HUZUREVİNDE YAŞAYAN YAŞLILARIN ÖZ BAKIM GÜCÜ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yıl 2007, Cilt: 23 Sayı: 2, 93 - 103, 01.06.2007

Serap Yıldırım Gönül Özgür Aysun Babacan Gümüş

Öz

Bu araştırma huzurevinde yaşayan yaşlıların öz bakım gücü düzeylerini ve etkileyen faktörleri incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu araştırma gerekli izinler alındıktan sonra Aralık 2005–Ocak 2006 tarihleri arasında İzmir İli, Gürçeşme Huzurevi’nde araştırmaya katılmayı kabul eden 101 yaşlıyla yapılmıştır. Araştırma verileri; Tanıtıcı Bilgi Formu ve Öz Bakım Gücü Ölçeği ÖBGÖ ile toplanmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde dağılımı, t testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Tanımlayıcı tipte olan bu araştırma gerekli izinler alındıktan sonra Aralık 2005–Ocak 2006 tarihleri arasında İzmir İli, Gürçeşme Huzurevi’nde araştırmaya katılmayı kabul eden 101 yaşlıyla yapılmıştır. Araştırma verileri; Tanıtıcı Bilgi Formu ve Öz Bakım Gücü Ölçeği ÖBGÖ ile toplanmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde dağılımı, t testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan yaşlıların yaş ortalaması 75.03±6.29 olup, % 54.5’inin erkek, % 70.3’ünün dul, % 55.4’ünün okuryazar, % 31.7’sinin ev hanımı olduğu, % 66.3’ünün gelir durumunu orta düzeyde algıladığı, % 39.6’sının sosyal bir güvencesinin olmadığı, % 73.3’ünün çocuğunun olduğu, % 43.6’sının çocuğunun ziyaretine gelmediği saptanmıştır. Araştırmaya katılan yaşlıların; ÖBGÖ toplam puan ortalaması 98.80±18.81 olarak saptanmıştır. Yaşlıların öz bakım gücü orta düzeyin üstünde bulunmuştur. Yaşlıların öz bakım gücünü yaş, cinsiyet, ziyaretçi gelme durumu, sosyal güvence durumu ve fizik sağlık algısının etkilediği saptanmıştır p

Anahtar Kelimeler

Yaşlı, huzurevi, öz bakım gücü, etkili faktörler

SELF CARE AGENCY OF NURSING HOME RESIDENTS AND EFFECTIVE FACTORS

Öz

This study has been conducted in order to examine the level of self care agency of nursing home residents and effective factors. After having required concents, this descriptive study has been carried out between December 2005–January 2006 in İzmir, Gürçeşme Nursing Home and included 101 residents who accepted to be involved in this research. Data were collected by “Introductory Information Form” and “The Scale of Selfcare Strength”. Data were analyzed using number, distribution of percentage, student t test and variance. The mean age of elderly people included in this study was 75.03±6.29, of them 54.5 % was men, 70.3 % was widow, 55.4 % was literate, 31.7 % was housewife, and it was determined that 66. % were middle-incomed, that 39.6 % were those without any social security, that 73.3 % had children, and that 43.6 % were not visited by their children. Of attendant elderly people; overall average score for The Scale of Selfcare Strength it was 98.80±18.81. Elderly people was close to moderate level and their selfcare agency. It was founded that the level of self care agency of the elderly was effected age, sex, visit situation, insurance situation and perception of physical health p

Anahtar Kelimeler

Elderly, nursing home, self care strength, effective factors

Kaynakça

• Akgün HS, Bakar Ç, Budakoğlu Iİ (2004). Başkent Üniversitesi Sağlık Kuruluşlarında Tedavi Görmüş 65 Yaş Üstü Hastaların Fiziksel ve Ruhsal Durumları İle Günlük Yaşam Aktivite Durumlarının Değerlendirilmesi. Türk Geriatri Dergisi, 7(3): 133-138.
• Ardahan M (2002). Huzurevinde ve Aile Ortamında Yaşayan Yaşlıların Öz Bakım Gücünün İncelenmesi. EÜHYO Dergisi, 18(1-3): 43-55.
• Bakar A, Tutkun H, Sertbaş G (2005). Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Anksiyete ve Depresyon Düzeylerinin Belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri dergisi, 6(4): 227-239.
• Bayık A, Özgür G, Özsoy SA (2002). Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Fiziksel Sağlık Sorunları ve Hastalıklarına Yönelik İlaç Kullanma Davranışları. Geriatri, 5(2): 68-74. 5. Berberoğlu U, Gül H, Eskiocak M ve ark (2002). Edirne Huzurevinde Kalan Yaşlıların Kimi Sosyodemografik Özellikleri ve KATZ İndeksine Göre Günlük Yaşam Etkinlikleri. Geriatri, 5(4): 144-149.
• Bilir N, Aslan D, Güngör N ve ark (2002). Ankara’da Altındağ Sağlık Ocağı Bölgesi’nde Yaşayan 65 Yaş Üzeri Kişilerin Bazı Sağlık ve Sosyal Durumlarının Saptanması, Geriatri, 5(3): 97-102.
• Birol L (2002). Hemşirelik Süreci: Hemşirelik Sürecinde Sistematik Yaklaşım, 5. Baskı, İzmir, s. 70-72.
• Carpenito-Moyet LJ (2005). Hemşirelik Tanıları El Kitabı, (çev. Erdemir F), Nobel Tıp Kitabevleri, 405.
• Cavanagh SJ (1993). Orem’s Model in Action. The Macmillion Press Ltd. London, 4-5.
• Çimen S (2000). Yaşlı Bireylerde Öz Bakım Gücü ve Yaşam Doyumlarının Araştırılması, 9. Anadolu Psikiyatri Günleri ve Özet Kitabı, Türkan Sabancı Kültür Merkezi, Edirne, 126.
• Fadıloğlu Ç, Tokem Y (2004). Geriatrik Rehabilitasyonda Hemşirenin Rolü, Türk Geriatri Dergisi, 7(4): 241-246.
• Nahcivan NÖ (1994). Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması: Öz Bakım Gücü Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması, Hemşirelik Bülteni, 7(33): 109-119.
• Orem DE (1995). Nursing:Concepts of Practice (5th ed.) St.Louise, MO: Mosby, 435- 452.
• Özgür G, Karaaslan A, Bayık A ve ark (2003). Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Bireysel Gereksinimlerinin Değerlendirilmesi. II. Ulusal Yaşlılık kongresi, 9-12 Nisan 2003, Denizli, 348-360.
• Sütoluk Z, Demirhindı H, Savaş N ve ark (2004). Adana Huzurevlerinde Kalan Yaşlılarda Depresyon Sıklığı ve Nedenleri, Türk Geriatri Dergisi, 7(3), 148-151.
• Üstün B, Bahar Z, Partlak N ve ark (2005). Bakımevinde yaşayan yaşlılarda depresyon ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. ZSYOD,1(1): 26-33.
• Velioğlu P (1999). Hemşirelikte Kuram ve Kavramlar, İstanbul, 323-347.