Suriyeli Göçmen Kadınların Üreme Sağlığı Sorunları ve Çözüm Önerileri

Yıl 2020, Cilt: 36 Sayı: 2, 117 - 125, 24.08.2020

Aslihan Aksu Duygu Vefikuluçay Yılmaz

Öz

Göç, insanlık tarihinin bütün dönemlerinde
görülmekte ve varlığını sürdürmekte olan bir olgudur. Dünya’da ve
Türkiye’de göçmenlerin sayısı azımsanmayacak düzeydedir. Suriye’de 2011 yılında
başlayan savaş nedeniyle çok sayıda birey Türkiye’ye göç etmiştir. Bu bireylerin yaklaşık yarısını kadın
göçmenler oluşturmaktadır. Kadınlar göç sürecinden en çok etkilenen ve
en savunmasız grubu oluşturmaktadır. Bu durum kadın göçmenlerin erkek
göçmenlere kıyasla daha farklı ve özel koruma ihtiyaçları olduğunu ortaya
koymaktadır. Göçmen bireyler arasında kadınlar hem cinsiyetleri hem de toplumsal
cinsiyet temelli sorunlar nedeniyle üreme sağlığı sorunlarıyla sık
karşılaşmaktadırlar. Kadınlar cinsel şiddet, cinsel yolla bulaşan hastalıklar,
gebelik ve doğum komplikasyonları ve aile planlaması hizmetlerinden
yararlanamama açısından yüksek risk altında bulunmaktadır. Sayıları gittikçe
artan ve göç sürecinden en çok etkilendiği düşünülen göçmen kadınların üreme
sağlığı göz ardı edilmemelidir. Göçmen kadınların
üreme sağlığı sorunlarına ilişkin hizmetlere ulaşmasındaki engellerin
azaltılmasına yönelik girişimler sadece kişisel ve kurumsal düzeyde olmayıp
ülkenin genel sağlık politika ve stratejilerini de kapsamalıdır. Özellikle
sağlık sisteminin her basamağında aktif olarak yer alan hemşireler, göçmen
kadınların üreme sağlığının geliştirilmesine yönelik gereksinim duyulan
alanları belirlemeli, ardından bu alanlara yönelik girişimleri başlatmada öncü
olmalıdır. Bu derleme makalede göçmen
kadınların üreme sağlıklarıyla ilgili sık karşılaştıkları sorunlara ve bu
sorunlara yönelik çözüm önerilerine yer verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Göç, Göçmen Kadınlar, Üreme Sağlığı, Hemşirelik

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Adanu R, Johnson, T. Migration and women’s health. International Journal of Gynecology and Obstetrics 2009; 179-181.
• Aksu H, Sevil Ü. Göç ve kadın sağlığı. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010; 3(2): 133-138.
• Al Gasseer N, Dresden E, Keeney GB, Warren N. Status of women and infants in complex humanitarian emergencies. J Midwifery Womens Health 2004; 49(4): 7-13.
• Arabacı Z, Hasgül E, Serpen AS. Türkiye’de Kadın Göçmenlik ve Göçün Kadın Sağlığı Üzerine Etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi 2016; 16(36): 129-144.
• Aydın R, Körükcü Ö, Kabukçuoğlu K. Bir Göçmen Olarak Anneliğe Geçiş: Riskler ve Engeller. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2017; 9(3): 250-262.
• Barın H. Türkiye’deki Suriyeli Kadınların Toplumsal Bağlamda Yaşadıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Göç Araştırmaları Dergisi 2015; 1(2): 10-56.
• Başel H. İç göçün sonuçları ve işgücüne etkileri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi 2006; 51(1): 287-321.
• Berger R. Immigrant Women Tell Their Stories, New York 2nd Edition, New York: Routledge Press; 2011. 3-25. ISBN-13: 978-0789018304
• Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Türkiye, (2017). UNFPA Kadın Sağlığı Danışma Merkezleri Tanıtımı. Retrieved 4 Nisan, 2019, from https://turkey.unfpa.org/tr/video/unfpa-kad%C4%B1n-sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-dan%C4%B1%C5%9Fma-merkezleri-tan%C4%B1t%C4%B1m%C4%B1-trt-haber-r%C3%B6portaj%C4%B1
• Büyüktiryaki M, Canpolat E, Dizdar EA, Okur N, Şimşek GK. Neonatal outcomes of Syrian refugees delivered in a tertiary hospital in Ankara, Turkey. Conflict and Health 2015; 9: 38-49.
• Cacaristone L, Wallersteın N, Garcia AP, Minkler M. The promise of community-based participatory research for health equity: a conceptual model for bridging evidence with policy. Am J Public Health 2014; 104(9):1615-23.
• Carballero M, Leyva-Flores R, Ochoa-Marın SC, Zarco A, Guerrero C. Women who are left behind: the impact of international migration on theprocess of seeking health care. Salud Publica Mex 2008; 50(3): 241–250.
• Carballo M, Grocutt M, Hadzihasanovic A. Women and migration: a public health issue. World Health Stat Q 1996; 49(2): 158–164.
• Carbolla M, Nerukar A. Migration, Refugees and Health Risks. Emerging Infectious Diseases 2001; 7(3): 556-560.
• Chol Yoo, H, Gee GC, Takeuchi D. Discrimination and health among asian american ımmigrants: disentangling racial from language discrimination. Social Science&Medicine 2009; 68: 726–732.
• Editorial. Violence against women in Syria. The Lancet, 2013; 382:1858.
• Glasier A, Gulmezoglu AM, Schmıd GP, Moreno CG, Van Look PF. Sexual and reproductive health: a matter of life and death, The Lancet 2006; 368: 1595–607.
• Grove NJ, Zwi AB. Our health and theirs: forced migration, othering, and public health. Social Science&Medicine 2006; 62: 1931–1942.
• Gushulak B, Weekers J, Macpherson D. Migrants and emerging public health issues in a globalized world: threats, risks and challenges, an evidence-based frame work. Emerging Health Threats Journal 2009; 2(10):1-12
• Gümüş G, Kaya A, Yılmaz ŞS, Özdemir S, Başıbüyük M, Coşkun AM. Suriyeli mülteci kadınların üreme sağlığı sorunları. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi 2017; 3(1): 1-17.
• Gümüş Y, Bilgili N, Göçün sağlık üzerindeki etkileri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2015; 18(1): 63-67.
• Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunlarını Araştırma Ve Uygulama Merkezi (HÜKSAM), (2015). Kadın ve Kız Çocukları İçin Güvenli Alanlar ve Kadın Sağlığı Danışma Merkezleri Oluşturmak Suretiyle Suriyeli ve Diğer Göçmen Kadınların Üreme Sağlığı ve Cinsiyete Dayalı Şiddet Hizmetlerine Erişimlerini Güçlendirme Projesi. Retrieved 4 Nisan, 2019, from https://www.hacettepe.edu.tr/toplumsalsorumluluk/icerik/HUKSAMProje_Sunum_071117.pdf
• İldan Çalım S, Kavlak O, Sevil Ü. Evrensel bir sorun: göçler ve kadınların sağlık hizmetlerinde yaşanan dil engeli. Sağlık ve Toplum Dergisi, 22(2): 11-19.
• Kadın Merkezi Vakfı (KAMER), (2017). Sığınmacı kadınlar- beş il raporu. Retrieved 1 Haziran, 2018, from http://www.kamer.org.tr/menuis/kamer_vakfi_siginmaci_kadinlar_5_il_raporu.pdf
• Kahyaoğlu Süt H, Suriye'den göç eden kadınlar ve üreme sağlığı sorunları. Sağlık ve Toplum 2017; 27(1): 3-7.
• Karadağ Ö, Altıntaş KH. Mülteciler ve Sağlık. TAF Prev Med Bull 2010; 9(1): 55-62
• Karakaya E, Margirit Coşkun A, Özerdoğan N, Yakıt E. Suriyeli mülteci kadınların doğurganlık özellikleri ve etkileyen faktörler: kalitatif bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2017; 10(48): 417-28
• Leininger M, Mcfarland MR. Transcultural Nursing: Concepts, Theories, Research and Practic, Third Edition, USA: The Mcgraw- Hill Companies; 2002. 3-26.
• Kaypak Ş, Bimay M. Suriye savaşı nedeniyle yaşanan göçün ekonomik ve sosyo-kültürel etkileri: Batman örneği. Batman Üniversitesi Batman Yaşam Bilimleri Dergisi 2016; 6(1): 84-110.
• Keklik ZA, Koruk İ. Suriyeli sığınmacılarda hepatit B ve C seroprevalansı ile bu hastalıklarla ilgili bilgi, tutum ve riskli davranış düzeyleri. 19. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Antalya. 15-19 Mart, 2017; 184.
• Lewis SJ. Migration and health impact assessment. Public Health 2003; 117: 305–311
• Masterson AR, Usta J, Gupta J, Ettinger AS. Assessment of reproductive health and violence against women among displaced Syrians in Lebanon. BMC Women's Health 2014; 14(25): 1-8.
• Orhan O, Senyücel Gündoğar S. (2015). Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) Rapor. Retrieved 30 Ekim, 2018, from http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/201518_rapor195tu r.pdf
• Rojnik B, Andolsek-Jeras L, Obersnel-Kveder D. Women in difficult circumstances: war victims and refugees. Int J Gynecol Obstetric 1995; 48(3): 311-315.
• Sağlam S. Türkiye'de iç göç olgusu ve kentleşme. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları Dergisi 2006; 3(5): 33-44.
• Schmid AP. Links between terrorism and migration. International Centre For Counter Terrorism (ICCT), ICCT Research Paper, 2016. doi: 10.19165/2016.1.04
• Seviğ Ü, Tanrıverdi G. Kültürlerarası Hemşirelik. 1. Baskı, İstanbul: Kayhan Matbaacılık; 2014; 51-65.
• Sır A, Bayram Y, Özkan M. Zoraki iç göçün ruh sağlığına etkileri üzerine bir ön çalışma. Klinik Psikiyatri Dergisi 1998; 1(2): 83-88.
• Somunoğlu S. Kavramsal açıdan sağlık. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 1999; 4(1): 51-62.
• Şahin C. Yurt dışı göçün bireyin psikolojik sağlığı üzerindeki etkisine iliskin kuramsal bir inceleme. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 2001; 21(2): 57-67.
• Şimşek Z, Doğan F, Hilali NG, Özek B. Bir İl Merkezinde Yaşayan 15-49 Yaş Evli Suriyeli Kadınlarda Üreme Sağlığı Göstergeleri ve Hizmet İhtiyacı. 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Konya. 5-9 Ekim, 2015; 998-999.
• Şirin A, Ünsal Atan Ş. Üreme Sağlığı ve Kültürlerarası Yaklaşım. İstanbul Tıp Kitabevi; 2012. 312- 314.
• Topçu S, Beşer A. Health promoting life-styles among immigrant and nonimmigrant women. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2011; 4(2): 56-62.
• Topçu S, Beşer A. Göç ve Sağlık. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 10(3): 37-42.
• Tuzcu A, Bademli K, Göçün psikososyal etkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar Dergisi 2014; 6(1): 56-66.
• Tümtaş MS, Ergun C, Göçün toplumsal ve mekânsal yapı üzerindeki etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2016; 4(21): 1347-1359.
• Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), (2013). Türkiye’deki Suriyeli Sığınmacılar Saha Araştırması. Retrieved 2 Aralık, 2018, https://www.afad.gov.tr/upload/Node/3925/xfiles/syrian-refugees-in-turkey-2013_baski_30_12_2013_tr.pdf.
• Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), (2014). Türkiye’deki Suriyeli Kadınlar. Retrieved 5 Aralık, 2018, from https://www.afad.gov.tr/upload/Node/3932/xfiles/turkiye_deki-suriyeli-kadinlar_-2014.pdf
• Türkiye Cumhuriyeti İç İşleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, (2018). Göç İstatistikleri. Retrieved 1 Aralık, 2018, from http://www.goc.gov.tr/icerik6/gecici-koruma_363_378_4713_icerik
• United Nations Population Fund (UNFPA), (2015). Women and Girls in The Syria Crisis: Unfpa Response. Retrieved 15 Mart, 2018, from https://www.unfpa.org/sites/default/files/resource-pdf/UNFPA-FACTSANDFIGURES-5%5B4%5D.pdf
• United Nations, (2015). Department of Economic and Social Affairs, Population Division Trends in International Migrant Stock: The 2015 Revision. Total international migrant stock Table 1. Retrieved 17 Mayıs, 2018, from http://www.un.org/en/development/desa/population/migration/data/estimates2/estimates15.shtml
• United Nations Population Fund (UNFPA), (2016). News: Refugees’ and migrants’ reproductive health needs overlooked. Retrieved 3 Nisan, 2019, from https://www.unfpa.org/news/refugees%E2%80%99-and-migrants%E2%80%99-reproductive-health-needs-overlooked
• United Nations, (2016). Summit for Refugees and Migrants. Retrieved 3 Nisan, 2019, from https://refugeesmigrants.un.org/summit
• Yağmur Y, Aytekin S. Mülteci kadınların üreme sağlığı sorunları ve çözüm önerileri. DEUHFED 2018; 11(1): 56-60.