Hemşirelerin Tükenmişlik Burnout Düzeyleri ile Çeşitli Değişkenler Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Yıl 2000, Cilt: 16 Sayı: 2, 59 - 73, 01.06.2000

Nezihe Uğurlu Hatice Polat

Öz

Bu çalışma, Muğla SSK Hastanesi'nde çalışan tüm hemşirenin tüken mişlik düzeyleri ile çeşitli değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi amacı ile yapılmıştır N=72 . Araştırma kapsamındaki hemşirelerin tükenmişlik düzeylerini belirlemek için Burnout ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde SSPS istatistik paket programında varyans analizi, Duncan ve korelasyon yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmada, hemşirelerin tükenmişlik ölçeği alt gruplarından, duygusal tükenme düzeyleri % 37.5 normal düzeyde, % 4.2'si ise üst sınırda bulunmuş tur. Duyarsızlaşma alt ölçeğinden % 27.8 normal düzeyde, % 13.9'unda ise üst sınırda tükenmişlik düzeyi olduğu tespit edildi. Kişisel başarı alt ölçeğinden ise %16.7 normal düzeyde, °/02.8'i ise üst sınırda bulunmuştur. Burnout alt ölçekleri ile tanıtıcı özellikler arasındaki ilişki incelendiğinde ise, duygusal tükenme alt ölçeği ile yaş grupları, kalınan yer, meslekte çalışma süresi, mesleği severek yapma arasındaki ilişkiler istatistikse l olarak anlamlı bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Tükenmişlik, hemşirelik

IDENTIFICATION OF THE RELATION BETWEEN BURNOUT LEVELS OF NURSES AND VARIOUS VARIABLES

Öz

The purpose of this study is investigating the relationship betweerı the various variables and burnout levels all of nurses workirıg at the Social Security Hospital of Muğla. Bournout scla was used in order to determine the bournout levels of nurses tha t ver e pa rticipa ted to r es our ce. In or d er to an alys es th e da ta collected , arıalysis of variance, Durıcan and correlation were apptied by Statistical Program for Social Sciences SSPS . In this s t u d y , in the subgroups of burnout scale ernotional burnout levet of % 37.5 of the subjects is found to be normal, however 964.2 is found to be above the normal levet. At the lower scale of insensitivity, burnout levet of % 27.8 of the subjects is found to be normal, however % 13.9 is found to be above the normal levet. At the scale of personel success % 16.7 is found to be normal but % 2.8 is above the normal

Anahtar Kelimeler

Burnout, nursing

Kaynakça

• Arslan H, Ünal M, Aslan O, Gürkan S ve Alpaslan N. (1996). Pratisyen hekimlerde tükenme düzeyleri. Düşünen Adam, 9(3), 48-52.
• Arslan H, Alpaslan N, Aslan O. ve Ünal M. (1996). Hemşirelerde tükenme iş doyumu ve ruhsal belirtiler. Nöro-Psikiyatri Kongresi Arşivi,.33-(4) Istanbul, s:192-199.
• Buldukoğlu K, Doğan S, (1995). Stres ve Hemşirelik. T.C. Sağlık Bakanlığı Genel Kordinatörlüğt72, Ankara, s: 1-23.
• Cherniss C., (1980). Professional Burnout in Human Service Organizations, Praeger, New York.
• Çam O, (1991).Hemşirenin Tükenmişlik (Burnout) Sendromunun Araştırılması, Yaymlanrnarmş Doktora Tezi, Izmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Çam, O. (1995). Tükenmişlik, Saray Kitapçılık, Izmir.
• Demir A, (1995). Hemşirelik Tükenmişlik (Burnout) Düzeyleri ve Tükenmişliği Etki - leyen Bazı Etkenlerin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniver - sitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Ergin C, (1993). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik blçeğinin Uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Ankara. s: 143 - 154.
• Firth H, (1984). Professional depression burnoutand personality in longstay nursing .Int. J.Nurs. Study, 24(3): 227-236.
• Freudenberger HJ., (1974). Staff burrı-out.Journal Of Social Issues, 30.1, pp: 159 - 165.
• Frisch SE, (1991). The head nurse perceptions of stress and ways of capping. Can. J. Nurs. Adm, 4(1), 6-13.
• Gözüm, S. (1997). Koruyucu sağlık hizmetlerinde görev yapan hemşire ve ebelerde iş doyumunu etkileyen örgütsel faktörlerin ve iş doyumu, tı:ıkenmişlik işe devamsızlık arasındaki ilişkinin araştınlması.Türk Hemşireler Dergisi, Cilt: 47, Sayı: 2 -3.
• Iverson iJ, (1993). Banishing the burnout syndrome. Nursing Mirror, 156(18): 43.
• Lee RT. and Ash Forth BE. (1993). A further exarnina.tion of rnanagerial burnout: Towards an ıntegrated model. Journal of Organizational Behaviour, 14, 3 -20.
• Maslach C. and Jackson SE., (1981). Manuel Maslach Burnout Inventory. Second Edition, Palo Alto, California: Consulting Psychologist Pres, 1-17.
• Maslach C. and Jackson SE., (1986). Maslac Burnout Inventory Manual (2nd ed). Polo alto, California: Consulting Psychologist Pres.
• Mazur F. and Lynch MA, (1989). Differential Impact of Administrative Organizational and Personality Factors an Teacher Burnout. Teaching Teacher Education, 5(4), p: 337-353.
• Norbeck JS, (1985). Types and sources of social support for managing job stress in critical care nursing. Nursing Research, 34(4), 225 -230.
• Özer H, Ekinci M. (1997). Hemşirelerde tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. II. Anadolu Psikiyatri Günleri Kongresi Bilimsel Çalışmalar Kitabı, Istanbul: Psikiyatri Derneği Erzurum Şubesi Yayınları, 1. Basım.
• Şahin N., (1998). Stresle başa çıkma, olumlu yaklaşım. 3. Basım, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Walcatt JA. and Ervin NE., (1992). Stressors in the work place and comrnunity health nurses. Public Health Nurse, 9(1): 65-71.