Hemşirelerin Hemşirelik Tanılarına Yönelik Algılarının Bazı Değişkenler Yönünden İncelenmesi:Bir Şehir Hastanesi Örneği

Yıl 2020, Cilt: 36 Sayı: 3, 153 - 161, 28.12.2020

Papatya Karakurt Ayla Ünsal Serhat Yıldırım

Öz

Amaç:Hemşirelik mesleği kuramsal bilgi ve beceriyi içeren, uygulama gerektiren bir sağlık disiplinidir. Bu nedenle her profesyonel disiplinde olduğu gibi hemşirelik mesleğinde de uygulamalar için bilimsel metotlar kullanılmaktadır. Hemşirelik bakımına bilimsel ve planlı bir yaklaşım getiren yöntem ise hemşirelik sürecidir. Hemşirelik sürecinin ikinci aşaması olan hemşirelik tanısı, hemşirelik uygulamalarına temel oluşturur.Bu araştırma, hemşirelerin hemşirelik tanılarına yönelik algılarının bazı değişkenler yönünden incelenmesi amacıylayapılmıştır.
Yöntem:Tanımlayıcı türdeki bu araştırmaya bir şehir hastanesinde görev yapan, gönüllü 265 hemşire katılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında hemşirelerin sosyo-demografik ile hemşirelik tanılarına ilişkin bilgilerinin sorgulandığı tanıtıcı özellikler formu ve Hemşirelik Tanılarını Algılama Ölçeği (HTAÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, Kruskall Wallis, MannwhitneyU ve Spearman Korelasyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular:Hemşirelerin yaş ortalamasının 32.19±7.81, %74.7’sinin kadın, %58.1’inin lisans mezunu olduğu, %30.9’unun 6-10 yıldır çalıştığı belirlenmiştir. Hemşirelerin %93.2’sinin hemşirelik sürecine ilişkin eğitim aldığı, %92.5’inin hemşirelik sürecini gerekli bulduğu ve %62.6’sının sürecin veri toplama aşamasında sorun yaşadığı saptanmıştır. Hemşirelerin hastalarına en sık;enfeksiyon riski, bilgi eksikliği, beslenmede değişiklik ve düşme riski tanılarını koydukları bulunmuştur. Araştırma kapsamına alınan hemşirelerin HTAÖ puan ortalamasının 2.27±0.67 olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin cinsiyeti, eğitim durumu ve çalıştıkları birim ile hastanın durumunu açık bir şekilde tanımlama ve kavramsal yön puan ortalamaları arasında anlamlı farklılıkların olduğu saptanmıştır.
Sonuç:Hemşirelerin sürecin her aşamasında sorun yaşamasına rağmen hemşirelik tanılarının algılamasında olumlu bakış açısına sahip oldukları ve bazı değişkenlerin hemşirelik tanılarını algılamayı etkilediği belirlenmiştir. Hemşirelere sürecin aşamalarına özellikle de tanılama aşamasına yönelik hizmet içi eğitimler verilebilir.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, hemşirelik tanıları, , algı, değişken

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• KAYNAKLAR Andsoy, I.I., Güngör, T., Dikmen, Y., Nabel, E.B. (2013). Hemşirelerin bakım planını kullanırken yaşadıkları güçlükler. Journal of ContemporaryMedicine, 3(2), 88-94. Avşar, G.,Öğünç, A.E., Taşkın, M., Burkay, Ö.F. (2014). Hemşirelerin hasta bakımında kullandıkları hemşirelik süreci uygulamalarının değerlendirilmesi. Anadolu Hemş. Sağlık Bil. Dergisi,17(4),216-221. Ay, F. (2003). Hemşirelik yüksekokulu II. sınıf öğrencilerinin bakım planlarında sıklıkla kullandıkları hemşirelik tanılarının belirlenmesi. Hemşirelik Sınıflama Sistemleri Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Ankara. Ay, F.(2008). Uluslararası alanda kullanılan hemşirelik tanıları ve uygulamaları sınıflandırma sistemler.Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 28(4), 555-561. Ayan, S. (2012). Hemşirelik öğrencilerinin NANDA-I hemşirelik tanılarını belirleme yetkinliğinin saptanması. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Babadağ, K., Kaya, H., Kaya, N., Aktaş, A. (2004). Öğrencilerin NANDA hemşirelik tanılarında yaptıkları terminolojik hatalar. Hemşirelik Forumu, 7(4), 33-37. Beckstead, J.W. (2009).Taxonomies of nursingdiagnoses: Apsychologist’sview. IntJNursStud, 46(3),295-301. Birol, L. (2013). Hemşirelik süreci: hemşirelik bakımında sistematik yaklaşım.(10. Baskı) İzmir: Berke Ofset Matbaacılık. Carpenito-Moyet, L.J. (2012). Handbook of nursingdiagnosis (Çeviri: Erdemir, F.). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi. Craven, R.F.,Hirnle, C.J. (2010). Fundamentals of nursinghumanhealthandfunction.(4. Edition) Philedelphia: LippincottWilliams andWillkins. DeLaune, C.S.,Ladner, P.K. (2006). Fundamentals of nursingstandards&practice. (3. Edition)Canada: ThomsonDelmar Learning. Erdemir, F. (2003).Hemşirelik tanıları nedir ve ne değildir? Erdemir, F., Yılmaz, E. (Ed.), NANDA hemşirelik tanıları taksonomisi II. hemşirelik sınıflama sistemleri sempozyum kitabı içinde (s. 17-44). Ankara: Başkent Üniversitesi Yayını. Erdemir, F. (2010). Hemşirelik sınıflama sistemleri. IV. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi’nde sunulan bildiri, Samsun. Gordon, M. (1998). Historicalperspective: thenationalconferencegroupforclassification of nursingdiagnoses (1978, 1980). NursingDiagnosis, 9(2), 27-31. Irving, K.,Treacy, M., Scott, A., Hyde, A., Butler, M., MacNeela, P. (2006). Discursivepractices in Thedocumentation of patientassessments. Journal of Advanced Nursing, 53(2): 151-159. Hakverdioğlu, G.,Khorsid, L., Eşer, İ. (2009). Examinationof nursingdiagnosesusedbynursingstudentsand theiropinionsaboutnursingdiagnoses. IntJNursTerminolClassif,20(4), 162-168. Halverson, E.L.,Beecher. E.L.,Scherb, C.A., Olsen, G., Frost, M., Orth, K. (2011). Minnesota Nurses’ Perceptions of NursingDiagnoses. IntJNursTerminolClassif,22(3), 123-132. Karaca, T., Aslan, S. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin hemşirelik tanılarını algılama düzeyleri ve hemşirelikte tanılama dersinin bu algıya etkisinin belirlenmesi. 5. Uluslararası 16. Ulusal Hemşirelik Kongresi’nde sunulan bildiri, Ankara. Karadakovan, A.,Yeşilbalkan, Ö.U. (2004). Öğrencilerin nörolojik hastalarda saptadıkları NANDA hemşirelik tanılarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(3), 1-7. Kaya, N., Babadağ, K., Yeşiltepe, G.K., Uygur, E. (2010). Hemşirelerin hemşirelik model/kuramlarını, hemşirelik sürecinin ve sınıflama sistemlerini bilme ve uygulama durumları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi,3(3), 24-33. Korhan, E.A.,Yönt, G.H., Ak, B., Erdemir, F. (2013). Hemşirelik Tanılarını Algılama Ölçeği’nin Türkçe geçerlik ve güvenirliği. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi,15(3), 13-25. Korhan, E.A.,Yönt, G.H., Demiray, A., Akça, A., Eker, A. (2015). Yoğun bakım ünitesinde hemşirelik tanılarının belirlenmesi ve nanda tanılarına göre değerlendirilmesi. Düzce Üniv. SBE Derg, 5(1), 16-21. Müller-Staub, M.,Lavin, M.A., Needham, I., vanAchterberg, T. (2006). Nursingdiagnosis, ınterventionsand outcomes-applicationandımpact on nursingpractice: Systematicreview. JAN, 56(5), 514-531. Müller-Staub, M.,Lavin, M.A., Needham, I., vanAchterberg, T. (2007). Meeting thecriteria of a nursing diagnosisclassification: evaluation of ICNP, ICF, NANDA andZEFP. IntJ NursStud,44(5), 702-713. Olmaz, D.,Karakurt, P. (2019). Hemşirelik bakım verirken hemşirelik sürecini bilme ve uygulama durumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(1), 3-14. Olsen, G.,Frost, M., Orth, K. (1993). Nurses’ perception of nursingdiagnosis.Paperpresented at themeeting of theMidwestNursingResearchSociety 17thAnnual Research Conference, America. Özer, G.F., Kuzu, N. (2006). Öğrencilerin bakım planlarında hemşirelik süreci ve NANDA tanılarını kullanma durumları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 22(1), 68-80. Paans, W.,Nieweg, R.M.B., van der Schans, C.P., Sermeus, W. (2011).Whatfactorsinfluencetheprevalence andaccuracy of nursingdiagnosesdocumentation in clinicalpractice? A systematicliteraturereview. Journal of ClinicalNursing, 20(17-18), 1-18. Sabuncu, N. (2008). Hemşirelik süreci. Sabuncu, N. (Ed.), Hemşirelik bakımında ilke ve uygulamalar kitabı içinde(s. 137-141). Ankara: Alter Yayıncılık. Seçer, S. (2018). Hemşirelerin hemşirelik tanıları ve hemşirelik sürecini uygulamaya ilişkin algıları ve düşüncelerinin değerlendirilmesi.(Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı İç Hastalıkları Hemşireliği, İstanbul. Sevimligül, G., Topaloğlu, Y.Ş., Karabey, G.G., Sabancıoğulları, S. (2019). Hemşirelerin hemşirelik tanılarına ilişkin algıları, bakım planı yaparken yaşadıkları güçlükler. 6. Uluslararası 17. Ulusal Hemşirelik Kongresi’nde sunulan bildiri, Ankara. Şendir, M.,Büyükyılmaz, F. (2019). Hemşirelik tanısı. Aştı, T.A., Karadağ, A. (Ed.), Hemşirelik esasları bilgiden uygulamaya: kavramlar-ilkeler-beceriler kitabı içinde(s. 139-152). İstanbul:Akademi Basın ve Yayıncılık. Zaybak,A., İsmailoğlu, E.G., Özdemir, H. (2016). Hemşirelerin hemşirelik süreci uygulamasında yaşadıkları güçlüklerin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 19(4), 269-277.