e : a p r o s p e c t i v e c o h o r t s t u d y. B r i t i s h journal of obstetrics and gynaecology. 102: 611 -620.
• Erkan S. (1999). Histerektomi ameliyatı geçiren kadınların a meliyat öncesi ve sonrası yaşam ka litelerinin incelenmesi. Ya yınlanmamış Yüksek lisans Tezi, İzmir :Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• F i d a n e r , C . ( 2 0 0 4 ) . S a ğ lı kt a ya ş a m ka li t e s i ( S YK ) ka v r a m ı : B i r g i r i ş d e n e m e s i . I . Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyumu Özet Kitabı. İzmir: 1 -3.
• Güler H, Taşkın L. (2001). Histerektomi ameliyatı sonrasında ortaya çıkan sorunlarla başetmede planlı öğretimin etkisi. Cumhuriyet üniversitesi hemşirelik yüksekokulu dergisi. 5: 2, 9 -18
• Güvel S, Ya ycıoğlu Ö, Ba ğış T. ve ark.. (2003). Evli kadınla rda cinsel fon ksi yon lara etkin faktörler. Türk üroloji dergisi. 29: 1, 43 -48.
• H a ı t u n e n M . ( 2 0 0 4 ) . F e m a l e s e x u a lt y d o e s n ot n e e d a u t e r i n e c e r vi x : n o n e e d f o r sub t ota l h ys te re ct om y. Act a obste t gyn e c ol sc and. 83 : 219 -120.
• Kantar B, Sevil Ü. (2004). Histerektomi olmuş kadınlarda depresyon ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Jinekoloji ve obstetrik dergisi. 18: 1, 17 -24.
• Karanisoğlu H. (1990). Histerektomi ameliyatının kadınlık yetenekleri ve cinsel yaşam üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Uluslar Arası Cerrahi Kongresi, Cerrahi Hemşireliği Seksiyonu Konuşmaları ve Bildirileri, 30 Mayıs -1 Haziran, İstanbul,155 -162
• Katz A. (2003). Sexualt y a fter h ysterectom y: A re view of the liter ature and discussion of nu rs e 'r ole . J ourn a l of ad van ced nur sin g. 42 : 3, 297 -303.
• K ı l ı ç d a ğ E . B , B a ğ ı ş T , T a r ı m E . v e a r k . ( 2 0 0 2 ) . H i s t e r e kt o m i v e O o f e r e k t o m i Menopozal Kadınlarda Cinsel Fonksiyonu Etkiler Mi? Türk Fertilite Dergisi. 10: 4, 288 -292 .
• K i m b e r l y H . K , K a t h r y n A . L ( 2 0 0 1 ) . S y m p t o m E x p e r i e n c e i n W o m e n A f t e r Hysterect om y. JOGNN. 30: 5, 472 -480.
• Kinnick V, Leners D. (1995). Th e h ysterectom y experience : an ethnographic study. J ou rn a l of h olist ic nur sin g13 : 142 -154.
• Marve l L, Wı llıams on RN. (1991). Sexual adjustment after h ystere ctom y. J OGNN, 21 : 1, 42-47.
• Mass C. P, Kuile M. M, Laan E. ve ar k..( 2004). Objective assesm ent of sexual ar ousal in women with a histor y of h yster ectom y. BJOG. 111: 456 -462.
• P or oy A. (2005) . Tür ki ye 'd e Cins e lli k. Alfa Bas ım Ya yı m Lt d. Şti . İst anbu l. 1 -283 .
• Rhodes J.C, Kjerulff K. H, Langenberg P. W. ve ark. (1999). Hysterectomy and sexual functioning. JAM A. 282: 20, 1934 -1941.
• Şirin A (1995). Histerektomi operasyonu geçiren ka dınların sorunları ve hemşirelik gereksinimlerinin incelenmesi.IV. Ulusal Hemşirelik Kongresi. Hacettepe üniversitesi hemşirelik yüksekokulu, Ankara .
• Şirin A. (1995). Kadın ve Menopoz. Ege Üniversitesi Basımevi. Bornova/İzmir. 36 -38.
• Ta ş k ı n L ( 2 0 0 3 ) . Doğu m ve Ka d ı n S a ğlı ğı He m ş i r e li ği . S i st e m Ofs e t M a t b a a c ı lı k, An kar a, 595 -605.
• Taşkın L, Terzioğlu F(1997). Histerektomi operasyonu geçiren kadınların sağlık bakım bilgileri. Hacettepe üniversitesi hemşirelik yüksekokulu dergisi. 4:1, 1 -8.
• Yermez E, Gür E. B, Sekü İ. ve ark. (2004). Serviks ve overleri koruyarak yapılan histerektominin seksüel fonksiyonlar üzerindeki etkisi. Ege tıp dergisi, 43: 1, 33 -39.
• Yıldırım G, Yeşiltepe Oska y O. ( 2003). Histerektomi sonrası kadı nın cinsel yaşama u yu m u . H e m ş i r e li k d e r gi s i. 13 : 5 0 , 1 15 -1 2 3 .
• Youn gkin EQ, Da vis M S. (2004 ) . Women 's h ea lth, a p rim ar y c a re . P ea rs on P re nti ce Hall. New Jersey.
• Zobbe V, Gimbel H, Andersen B. A ve ark. (2004). Sexualty after total v. S. Subtotal h ys te re ct om y. Act a obst et gyn e col sc and . 83 : 191 -196 .