"Kaliteli Perioperatif Hemşirelik Bakım Skalası Good Perioperative of Nursing Care Scale "nın Türk Hemşire ve Hastaları İçin Geçerlik Ve Güvenirliğinin İncelenmesi

Yıl 2008, Cilt: 24 Sayı: 2, 1 - 22, 01.06.2008

Yelda Candan Dönmez Türkan Özbayır

Öz

Araştırma, hemşireler ve hastalar açısından perioperatif bakım kalitesinin a l g ı l a n m a s ı n ı s a p t a m a k i ç i n T u i j a L e i n o n e n v e H e l e n a L e i n o n e n - K i l p i tarafından Finlandiya Turku 'da Turku Üniversitesi'nde geçerlilik ve güvenirliği yapılmış 2002 olan "Kaliteli Perioperatif Hemşirelik Bakım Skalasınnın Türk h e mş i r e v e h a s t a l a r ı i ç i n g e ç e r l i k v e g ü ve n i r l i ğ i n i i n c e l e me k a ma c ı yl a metodolojik olarak gerçekleştir ildi. Araştırma evrenini, İzmir ili içerisinde yer a la n t opl a m 11 has ta nede a mel i ya t ol a n 3 46 has ta i l e b u kl i nik l er de çal ı şa n 159 ameliyathane hemşiresi oluşturdu. "Kaliteli Perioperatif Hemşirelik Bakım Skalası" 34 maddeden oluşmaktadır. Hemşire soru for mundaki maddeler doğrudan karşılaştırma yapılabilmesi için mü mk ü n o l a n ç o k a z d e ğ i ş i k l i k ya p ı l a r a k h a s t a s o r u f o r mu o l u ş t u r u l d u . Ölç eği n, hem hemşir el er hem de has talara yö nelik ola n s or u f or munun dil eşdeğerliğinin/uyarlamasının sağlanması için Türkçe'ye çevirisi, geri çevirisi ve ön uygula ması yapıldı. Uzmanların önerileri doğrultusunda maddeler tekrar gözden geçirilerek skaladaki madde sayısı 34'den 32'ye düşürüldü. Skalanın tümünün toplam puan ortalaması ve standart sapması hemşireler için 113.23 ± 2 . 1 3 , h a s t a l a r i ç i n 1 2 8 . 2 3 ± 1 . 2 7 o l a r a k s a p t a n d ı . S k a l a n ı n z a m a n a g ö r e değişmezliğini test etmek için yapılan test -tekrar test uygulamasının sonucunda doğrusal yönde güçlü bir ilişki saptandı. Sonuç olarak; "Kaliteli Perioperatif Hemşirelik Bakım Skalası"nın Türk toplumu için oldukça yeterli, güvenilir ve geçerlik göstergelerine sahip bir ölçme aracı olduğu saptandı

Anahtar Kelimeler

Perioperatif bakım skalası, geçerlik, güvenirlik, kalite

EXAMINATION OF THE VAL1DITY AND RELIABILITY OF THE "GOOD PERIOPERATIVE NURSING CARE SCALE" FOR THE TURKISH NURSES AND PATIENTS

Öz

This research was conducted as a methodologic study for th e purpose of examining the validity and reliability for Turkish nurses and patients of the "Good Perioperative Nursing Care Scale" which was developed by Tuija Leinonen and Helena Leinonen-Kilpi for the purpose of determining the perceived perioperative care quality by nurses and patients and which had its validity and reliability study conducted at Turku University in Turku, Finland 2002 .The research population was a total of 346 patients who had surgery and 159 operating room nurses who worked at 11 hospitals. The "Good Perioperative Nursing Care Scale" contains 34 items. The items on the nurses' form were changed as little as possible to create the form for patients in order to be able to directly compare them. To determine the tool's language equivalen cy/ adaptation of the questionnaire for both nurses and patients the tool was translated into Turkish then retranslated and a pilot study was conducted. Based on recommendations by experts some items were reviewed and the number of items on the scale decre ased from 34 to 32. The total scale's total mean score and standard deviation for nurses was determined to be 113.23 ± 2.13, and for patients was 128.23 ± 1.27. To test the scale's stability over time a t est - ret es t w a s co n d u ct ed a n d t h e resu l t s sh o w ed a s t ro n g co n f i r m a t o ry correlation

Anahtar Kelimeler

Perioperative care scale, validity, reliability, quality

Kaynakça

• Akgül, A. (1997). Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri, Yükseköğretim Kurulu Matbaası, Ankara, 169 - 178, 492 -586.
• Akgün, S., Öztürk, A., (2002). Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Hasta Tatmini, Modern Hastane Yönetimi Dergisi. 6(2), 18 -28.
• Aksayan, S., Gözüm, S., (2002). Kültürlerarası Ölçek Uyarlaması İçin Rehber I: Ölçek Uyarlama aşamaları ve Dil Uyarlaması, Hem şirelik Araştırma Dergisi, Cilt/Vol: 4, Sayı/No: 1, Haziran, 9 -14.
• A k s a ya n , S . , B a h a r , Z . , B a yı k, A. ve a r k. ( 2 0 0 2 ) . ( Ed : İn c i E r e f e ) . H e m ş i r e li kt e Araştırma İlke, Süreç ve Yöntemleri, Araştırma ve Geliştirme Derneği, 1. Basım, Odak Ofset, İstanbul, 114, 169 -187, 208 -210, 246.
• Bassett, C. (2002). Nurses ' Per ce ptions of C are and Caring, Intern ational Journa l of Nu rsin g P r acti c e, Volum e 8 Issue 1 , J au rna r y, 8 -15.
• Bjork, I.T. (1995). Neglected Conflicts in the Discipline of Nursing: Perceptions of the Imp ortance and Va lue of Practica l S kill, J ournal of Advanced Nurs ing 22: 6 -12.
• Demir, F., Karayurt, Ö., Dramalı, A. (2002). Hemşirelik Bakım Önceliklerinin Hasta ve Hemşireler Açısından Değerlendirilmesi, Ulusal Cerrahi Kongresi Cerrahi Hemşireliği Seksiyonu Panel ve Bildirileri Kongre Kitabı, Ege Üniversitesi Basımevi, Antalya, 193 - 202.
• Demir, Y., Eşer, İ. (2003). Hasta ve Hemşirele rin Hemşire lik Ba kı mını Algı lama ları, Çınar Dergisi, 9 (2): 33 -37.
• Elibol, N., Kaleli, İ., Avdan, E., Yağar, S. (1998). Hastaların Hemşirelik Bakımından Beklentileri, Uluslararası Katılımlı VI. Ulusal He mşirelik Kongresi Kitabı, Ankara, 307 -312 .
• Erkuş, A. (1999). Istatistik Paket Programlarını Doğru Kullanabiliyor muyuz? Birkaç Uyarı, http /www. psikolog. org. tr/ bulten/ 12 / 12.
• Erkuş, A. (2003). Psikometri Üzerine Yazılar, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1. Basım, Ankara.
• Gö züm , S ., Aks a yan , S . ( 2003) . Kü lt ür le ra ra sı Ölç e k Uya r lam ası İç in R ehb er II: Ps i ko me t ri k Ö z e l li k le r v e Kü lt ü rl e ra ra s ı Ka rş ı la ş t ı rm a , He mş i r e li k Ara ş t ı rma Geliştirme Dergisi, Cilt/Vol: 5, Sayı/No: 1: 3 -14.
• Hanoğlu, Z., Bayık, A. (1999). Koruyucu Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Hemşirelerin Görevlerini Algılamalan ve Gerçekleştirebilme Durumlarını Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi, Sağlık Kuruluşları ve Hastane Yönet imi Sempozyum Kitabı, Editör Ersoy K., Kavuncubaşı Ş., Haberal Eğitim Vakfı Ankara, 87 -102.
• He ge d u s , K. S . ( 19 99 ) . P r ovi d e r s' a n d C on s u m e r s ' P e r s p e c t i ve of Nu r s e s ' C a r i n g Behaviours, Journa l of Ad vanced Nursing, 30(5): 1090 -1096.
• J oh anss on , P ., Oleni, M ., Fri d lund , B. (2005 ). Nu rses ' Ass essm ents and P ati ents ' Perceptions: Development of The Night Nursing Care Instrument (NNCI), Measuring Nu rsin g C ar e At Ni gh t, In te rna tion a l J ourn a l of Nu rsin g Stu dies , 42 : 569 -578.
• Kanan, N. (2003). Perioperatif Hemşirenin Kişisel Sorumluluğu, 4. Ulusal Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği Kongresi Kitabı, İzmir, 89 -96.
• Ka r a s a r , N. ( 1 9 95 ) . Bi li m s e l Ar a ş t ı r m a Yön t em i , 7 . B a sı m , Si m M a t b a a sı , An ka r a , 147 -153.
• Ka vu n c u b aş ı , Ş . (2 00 0 ) . Ha s t a n e ve S a ğlı k Ku r u m la r ı Yö n e ti m i , S i ya s a l Ki t a b e vi , An kar a, 197 -213.
• Kumral, A. (1975). Durumlu k -Sü reklik Anksi yete Post operati f Ağrı ve Hemşireli k Etkilerinin İncelenmesi, Yayımlanmış Doçentlik Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Leinonen, T., Leino -Kilpi, H., Jouko, K. (1996 ). The Quality of Intraoperative Nursing C a re : Th e Pat ien t 's Pe rsp ec ti ve, J ou rn a l of Ad van ce d Nu rsin g, 24: 843 -852.
• Leinonen, T., Leino -Kilpi, H. (1999). Research in Peri -operative Nursing Care, Journal of Clinical Nursing, 8: 123 -138.
• Leinonen, T., Leino -Kilpi, H., Stahlberg, M.R., Lertola, K. (2001). The Quality of Perioperative Care: Development of a Tool For The Perceptions of Patients, Journal of Advanced Nursing, 35(2): 294 -306.
• Leinonen, T., Leino -Kilpi, H., Stahlberg, M.R., Lerto la, K. (2002). The Quality of Perioperative Care : Pe rceptions of Nursing Sta ff, Turku -Fin land.
• Leinonen, T. (2002). The Quality of Perioperative Care, Developing a Patient -Oriented M e asur em ent Tool, Tu r ku -Fi n land .
• Leinonen, T., Leino -Kilpi, H., Stahlberg, M.R., Lertola, K. (2003). Comparing Patient a n d Nu rs e s P e r c ep t i ons of P e r i op e r a t i ve C a r e Qu a li t y, Ap p li e d Nu r si n g R e s e a r ch , Volu me 16, Num be r 1 , Feb ru ar y, 29 -67 .
• Myles, P.S., Williams, D.L., Hemdrata, M., Anderson, H., Weeks, A.M. (2000). Patient Satisfaction After Anaesthesia and Surgery: Results of a Prospective Survey of 10811 P at ient s, B ritis h J ou rn a l of Ana esth esi a, 84 (1) , Jan , 6 -10.
• Ön er , N. (1994 ). Gü ven ir li ği ve/ve ya Ge çe r li ği Sın anmı ş Psi koloji k Tes t le r , Tü r k Psikoloji Dergisi, Özel Sayı, 9(33): 9 -18.
• 9 . Ö n e r , N . ( 1 9 9 7 ) . T ü r k i ye 'd e K u l l a n ı l a n P s i k o l o j i k T e s t l e r , 3 . B a s k ı , B o ğ a z i ç i Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 10 -39.
• 0 . ö z b a r r , T. ( 2 0 0 2 ) . A ğ r ı Yö n e t i m i ve He m ş i r e li k B a kı m ı , U lu s a l C e r r a h i K on gr e s i Cerrahi Hemşireliği Seksiyonu Panel ve Bildirileri Kongre Kitabı, Ege Üniversitesi Basımevi, Antalya, 131 -138.
• 1 . ö z b a r r , T . , D e m i r , F . , C a n d a n , Y . , C oş k u n , İ . , D r a m a l ı , A . ( 2 0 0 3 ) . H a s t a l a r ı n P e ri op e ra t i f Dö n e me Ili ş ki n İz l e n i ml e ri n i n In c e le n me s i , A t a t ü rk Ün i ve rs i t e s i Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Cilt 6, Sayı 1, 14 -23.
• 2 . Özer, M. (2003). Sağlık Hizmetlerinin Kullanımı ve Kalite, Hemşirelik Forum Dergisi, cilt 6, sayı 4, Temmuz -Ağustos, 42-47.
• 3 . Özgü ven, İ. E. (2000). Psikoloji k Testler, PDR EM Ya yın ları, 4. baskı, Ankara, 83 -119.
• 4 . Parsaie, F. A., Golchin, M., Asvadi, I. (2000). A Comparisan of Nurse and Patient P e rc epti ons of Che m oth er ap y Tr e atm ent St ress ors , C anc e r Nu rsin g Volu me 23 (5 ), Oc t obe r , 371 -374 .
• 5 . S a va ş ı r , I. ( 1 9 94 ) . Ölç e k U ya r la m a s ı nd a ki S or u n la r ve B a z ı Çö zü m Yolla r ı , Tü r k Psikoloji Dergisi, 9(33), 27 -32.
• 6 . S u h on e n , R . , V a li m a ki , M . , Da s s e n , T . , G a s u l l, M . , Le m on i d ou , C . , S c ot t , P . A. , Kaljonen, A., Arndt, M., Leino-Kilpi, H. (2003). Patients' Autonomy In Surgical Care: A Comparison of Nurses ' Perc eptions In Fi ve Eur opean Countries, Internationa l C ouncil Of Nurses, Internationa l Nursing Review, 50: 85 -94.
• 7 . Sümbüloğlu, K., Sümbüloğlu, V. (2002). Biyoistatistik, 10. Baskı, Hatiboğlu Yayınları, An kar a, 245 -267.
• 8 . Şahin, N. (1994). Psikolojik Araş tırmalarda Ölçek Kullanımı, Tür k Psikoloji Der gisi Özel Sayı, 9(33), 19-26.
• 9 . T a ş k ı n , L . ( 2 0 0 2 ) . K ü l t ü r l e r a r a s ı Ö l ç e k U y a r l a m a s ı İ ç i n R e h b e r , H e m ş i r e l i k t e Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 4(2): 16 -20.
• 0 . Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri analizi, Nobel Yayın, No: 399 , An ka ra .
• 1 . Tezbaşaran, A. (1996). Türkiye'de Kullanılan Psikolojik Testler, Türk Psikoloji Bülteni, Nisan, 2(4): 58 -60.
• 2 . Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek Geliştirme Klavuzu, Türk Psikologlar Deneği Yayınları, 2. Basım, Ankara.
• 3 . Veli oğlu, P. (1999). Hemşireli kte Kavr am ve Kuram la r, Alaş Ofset, İstanbul, 194 -203.
• 4 . Von Essen, L., Sj oeden, P. (1991). The Importantce of Nurse Caring Behavi ours as P e rc ei ved b y S we dish Hosp ita l P at ient a and Nu rsin g St a ff, In ter na ti ona l J ou rna l of Nursing Studies, Vol: 28, No: 3: 267 -281.
• 5 . Ya vuz , M . (1998 ). Günüb ir li k C e rr ahid e Hemşi r e li k Ba kımı İç in Ka lit e Gü ven li ği Programı Geliştirilmesi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmış Doktora Tezi, İzmir.