İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN ANNELERİ İLE OLAN İLİŞKİLERİNİ ALGILAYIŞLARI VE BU İLİŞKİYİ ETKİLEYEN ETMENLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2005, Cilt: 21 Sayı: 2, 13 - 27, 01.01.2005

İlknur Pektaş Gönül Özgür

Öz

Bu çalışma, İzmir İli Karşıyaka İlçesi'nde bulunan ilköğretim 3. sınıf öğrencilerinin ve ailelerinin özelliklerini değerlendirmek, öğrencilerin anneleri ile olan ilişkilerini algılayışları ve etkileyen etmenleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı bir alan araştırması olarak planlanmıştır. 1997-1998 öğretim yılında Karşıyaka İlçesi'nde bulunan ilköğretim okullarında okuyan 6869 3. sınıf öğrencisi araştırma evrenini oluşturmaktadır. Evreni temsil etmesi için 369 çocuk örnekleme alınmıştır. Çocuklar ve ailelerin sosyo-demografik özelliklerini belirleyebilmek için, araştırmacılar tarafından geliştirilen bir “Anket Formu” ile, çocukların anneleri ile olan ilişkilerini algılayışlarını saptayabilmek için “Parental AcceptenceRejection Questionnaire PARQ ” kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; tüm çocukların yaş ortalaması 8.90±0.60'tır. Çocukların %50.68'si kız; %47.70'i ailede birinci çocuktur. Çocukların annelerinin yaş ortalaması 33.43±5.22'dir, %57.18'i ilkokul mezunudur, ailelerin %53.39'unun gelirleri giderlerine göre azdır, annelerin %79.95'i çalışmamaktadır. Annelerin %83.74'ü çocuklarına zaman ayırmaktadır

Anahtar Kelimeler

İlköğretim öğrencileri, anne-çocuk ilişkisi, ilişkinin algılanışı

FACTORS AFFECTING THE PERCEIVED RELATIONSHIP BETWEEN THE SCHOOL CHILDREN AND THEIR MOTHERS

Öz

The purpose of this descriptive field study was to evaluate characteristics of the third class primary school children and their mothres, to determine perceived relationship of children attending to with their mothers, and to establish factors affected relationship in Karşıyaka/İzmir. Population of the study constitute 6869 pupils of the third class of the school, which continued their education at the 1997-1998 education year in Karşıyaka. Sampling consist of 369 children. Data were collected by using the questionnaire forms which were; “The Characteristics of Children and Their Families Form’’ and “Parental AcceptenceRejection Questionnaire PARQ ”. According to the findings, the average age of the whole children was found as 8.90±0.60; 50.68% of the children were girls; 47.70% of the sample were single child in the family; the average age of the children’s mothers found as 33.43±5.22; 57.18% of the mothers were graduate from the primary school; income of 53.39% of the families were less than their expense; 79.95% of mothers were unemployed; 83.74% of mothers spend time to their children. The average score of the PARQ were 97.69±27.00. The socio-demographic characteristics which affect the total average scores of the PARQ were: the age of the child, sex, birth order of the children in theirs family, the numbers of children in theirs family, and the time spent by the parents to their children. In the light of these findings, the age of the child, sex, birth order of the children in theirs family, the numbers of children in theirs family, and the time spent by the parents to their children as mother-child relationship of a child carrying any of those characteristics defined to prevent in negative mother-child relationship, the protective mental health services, important and advices were given

Anahtar Kelimeler

The school childrens, mother-child relationship, perceived of relationship

Kaynakça

• Aydın C (1976). Anneleri çalışan ve çalışmayan iki grup çocukta davranış özellikleri, uzmanlık tezi, E.Ü. İzmir.
• Aydın C, Efendi H, Altıparmak M (1992). 9-14 Yaş grubu çocuklarda stres verici yaşam olayları, 1992, Çocuk Ve Ergen Psikiyatrisi Günleri Kongresi Kitabı, İzmir, 25- 28 Nisan, 370-381.
• Bahar Z (1995). Araştırmaya Giriş, E.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu, yüksek lisans ders notları, İzmir.
• Bahar Z (1998). Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, E.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu (Özel Görüşme).
• Baykara A, Miral S, Hayran R (1992). İlkokul dönemi çocuklarında yaşam olayları ve ruhsal belirti ilişkisinin kıyaslanması, 1992 Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Günleri Kongresi Kitabı, İzmir, 25-28, Nisan, 383-392.
• Bilen M (....). Sağlıklı insan ilişkileri, geliştirilmiş 5. Basım, Ankara: Armoni Ltd. Şti., 201-221.
• Ekşi A (1990). Çocuk, genç, ana-babalar, 1. Basım, Bilgi Yayınevi, İstanbul:11-81.
• Erdem T (1990). The validity study of turkish form of Parental Acceptence Rejection Questionnaire. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Ü. Eğitim Bilimleri Bölümü, İstanbul.
• Kağıtçıbaşı Ç (1980). Türkiye'de çocuğun değeri, gelişme ortamı ve alınması gereken önlemler. Psikoloji Dergisi, Sayı:10, Haziran, 26-30.
• Kağıtçıbaşı Ç (1995). Kültürler arası bir perspektiften aile ana-babalık ve çocuk gelişimi araştırmaları. Türk Psikoloji Bülteni, Sayı:3, 72 Ofset Basımevi, Ankara, Kasım, 25-27.
• Karşıyaka İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne Bağlı İlköğretim Okullarını Gösterir Liste (1996).
• Kavaklı A (1992). Çocukluk yaşlarında büyüme ve gelişme, 1. Basım, Hilal Matbaacılık A.Ş., İstanbul, 16-226.
• Oskay Ü (1994). Çalışan kadının Türk toplum yaşamında konumu. Sosyoloji Dergisi, Sayı. 5, E.Ü. Edebiyat Fak. Yayınları, İzmir, 111-124.
• Öner N (1994). Türkiye'de kullanılan psikolojik testler, Boğaziçi Ü. Matbaası, İstanbul, 543-546.
• Öztürk O (1995). ruh sağlığı ve bozuklukları, 6. Basım, Mediko Mat. Basım-Yayım San. Tic.ve Ltd. Şti., Ankara, Ekim, S:69-446.
• Razon N (1990). Ana Baba Okulu, Remzi Kitabevi, İstanbul, 215-222.
• T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) (1995). İstatistiklerle kadın, Yayın No:1712, Ankara, Mart.
• Uçman P (1990). Ülkemizde çalışan kadınlarda stresle başa çıkma ve psikolojik rahatsızlıklar, Psikoloji Dergisi, Cilt:7, Sayı:24, Ocak , 58-71.
• Yalın A (1996). Çocuğun ruhsal gelişimi. Nöroloji, Nöroşirürji-Psikiyatri Dergisi, Sayı:3, Cilt:1, Ankara, Nisan, 200-202.
• Yıldırım Z (1992). İstanbul bölgesi 0-3 yaş grubundaki çocuklarda anne yoksunluğu- nun çocuğun büyüme-gelişimi üzerine etkisi, yüksek lisans tez özeti, Hemşirelik Bülteni, Cilt:VI, Sayı:25-26, İstanbul, 63-64.