HASTA KONTROLLÜ ANALJEZİ YÖNTEMİNE İLİŞKİN VERİLEN HASTA EĞİTİMİNİN POSTOPERATİF AĞRININ GİDERİLMESİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2006, Cilt: 22 Sayı: 2, 15 - 25, 01.06.2006

Necla Çetin İsmet Eşer

Öz

Bu araştırma preoperatif dönemde hasta kontrollü analjezi HKA yöntemine ilişkin verilen hasta eğitiminin postoperatif ağrının giderilmesine etkisini incelemek amacı ile planlanmış yarı deneysel bir çalışmadır. Araştırma Ege Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği’nde yapılmıştır. Total abdominal histerektomi ameliyatı geçirmiş, 40 hasta araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. 20 hasta uygulama, 20 hasta kontrol grubunda yer almıştır. Ameliyattan bir gün önce tüm hastalara ağrılarının değerlendirilmesinde kullanılan Görsel Kıyaslama Ölçeği GKÖ hakkında bilgi verilmiştir. Uygulama grubundaki hastalara araştırmacılar tarafından geliştirilen “Hasta Kontrollü Analjezi Uygulaması “broşürü kullanılarak eğitim verilmiş, kontrol grubundaki hastalara klinikteki rutin sözel bilgilendirme uygulanmıştır. Hastaların ağrı puanları, postoperatif dönemde 24 saat boyunca ilk dört saat için iki saatte bir, daha sonra ise dört saatte bir GKÖ kullanılarak değerlendirilmiştir. Postoperatif 24 saat sonunda uygulama ve kontrol gruplarının ağrı puanı ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır. Uygulama grubundaki hastaların kullandıkları analjezik miktarının, analjezik istek sayılarının, analjezik istek sayısı ve başarılı istek sonucu HKA pompasının verdiği bolus sayısı oranının kontrol grubundan düşük ve bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

hasta kontrollü analjezi, hasta eğitimi, postoperatif ağrı

THE EFFECT OF PATIENT TEACHING ABOUT PATIENT-CONTROLLED ANALGESIA ON POSTOPERATIVE PAIN

Öz

The aim of this study was to examine the effect of structured preoperative patient teaching about patient-controlled analgesia on postoperative pain. This research was conducted at the Ege University Hospital. The patients who were hospitalized at the Obstetrics and Gynecology Clinic for total abdominal hysterectomy, between January 1999-June 1999, were included in the study.The sample group consisted of 40 patients; 20 patient in the control group, 20 in the experimental group. Groups were matched according to the patients age, education level and experience of operation. On the day prior to surgery the researcher visited the both groups and taught them about use of Visual Analog Scale VAS . The experimental group received pamphled about PCA treatment the control group received the usual preoperative care. Data were collected via interview, patient files and PCA pump screen. Patients’ pain scores were measured within a 24 hours period. Groups pain scores, 24 hours morphine consumptions, demand and delivery values within a 24 hours period were compared. The level of pain were not significantly different between groups. Morphine consumption during 24 hours was found reasonably low in experimental group in comparison to the control group. It was found that the numbers of demands and deliveries of experimental group were lower than those of control group. Differences in the numbers of the demands and deliveries were found to be statistically reasonable.

Anahtar Kelimeler

patient-controlled analgesia, patient education, postoperative pain

Kaynakça

• Arslan FE (1998). Postoperatif Ağrı Değerlendirmesinde Görsel Kıyaslama ve Basit Tanımlayıcı Ölçeklerin Duyarlılık ve Seçiciliklerinin Karşılaştırılması. Uluslar arası Katılımlı 6. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildiri Özet Kitabı. Ankara: 35-36.
• Canatay H, Toker K (1995). Postoperatif Ağrı Tedavisinda HKA: Morfin ve Fentalinin Etkilerinin Karşılaştırılması. Ağrı, 7: 4,37-41.
• Dallı D (1998). Postoperatif Ağrı kontrolünde intravenöz HKA ve aralıklı IM analjezi yöntemlerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi , İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Erdine S (1994). Akut ağrı ilkeleri. Ağrı, 6: 1, 10-13.
• Griffin MJ, Biennan L, MC Shane, AJ (1998). Preoperatif education and outcome of PCA. Can J. Anaesth, 45: 10, 943-8
• Hawkins R, Price K (1993). The effects of an education video on patients request for postoperative pain relief. Aust.J. Nurs.,10: 4, 32-40.
• Jamison RN, Taft K, O’hara JP ve ark (1993). Psychosocial and pharmocologic predictors of statisfaction with intravenous patient-controlled. Analgesia Anesth. Analog., 77: 121-5.
• Kocaman G (1994). Ağrı.İzmir: Saray Medikal Yayıncılık San.ve Tic. Ltd. Şti.
• Kocaman G, Karayurt Ö (1992). Ağrı kontrolünde yaş faktörünü inceleyen bir araştırma.Sağlıklı Yaşlanma Sempozyumu Kitabı, Ankara :Başbakanlık SHÇEK Basımevi, 199-203.
• Koh P, ThomasV J (1994). Dose time saved by PCA improve patient satisfaction with nursing care, J Adv Nurs, 20: 61
• Kunt N, Kafalı H, Mimaroğku C ve ark. (1997). HKA ile Postoperatif ağrı tedavisinde morfin, meperidin ve fentanilin etkinliğinin karşılaştırılması. Ağrı, 9,1: 28-35.
• McDonald S (1994). Controlled environment. Nurs Times, 90: 47, 42-46.
• Özyalçın S, Yücel A, Erdine S (1997). Postoperatif ve analjezide tramadol, petidin, morfin ve fentanil ile IV. PCA, Türk. Anest. Rean. Mecmuası, 25: 207-13.
• Seymour J (1996). Analgesia under patient control. NT, 92: 1, 42-44.
• Shiloh S, Zukerman G, Butin B ve ark. (2003). Postoperative patients-controlled analgesia (PCA): how much analgesia? Psychology and Health, 18: 6, 753-770.
• Velioğlu P, Oktay S (1986). Hastalara ve hemşirelere göre hemşirelik faaliyetinin önem derecesi, HB, 2: 6, 30-32.
• Warwick P (1992). Making sense of principles of PCA, NT, 41: 38-40.
• Yeğül İ (1993). Postoperatif ağrı tedavisi. Yeğül İ (ed). Ağrı ve tedavisi. İzmir: Yapım Matbaacılık, 249-254.
• Yücel A (1997). Hasta kontrollü analjezi PCA. İstanbul: Ufuk Reklamcılık Matbaacılık.